۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شرح دعای صباح حضرت امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
شرح دعای صباح حضرت امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب(ع) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۰:۰۲
، ۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۰بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شوشتري، نور الله بن شريف الدين' به 'شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
}} | }} | ||
'''شرح دعای صباح حضرت امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب(ع)'''، اثر قاضی نورالله شوشتری (متوفی 1019ق)، با تصحیح محمد وفادار | '''شرح دعای صباح حضرت امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب(ع)'''، اثر [[شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین|قاضی نورالله شوشتری]] (متوفی 1019ق)، با تصحیح [[محمد وفادار مرادی]]، کتابی است فارسی در شرح دعای صباح حضرت علی(ع). | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
درباره سند و انتساب دعا – به‌‌قرار مسموع - نسخه اصلی به خط کوفی در خزانه ناصرالدین شاه قاجار بوده است که در آخر آن عبارت زیر نوشته شده: «كتبه علي بن أبي‌طالب في آخر نهار الخميس حادي عشر ذي‌الحجة سنة خمس و عشرين من الهجرة» (علی بن ابی‌طالب این دعا را در آخر روز پنج‌شنبه یازدهم ذی‌حجه سال بیست‌وپنج هجری نوشته است) و همین تاریخ را علامه مجلسی در کتاب شریف «بحار الأنوار» بعد از مآخذ فراوان دعا مانند «اختيار المصباح» سید بن باقی و غیره چنین نگاشته است که: شریف یحیی بن قاسم علوی، نسخه‌ای از دعا به خط حضرت، زیارت فرموده که عبارت زیر در آن مکتوب بوده است: | درباره سند و انتساب دعا – به‌‌قرار مسموع - نسخه اصلی به خط کوفی در خزانه ناصرالدین شاه قاجار بوده است که در آخر آن عبارت زیر نوشته شده: «كتبه علي بن أبي‌طالب في آخر نهار الخميس حادي عشر ذي‌الحجة سنة خمس و عشرين من الهجرة» ([[امام على علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب]] این دعا را در آخر روز پنج‌شنبه یازدهم ذی‌حجه سال بیست‌وپنج هجری نوشته است) و همین تاریخ را علامه مجلسی در کتاب شریف «بحار الأنوار» بعد از مآخذ فراوان دعا مانند «اختيار المصباح» سید بن باقی و غیره چنین نگاشته است که: شریف یحیی بن قاسم علوی، نسخه‌ای از دعا به خط حضرت، زیارت فرموده که عبارت زیر در آن مکتوب بوده است: | ||
بسم الله الرحمن الرحيم؛ این دعایی است که تعلیم نمود مرا رسول خدا(ص) و می‌خواندند آن را هر صبح... نوشته است این را علی بن ابی‌طالب در آخر روز پنج‌شنبه یازدهم شهر ذی‌حجة الحرام سال بیست‌وپنج هجری. | بسم الله الرحمن الرحيم؛ این دعایی است که تعلیم نمود مرا رسول خدا(ص) و می‌خواندند آن را هر صبح... نوشته است این را علی بن ابی‌طالب در آخر روز پنج‌شنبه یازدهم شهر ذی‌حجة الحرام سال بیست‌وپنج هجری. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۲: | ||
قاضی، این شرح را به‌صورت مختصر و مشحون به اشعار فارسی به نام سلطان خیرات‌بیگم، دختر سلطان ابراهیم‌میرزا (به سال 990ق) نگاشته است. | قاضی، این شرح را به‌صورت مختصر و مشحون به اشعار فارسی به نام سلطان خیرات‌بیگم، دختر سلطان ابراهیم‌میرزا (به سال 990ق) نگاشته است. | ||
