۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
ثعلبی، احمد بن محمد: تفاوت میان نسخهها
←وابستهها
(←آثار) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| data-type="authorWritings" |[[الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبي]] | | data-type="authorWritings" |[[الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبي]] | ||
[[قصص الأنبياء المسمی عرائس المجالس]] | |||
أهلالبيت عليهمالسلام في تفسير الثعلبي | |||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۰: | ||
</div> | </div> | ||
'''ابواسحاق احمد بن ابراهیم ثعلبى نيشابورى'''(متوفاى 427 ق)، از مشاهير قرّاء، فقیه، محدث، شاعر، مفسر شافعی مذهب قرن پنجم هجرى مىباشد. صاحب دو تألیف ماندگار در تفسیر به نام [[الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبي]] و در قصص قرآنی به نام [[قصص الأنبياء المسمی عرائس المجالس]] | '''ابواسحاق احمد بن محمد بن ابراهیم ثعلبى نيشابورى''' (متوفاى 427 ق)، از مشاهير قرّاء، فقیه، محدث، شاعر، مفسر شافعی مذهب قرن پنجم هجرى مىباشد. صاحب دو تألیف ماندگار در تفسیر به نام [[الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبي]] و در قصص قرآنی به نام [[قصص الأنبياء المسمی عرائس المجالس]] | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
| خط ۵۱: | خط ۴۸: | ||
== اساتید == | == اساتید == | ||
وى فردى موثق و مورد اطمينان و از محدثان پر مايه بوده و نزد اساتيد بزرگى به فرا گرفتن علم پرداخته است. حاکم نیشابوری و ابن خزیمه از محدثان، ابن مهران نیشابوری و ابوبکر طرازی از مقربان، ابوعبدالرحمان سُلَّمی از | وى فردى موثق و مورد اطمينان و از محدثان پر مايه بوده و نزد اساتيد بزرگى به فرا گرفتن علم پرداخته است. حاکم نیشابوری و ابن خزیمه از محدثان، ابن مهران نیشابوری و ابوبکر طرازی از مقربان، ابوعبدالرحمان سُلَّمی از بزرگان صوفیه، و ابن حبیب نیشابوری صاحب مکتبی در تفسیر، دانش آموخت. | ||
اما شمار مشایخ او بیش از اینها است و میتوان نام کسانی چون ابن | اما شمار مشایخ او بیش از اینها است و میتوان نام کسانی چون ابن فنجویه، ابومحمد مَخلَدی، ابوالحسین خَفّاف، ابوزکریا حربی و ابوالحسن همدانی وصی را افزود. | ||
ثعلبی در دانشهای زمان خود | ثعلبی در دانشهای زمان خود همچون تفسیر، قرائت، حدیث، ادبیات عرب و لغت توانا بود. | ||
این تواناییها موجب آن شده بود تا دانشاندوزان از نقاط گوناگون جهان اسلام برای آموزش نزد او حضور یابند. | این تواناییها موجب آن شده بود تا دانشاندوزان از نقاط گوناگون جهان اسلام برای آموزش نزد او حضور یابند. | ||
| خط ۷۱: | خط ۶۸: | ||
== توانایی در حدیث == | == توانایی در حدیث == | ||
در یادکرد دانشها و تواناییهای ابواسحاق ثعلبی در زمینۀ حدیث، ذهبی در تذکرةالحفاظ که به معرفی بزرگان حدیث اختصاص دارد | در یادکرد دانشها و تواناییهای ابواسحاق ثعلبی در زمینۀ حدیث، ذهبی در تذکرةالحفاظ که به معرفی بزرگان حدیث اختصاص دارد ـ از او یاد کرده، اما در مقام توضیح، با تعابیر علامه و مفسر به برتری جنبۀ تفسیری در شخصیت علمی وی بر جنبۀ حدیث توجه داده است. | ||
در این میدان به نظر میرسد ثعلبی به «مصطلح الحدیث» نیز عنایت کامل داشته است و چگونگی برخورد او با نکات ریز حدیثی از این توانایی خبر میدهد. | در این میدان به نظر میرسد ثعلبی به «مصطلح الحدیث» نیز عنایت کامل داشته است و چگونگی برخورد او با نکات ریز حدیثی از این توانایی خبر میدهد. | ||
در واقع در این زمان مصطلح الحدیث به عنوان یکی از دانشهای دارای هویتی مجزا از علوم حدیث جایگاه یافته بود و در شرق و غرب سرزمینهای اسلامی بدان توجهی ویژه میشد؛ در همین عصر بود که خطیب بغدادی در بغداد و حاکم | در واقع در این زمان مصطلح الحدیث به عنوان یکی از دانشهای دارای هویتی مجزا از علوم حدیث جایگاه یافته بود و در شرق و غرب سرزمینهای اسلامی بدان توجهی ویژه میشد؛ در همین عصر بود که خطیب بغدادی در بغداد و حاکم نیشابوری، استاد ثعلبی در شرق به تألیفاتی در این زمینه دست زدند. | ||
