التفسير المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:




«التفسير المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج» تأليف مفسّر و عالم اهل‌سنت سورى وهبة زحيلى (متولد 1932م)، از آثار شايان توجه قرآن‌پژوهى معاصر است.
'''التفسير المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج''' تأليف مفسّر و عالم اهل‌سنت سورى [[زحیلی، وهبه|وهبة زحيلى ]](متولد 1932م)، از آثار شايان توجه قرآن‌پژوهى معاصر است.


نويسنده در آغاز، طى مقدمه‌اى كوتاه به انگيزه خود از تدوين اين تفسير، شيوه تفسير و منابع و مآخذ آن مى‌پردازد. آن‌گاه برابر شيوه معمول بيشتر مفسران كه در آغاز تفسير، برخى از مباحث علوم قرآنى را يادآور مى‌شوند، به بحث و بررسى مختصر درباره بعضى از مباحث مى‌پردازد كه حدود 35 صفحه را دربر مى‌گيرد. برخى از مباحث علوم قرآنى مطرح شده در اين بخش بدين‌ترتيب است: تعريف قرآن، اسامى قرآن، كيفيت نزول، مكى و مدنى، جمع قرآن در زمان رسول الله(ص) و در زمان ابوبكر و عثمان، رسم‌الخط عثمانى، قرائات هفت‌گانه، اعجاز قرآن و وجوه آن،ترجمه قرآن، حروف مقطعه، تشبيه، استعاره، كنايه، تعريض و مجاز در قرآن.
نويسنده در آغاز، طى مقدمه‌اى كوتاه به انگيزه خود از تدوين اين تفسير، شيوه تفسير و منابع و مآخذ آن مى‌پردازد. آن‌گاه برابر شيوه معمول بيشتر مفسران كه در آغاز تفسير، برخى از مباحث علوم قرآنى را يادآور مى‌شوند، به بحث و بررسى مختصر درباره بعضى از مباحث مى‌پردازد كه حدود 35 صفحه را دربر مى‌گيرد. برخى از مباحث علوم قرآنى مطرح شده در اين بخش بدين‌ترتيب است: تعريف قرآن، اسامى قرآن، كيفيت نزول، مكى و مدنى، جمع قرآن در زمان رسول الله(ص) و در زمان ابوبكر و عثمان، رسم‌الخط عثمانى، قرائات هفت‌گانه، اعجاز قرآن و وجوه آن،ترجمه قرآن، حروف مقطعه، تشبيه، استعاره، كنايه، تعريض و مجاز در قرآن.
خط ۱۲۳: خط ۱۲۳:
اينك به اختصار منابع و مآخذ تفسير را در اين جا يادآور مى‌شويم:
اينك به اختصار منابع و مآخذ تفسير را در اين جا يادآور مى‌شويم:


1-تفاسير گوناگون: مانند تفسير قرطبى، رازى، ابن كثير، كشاف، طبرى، بحرالمحيط، المنار، آلوسى، بغوى، غرائب القرآن، بيضاوى، خازن، نسفى، در المنثور، جواهر طنطاوى، تفسير شيخ شلتوت و صفوة التفاسير صابونى؛ از اين ميان پنج تفسير (قرطبى، رازى، ابن كثير، كشاف و طبرى) بيش‌تر مورد توجه بوده است.
#تفاسير گوناگون: مانند تفسير قرطبى، رازى، ابن كثير، كشاف، طبرى، بحرالمحيط، المنار، آلوسى، بغوى، غرائب القرآن، بيضاوى، خازن، نسفى، در المنثور، جواهر طنطاوى، تفسير شيخ شلتوت و صفوة التفاسير صابونى؛ از اين ميان پنج تفسير (قرطبى، رازى، ابن كثير، كشاف و طبرى) بيش‌تر مورد توجه بوده است.
 
هر چند در مقدمه تفسير و سرتاسر آن و پاورقى‌ها اين نكته به چشم نمى‌خورد، ولى دكتر وهبه زحيلى در گفت و گويى،يادآور شده است كه از مجمع البيان شيخ طبرسى و تفسير الميزان مرحوم علامه طباطبايى، استفاده جسته و براى تدوين تفسير به آنها مراجعه مى‌كرده است (فصلنامه بينات، ش 2، ص113).
هر چند در مقدمه تفسير و سرتاسر آن و پاورقى‌ها اين نكته به چشم نمى‌خورد، ولى دكتر وهبه زحيلى در گفت و گويى،يادآور شده است كه از مجمع البيان شيخ طبرسى و تفسير الميزان مرحوم علامه طباطبايى، استفاده جسته و براى تدوين تفسير به آنها مراجعه مى‌كرده است (فصلنامه بينات، ش 2، ص113).
 