وی بعد از نقل فقره‌ای از دعا و ذکر معانی لغوی کلمات، به شرح کلامی و ذوقی مضامین آن پرداخته و در خاتمه هر فقره با عنوان «و فقیر را در این نظر است»، توضیحات تکمیلی را می‌نگارد<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>. | وی بعد از نقل فقره‌ای از دعا و ذکر معانی لغوی کلمات، به شرح کلامی و ذوقی مضامین آن پرداخته و در خاتمه هر فقره با عنوان «و فقیر را در این نظر است»، توضیحات تکمیلی را می‌نگارد<ref>ر.ک: همان، ص25</ref>. | ||
این دعا پس از نقل علامه | این دعا پس از نقل [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]]، مورد توجه عالمان شیعی قرار گرفته و شروحی متعدد بر آن نگاشته‌اند. علامه فقید حاج [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آغابزرگ تهرانی]] در کتاب ارزشمند «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]»، به شروح فارسی و عربی به‌صورت منظوم و منثور این دعا اشاره می‌کند<ref>ر.ک: بلاوی، رسول؛ غفوری‌فر، محمد، ص83</ref>. | ||
مصحح کتاب نیز در مقدمه‌اش به بخشی از شروح این دعا اشاره می‌کند<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص11-24</ref>. | مصحح کتاب نیز در مقدمه‌اش به بخشی از شروح این دعا اشاره می‌کند<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص11-24</ref>. | ||
برای آشنایی بیشتر با روش شارح، فرازی از دعای صباح به‌همراه شرح آن آورده می‌شود: | برای آشنایی بیشتر با روش شارح، فرازی از دعای صباح به‌همراه شرح آن آورده می‌شود: | ||
«الماسك من أسبابك بحبل الشرف الأطول». | «الماسك من أسبابك بحبل الشرف الأطول». | ||
«امساک»: چنگ در زدن. | «امساک»: چنگ در زدن. | ||
«حبل»: ریسمان و به معنی امان نیز آمده. | «حبل»: ریسمان و به معنی امان نیز آمده. | ||
«شرف»: بزرگواری. | «شرف»: بزرگواری. | ||
«اطول»: درازتر. | «اطول»: درازتر. | ||
«الماسك»: صفت دلیل است که در فقره سابقه مذکور و حرف جر در هریک [از] «من أسبابك» و «بحبل»، متعلق است به ماسک، و «اطول»: صفت «الشرف». | «الماسك»: صفت دلیل است که در فقره سابقه مذکور و حرف جر در هریک [از] «من أسبابك» و «بحبل»، متعلق است به ماسک، و «اطول»: صفت «الشرف». | ||
یعنی: ای آن پیغمبری که چنگ در زده است از سبب‌های قرب تو یا رحمت تو به ریسمان بزرگواری و درازتر و می‌تواند بود که مراد از حبل، امان باشد؛ چه، آن شرف اطول است از سایر اسباب رحمت و مغفرت...<ref>متن کتاب، ص49</ref>. | یعنی: ای آن پیغمبری که چنگ در زده است از سبب‌های قرب تو یا رحمت تو به ریسمان بزرگواری و درازتر و می‌تواند بود که مراد از حبل، امان باشد؛ چه، آن شرف اطول است از سایر اسباب رحمت و مغفرت...<ref>متن کتاب، ص49</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
مصحح، کتاب را بر اساس نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی و نسخه کتابخانه خانقاه احمدیه شیراز مورد تحقیق قرار داده که توضیحات تکمیلی هر دو نسخه در مقدمه آمده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص24-25</ref>. | مصحح، کتاب را بر اساس نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی و نسخه کتابخانه خانقاه احمدیه شیراز مورد تحقیق قرار داده که توضیحات تکمیلی هر دو نسخه در مقدمه آمده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص24-25</ref>. | ||
ایشان تصاویر صفحاتی از نسخه خطی مورد استفاده را بعد از مقدمه آورده است<ref>ر.ک: کتاب، ص27-28</ref>. | ایشان تصاویر صفحاتی از نسخه خطی مورد استفاده را بعد از مقدمه آورده است<ref>ر.ک: کتاب، ص27-28</ref>. | ||
| خط ۷۳: | خط ۸۳: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||