در این میدان، ثعلبی با رعایت آموختهها در این زمینه از شیخ خود، با رعایت کامل امانت در روایات و دقت عمل، با تفکیک شیوههای مختلف آموزشی در سماع و استماع و نیز جداسازی آموزههای روایی و تفسیری، اصطلاحات را چنانکه باید به کار برده است. | در این میدان، ثعلبی با رعایت آموختهها در این زمینه از شیخ خود، با رعایت کامل امانت در روایات و دقت عمل، با تفکیک شیوههای مختلف آموزشی در سماع و استماع و نیز جداسازی آموزههای روایی و تفسیری، اصطلاحات را چنانکه باید به کار برده است. | ||
برای نمونه در تفسیر الکشف وی با به کارگیری تعبیرات «أخبرنی (نا)»، «أنبأنی (نا)» و نیز | برای نمونه در تفسیر الکشف وی با به کارگیری تعبیرات «أخبرنی (نا)»، «أنبأنی (نا)» و نیز «حدثني (ثنا)» و عملاً قرار دادن آنها در کنار «سمعت»، گونههای «تحمل حدیث» خود را مشخص و متمایز کرده است. | ||
او در کاربری این تعبیرات محتاط است و به عنوان نمونه در عموم موارد نقل خود از ابن فنجویه که به نظر میرسد متکی بر اجازه بوده باشد، از تعبیر «اخبرنا/ نی» تجاوز نکرده است؛ در حالی که وی در بیشترین روایات خود از ابوالقاسم ابن | او در کاربری این تعبیرات محتاط است و به عنوان نمونه در عموم موارد نقل خود از ابن فنجویه که به نظر میرسد متکی بر اجازه بوده باشد، از تعبیر «اخبرنا/ نی» تجاوز نکرده است؛ در حالی که وی در بیشترین روایات خود از ابوالقاسم ابن حبیب، سند را با تعبیر «سمعت» آغاز کرده است. | ||
بدین ترتیب او آشکارا مرویات از استادان خود را از شنیدههای تفسیری مشخص و منفک ساخته، و در نقل از منابع مکتوب تفسیری، نیازی به ارائۀ سلسله سند نمیدیده است. | بدین ترتیب او آشکارا مرویات از استادان خود را از شنیدههای تفسیری مشخص و منفک ساخته، و در نقل از منابع مکتوب تفسیری، نیازی به ارائۀ سلسله سند نمیدیده است. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۹۸: | ||
از مهارت او در این علوم نشان دارد و سُبکی نیز ابیاتی از سرودههای خود ثعلبی را یاد کرده است | از مهارت او در این علوم نشان دارد و سُبکی نیز ابیاتی از سرودههای خود ثعلبی را یاد کرده است | ||
که بیانگر دانش او در ادب | که بیانگر دانش او در ادب عرب، نحو و لغت تواند بود. | ||
ثعلبی به علم فقه نیز آشنا بود و برخی چون ابن صلاح و نَوَوی نام او را در شمار فقیهان شافعی آوردهاند و سبکی برخی فتاوی خاص او را یاد کرده است. | ثعلبی به علم فقه نیز آشنا بود و برخی چون ابن صلاح و نَوَوی نام او را در شمار فقیهان شافعی آوردهاند و سبکی برخی فتاوی خاص او را یاد کرده است. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۳: | ||
عبدالغافر فارسی به عنوان مؤلف یکی از کهنترین منابع شرح حال ثعلبی هم تعالیم او را با واسطۀ واحدی فرا گرفته است. | عبدالغافر فارسی به عنوان مؤلف یکی از کهنترین منابع شرح حال ثعلبی هم تعالیم او را با واسطۀ واحدی فرا گرفته است. | ||
در اسانید، نام برخی از کسان همچون ابوسعید محمد بن سعد | در اسانید، نام برخی از کسان همچون ابوسعید محمد بن سعد فرخزادی، ابوسعید احمد بن ابراهیم شریحی و ابومعشر طبری (متوفای ۴۷۸ق) به عنوان راوی و شاگرد ثعلبی یاد شده است.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2328 حاج منوچهری، فرامرز، ج17، ص46]</ref> | ||
== وفات == | == وفات == | ||
تاریخ وفات او را نیز برخی ۴۳۷ق یاد کردهاند. | |||
== آثار == | == آثار == | ||
# الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبي | # الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبي | ||
# قصص الأنبياء | # قصص الأنبياء | ||
# | # أهلالبيت عليهمالسلام في تفسير الثعلبي | ||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۱: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبي]] | [[الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبي]] | ||
[[قصص الأنبياء المسمی عرائس المجالس]] | [[قصص الأنبياء المسمی عرائس المجالس]] | ||
[[ | [[أهلالبيت عليهمالسلام في تفسير الثعلبي]] | ||
[[قتلى القرآن]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده: | [[رده:محدثان]] | ||
[[رده:شاعران]] | |||
[[رده:مفسران سنی]] | |||