#صحاح ستّه، مسند احمد بن حنبل و برخى ديگر از معاجم حديثى: شايد برخى تفسير المنير را تفسير روايى بدانند؛ زيرا ايشان به روايات نبوى و نقل‌هاى صحابه و تابعين بسيار استناد كرده و فهم آيات را گاهى از اين راه فراهم ساخته است؛ از اين‌رو به منابع مختلف حديثى، همچون صحاح سته و مسند احمد بن حنبل و برخى ديگر از معاجم مشهور اهل سنت مراجعه كرده است. هر چند متأسفانه در اين زمينه هم بسيار نادر به روايات اهل بيت(ع) تمسك جسته و در موارد اندك و بسيار محدودى به جوامع حديثى شيعه رجوع كرده است.
2-صحاح ستّه، مسند احمد بن حنبل و برخى ديگر از معاجم حديثى: شايد برخى تفسير المنير را تفسير روايى بدانند؛ زيرا ايشان به روايات نبوى و نقل‌هاى صحابه و تابعين بسيار استناد كرده و فهم آيات را گاهى از اين راه فراهم ساخته است؛ از اين‌رو به منابع مختلف حديثى، همچون صحاح سته و مسند احمد بن حنبل و برخى ديگر از معاجم مشهور اهل سنت مراجعه كرده است. هر چند متأسفانه در اين زمينه هم بسيار نادر به روايات اهل بيت(ع) تمسك جسته و در موارد اندك و بسيار محدودى به جوامع حديثى شيعه رجوع كرده است.
#احكام قرآن جصّاص و ابن العربى: در بررسى آيات بسيارى كه اشاره به مسائل فقهى دارند، از كتاب «أحكام القرآن» جصّاص و «أحكام القرآن» ابن العربى كه در حقيقت تفسير فقهى آيات و شرح آيات الأحكام هستند، سود جسته و در تدوين مباحث فقهى از اين دو كتاب، بسيار استفاده شده است.
 
#كتاب‌هاى علوم قرآنى و اعراب و لغت و قصص قرآن: همچون الإتقان سيوطى،البرهان زركشى، المصاحف سجستانى، النشر ابن جزرى، مفردات راغب اصفهانى،البيان في غريب القرآن ابن الانبارى و...، و قصص الانبياء عبدالوهاب نجار و.... گويا در تدوين تفسير المنير به منابع و مأخذ متعدد و گوناگون تفسيرى و حديثى به شكل گسترده رجوع نشده است؛ زيرا همان‌گونه كه مفسر در مقدمه يادآور شده، هدف از تفسير خود را رساندن پيام قرآن به علاقه‌مندان، با حذف زوائد و اختلاف‌هاى تفسيرى مطرح كرده است، از اين‌روى،به منابع گوناگون كم مراجعه شده است.
3-احكام قرآن جصّاص و ابن العربى: در بررسى آيات بسيارى كه اشاره به مسائل فقهى دارند، از كتاب «أحكام القرآن» جصّاص و «أحكام القرآن» ابن العربى كه در حقيقت تفسير فقهى آيات و شرح آيات الأحكام هستند، سود جسته و در تدوين مباحث فقهى از اين دو كتاب، بسيار استفاده شده است.
 
4-كتاب‌هاى علوم قرآنى و اعراب و لغت و قصص قرآن: همچون الإتقان سيوطى،البرهان زركشى، المصاحف سجستانى، النشر ابن جزرى، مفردات راغب اصفهانى،البيان في غريب القرآن ابن الانبارى و...، و قصص الانبياء عبدالوهاب نجار و.... گويا در تدوين تفسير المنير به منابع و مأخذ متعدد و گوناگون تفسيرى و حديثى به شكل گسترده رجوع نشده است؛ زيرا همان‌گونه كه مفسر در مقدمه يادآور شده، هدف از تفسير خود را رساندن پيام قرآن به علاقه‌مندان، با حذف زوائد و اختلاف‌هاى تفسيرى مطرح كرده است، از اين‌روى،به منابع گوناگون كم مراجعه شده است.


== برترى‌هاى تفسير ==
== برترى‌هاى تفسير ==
خط ۲۲۰: خط ۲۱۶:
[[رده:تفسیر]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:متون تفاسیر]]
[[رده:متون تفاسیر]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش