الفتوحات الإسلامية: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ته اند' به 'ته‌اند'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر = NUR11356J1.jpg | عنوان = ‏الفتوحات الإسلامية | عنوان‌ها...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'ته اند' به 'ته‌اند')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱۹: خط ۱۹:
| شابک =  
| شابک =  
| تعداد جلد = 1
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11356
| کد پدیدآور = 3650
| کد پدیدآور = 3650
| پس از =  
| پس از =  
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}  
}}  
   
   
'''الفتوحات الإسلامية'''، تألیف صالح احمد العلی (متوفی 1423ق)، از جمله آثار جدید در موضوع فتوحات و پیروزی‌های مسلمانان در قرن اول هجری است. این اثر به زبان عربی در یک جلد با مقدمه نویسنده منتشر شده است.
'''الفتوحات الإسلامية'''، تألیف [[علی، صالح احمد|صالح احمد العلی]] (متوفی 1423ق)، از جمله آثار جدید در موضوع فتوحات و پیروزی‌های مسلمانان در قرن اول هجری است. این اثر به زبان عربی در یک جلد با مقدمه نویسنده منتشر شده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۳: خط ۳۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده اخبار فتوحات و پیروزی‌ها را از اوایل ظهور اسلام موردتوجه مورخین دانسته است که با ظهور تدوین و نگارش، کتب بسیاری در این زمینه به منصه ظهور رسید شیوه نگارش این آثار متفاوت است برخی به فتح یک شهر یا سرزمینی اختصاص یافته و برخی دیگر تفصیل بیشتری داشته و مشتمل بر اخبار فتوح به‌صورت عام است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>. همچنان‌که اهتمام محققین و مورخین بر نقل مسیرهای حرکت سپاهیان و پیکارهای آنها به ترتیب زمان وقوع آنها بوده است؛ البته اندکی از آنها به نیروهای سپاهیان اسلام از لحاظ آمادگی، ترکیب و تنظیم نیز توجه کرده‌اند؛ چه برسد به اینکه این موارد، که پایه و اساس فهم نظامی این فتوحات است را در رابطه با سپاه مقابل ذکر کرده باشند<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>.
نویسنده اخبار فتوحات و پیروزی‌ها را از اوایل ظهور اسلام موردتوجه مورخین دانسته است که با ظهور تدوین و نگارش، کتب بسیاری در این زمینه به منصه ظهور رسید شیوه نگارش این آثار متفاوت است برخی به فتح یک شهر یا سرزمینی اختصاص یافته و برخی دیگر تفصیل بیشتری داشته و مشتمل بر اخبار فتوح به‌صورت عام است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>. همچنان‌که اهتمام محققین و مورخین بر نقل مسیرهای حرکت سپاهیان و پیکارهای آنها به ترتیب زمان وقوع آنها بوده است؛ البته‌اندکی از آنها به نیروهای سپاهیان اسلام از لحاظ آمادگی، ترکیب و تنظیم نیز توجه کرده‌اند؛ چه برسد به اینکه این موارد، که پایه و اساس فهم نظامی این فتوحات است را در رابطه با سپاه مقابل ذکر کرده باشند<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>.


نویسنده با توجه به نقص مذکور، ویژگی و مزیت این اثر را این‌گونه تبیین می‌کند: در پژوهش حاضر سیر حرکت و پیکارهای بزرگ به‌اختصار ذکر شده است و تمرکز اصلی بر جوانب تنظیمی و تشکیلاتی سپاهیان مسلمان و نیروهای دشمن بوده است؛ خصوصاً مواردی که تعلق به اسلحه و میادین تحرک و انسجام سپاهیان دارد که تأثیری همیشگی بر تنظیماتی دارد که عرب وضع کرده است<ref>ر.ک: همان، ص6-5</ref>.
نویسنده با توجه به نقص مذکور، ویژگی و مزیت این اثر را این‌گونه تبیین می‌کند: در پژوهش حاضر سیر حرکت و پیکارهای بزرگ به‌اختصار ذکر شده است و تمرکز اصلی بر جوانب تنظیمی و تشکیلاتی سپاهیان مسلمان و نیروهای دشمن بوده است؛ خصوصاً مواردی که تعلق به اسلحه و میادین تحرک و انسجام سپاهیان دارد که تأثیری همیشگی بر تنظیماتی دارد که عرب وضع کرده است<ref>ر.ک: همان، ص6-5</ref>.
خط ۴۷: خط ۴۷:
نویسنده معتقد است که بیشتر کتب و تألیفات در شهرهای عربی مانند کوفه، بصره، مدینه، مکه، شام، بغداد و فسطاط نوشته شده است. این مراکز نشانه‌های مشترکی داشتند که آنها را از دیگر شهرها متمایز می‌کرد: مردم آن عرب و بیشترشان از جنگجویان بودند و نظم و سازمان متفاوتی با دیگر اماکن تمدنی داشتند<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>.
نویسنده معتقد است که بیشتر کتب و تألیفات در شهرهای عربی مانند کوفه، بصره، مدینه، مکه، شام، بغداد و فسطاط نوشته شده است. این مراکز نشانه‌های مشترکی داشتند که آنها را از دیگر شهرها متمایز می‌کرد: مردم آن عرب و بیشترشان از جنگجویان بودند و نظم و سازمان متفاوتی با دیگر اماکن تمدنی داشتند<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>.


منابع تاریخ عمومی بخشی از صفحات تاریخ خود را به حوادث قرن اول اختصاص داده‌اند: تاریخ طبری وسیع‌ترین مصدری است که محققین و متأخرین در نقل و تلخیص بر آن اعتماد کرده‌اند؛ طبری 590 صفحه از کتابش را به زندگی رسول‌الله(ص) و 1130 صفحه را به خلفای راشدین، 1530 صفحه را به خلفای اموی و 1660 صفحه را به خلفای عباسی تا سال 302ق اختصاص داده است. یعقوبی یک‌صد صفحه را به سیره رسول‌الله(ص)، 90 صفحه را به خلفای راشدین و 146 صفحه را به خلفای عباسی تا سال 259ق اختصاص داده است<ref>ر.ک: همان، ص15-14</ref>. مشکل محقق این عصر در کمیت معلومات مطلوب برای قراردادن آنها به‌عنوان اساس بحث نیست، بلکه در شیوه تنظیم و جوانبی است که لازم است برجسته شود یا تقدیر صحیح اهمیت هر حادثه و همچنین در مظاهر انسجام آنهاست. به‌عبارت‌دیگر در تحلیل، تعلیل و تقدیری است که شایسته است مقدم شود<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>.
منابع تاریخ عمومی بخشی از صفحات تاریخ خود را به حوادث قرن اول اختصاص داده‌اند: [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاریخ طبری]] وسیع‌ترین مصدری است که محققین و متأخرین در نقل و تلخیص بر آن اعتماد کرده‌اند؛ طبری 590 صفحه از کتابش را به زندگی رسول‌الله(ص) و 1130 صفحه را به خلفای راشدین، 1530 صفحه را به خلفای اموی و 1660 صفحه را به خلفای عباسی تا سال 302ق اختصاص داده است. [[یعقوبی، احمد بن اسحاق|یعقوبی]] یک‌صد صفحه را به سیره رسول‌الله(ص)، 90 صفحه را به خلفای راشدین و 146 صفحه را به خلفای عباسی تا سال 259ق اختصاص داده است<ref>ر.ک: همان، ص15-14</ref>. مشکل محقق این عصر در کمیت معلومات مطلوب برای قراردادن آنها به‌عنوان اساس بحث نیست، بلکه در شیوه تنظیم و جوانبی است که لازم است برجسته شود یا تقدیر صحیح اهمیت هر حادثه و همچنین در مظاهر انسجام آنهاست. به‌عبارت‌دیگر در تحلیل، تعلیل و تقدیری است که شایسته است مقدم شود<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>.


کثرت معلومات قرن اول هجری می‌طلبد که نویسنده به بعضی از این معلومات بسنده کند؛ یعنی آنچه را که صحیح و با چارچوب و محدوده بحث هماهنگ است را برگزیند. لذا معلومات فراوانی رها شده و جز به مواردی که اهمیت ویژه‌ای داشته اشاره نشده است تا حجم کتاب زیاد نشود و ذهن خواننده مشوش و پراکنده نشود. پس حوادث اساسی را ذکر کرده و آنهایی را که مهم دانسته شرح و تفصیل داده است. در حاشیه نیز تنها مراجعی را که مهم دانسته ذکر کرده است. جزئیات تفاصیل مباحث را نیز رها کرده است<ref>ر.ک: همان، ص16-15</ref>.
کثرت معلومات قرن اول هجری می‌طلبد که نویسنده به بعضی از این معلومات بسنده کند؛ یعنی آنچه را که صحیح و با چارچوب و محدوده بحث هماهنگ است را برگزیند. لذا معلومات فراوانی رها شده و جز به مواردی که اهمیت ویژه‌ای داشته اشاره نشده است تا حجم کتاب زیاد نشود و ذهن خواننده مشوش و پراکنده نشود. پس حوادث اساسی را ذکر کرده و آنهایی را که مهم دانسته شرح و تفصیل داده است. در حاشیه نیز تنها مراجعی را که مهم دانسته ذکر کرده است. جزئیات تفاصیل مباحث را نیز رها کرده است<ref>ر.ک: همان، ص16-15</ref>.


اخبار فتوح از کتب قدیمی به‌دست ما رسیده است که مهم‌ترین آنها تاریخ خلیفه بن خیاط (متوفی 240ق)، فتوح البلدان بلاذری (متوفی 259ق)، تاریخ الرسل و الملوك طبری (متوفی 311ق)، الفتوح ابن اعثم (متوفی 314ق) و تاریخ یعقوبی (متوفی 284ق) است<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.
اخبار فتوح از کتب قدیمی به‌دست ما رسیده است که مهم‌ترین آنها [[تاريخ خلیفة بن خیاط]] (متوفی 240ق)، [[فتوح البلدان|فتوح البلدان بلاذری]] (متوفی 259ق)، [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاریخ الرسل و الملوك طبری]] (متوفی 311ق)، [[الفتوح|الفتوح ابن اعثم]] (متوفی 314ق) و [[تاریخ یعقوبی]] (متوفی 284ق) است<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.


از جمله آثار جدید در موضوع فتوحات اولیه نیز می‌توان به «الفتوحات الإسلامية الأولی» دونر که مطالعات وسیع و آراء فراگیری در موضوعش دارد، «العراق بعد الفتوح الأولی» مورونی نیز مطالعات کاملی در احوال بشر و اقتصاد عراق با لیست کاملی از مصادر نوشته است<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>.
از جمله آثار جدید در موضوع فتوحات اولیه نیز می‌توان به «[[الفتوحات الإسلامية الأولی]]» دونر که مطالعات وسیع و آراء فراگیری در موضوعش دارد، «العراق بعد الفتوح الأولی» مورونی نیز مطالعات کاملی در احوال بشر و اقتصاد عراق با لیست کاملی از مصادر نوشته است<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>.


کتاب با معرفی حکومت ساسانی آغاز شده است. سرزمین‎های حکومت ساسانی به سرزمین‌های اداری متعدد تقسیم می‌شد. حاکمان مناطق مختلف «شاه» نامیده می‌شدند و لشکر و استقلال وسیعی داشتند. حکومت ساسانی نیروی نظامی را بر مبنای سیاست هجومی توسعه‌طلبانه تشکیل داده بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص23 و26 و 28</ref>.
کتاب با معرفی حکومت ساسانی آغاز شده است. سرزمین‎های حکومت ساسانی به سرزمین‌های اداری متعدد تقسیم می‌شد. حاکمان مناطق مختلف «شاه» نامیده می‌شدند و لشکر و استقلال وسیعی داشتند. حکومت ساسانی نیروی نظامی را بر مبنای سیاست هجومی توسعه‌طلبانه تشکیل داده بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص23 و26 و 28</ref>.
خط ۷۱: خط ۷۱:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه و متن کتاب.
# قدرت دیزجی، مهرداد، «زمینه‌های تاریخی فتوحات اسلامی در ایران: فروپاشی نظم سیاسی دولت ساسانی بر اساس منابع کتبی و داده‌های سکه-شناختی»، پایگاه مجلات تخصصی نور: تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، بهار و تابستان 1394، شماره 10، صفحه 61 تا 78؛ به آدرس اینترنتی:
#[[:noormags:1109884|قدرت دیزجی، مهرداد، «زمینه‌های تاریخی فتوحات اسلامی در ایران: فروپاشی نظم سیاسی دولت ساسانی بر اساس منابع کتبی و داده‌های سکه-شناختی»، پایگاه مجلات تخصصی نور: تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، بهار و تابستان 1394، شماره 10، صفحه 61 تا 78]].
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1109884




== وابسته‌ها ==
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده: تاریخ (عمومی)]]
[[رده:مقالات جدید]]
[[رده: تاریخ آسیا]]
[[رده: تاریخ کشورهای عربی]]