۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تعليقة الهيدجي علی المنظومة و شرحها: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''تعليقة الهيدجي علی المنظومة و شرحها'''، اثر محمد | '''تعليقة الهيدجي علی المنظومة و شرحها'''، اثر [[هیدجی، محمد|محمد هیدجی]]، شرح دو بخش از کتاب منظومه [[سبزواری، هادی|حکیم سبزواری]] به زبان عربی است. | ||
شارح، کتاب را در سال 1346ق، به پایان برده است..<ref>ر.ک: متن کتاب، ص590</ref> | شارح، کتاب را در سال 1346ق، به پایان برده است..<ref>ر.ک: متن کتاب، ص590</ref> | ||
آخوند هیدجی در این کتاب به شرح بخش منطق و حکمت منظومه ملا هادی سبزواری پرداخته است. در واقع این کتاب تعلیقه است بر قسمت منطق منظومه حاج ملا هادی سبزواری که به «اللئالي المنتظمة» موسوم است. لئالی و شرح آن که توسط خود حاجی نگارش یافته، یکی از متون محکم منطقی است که در حوزه‌های علمی بعد از حاشیه ملا عبدالله و شرح شمسیه و جوهر النضيد و شرح مطالع، تدریس می‌شود..<ref>ر.ک: رمضانی، حسن، ص73</ref> | [[هیدجی، محمد|آخوند هیدجی]] در این کتاب به شرح بخش منطق و حکمت منظومه [[سبزواری، هادی|ملا هادی سبزواری]] پرداخته است. در واقع این کتاب تعلیقه است بر قسمت منطق منظومه [[سبزواری، هادی|حاج ملا هادی سبزواری]] که به «اللئالي المنتظمة» موسوم است. لئالی و شرح آن که توسط خود [[سبزواری، هادی|حاجی]] نگارش یافته، یکی از متون محکم منطقی است که در حوزه‌های علمی بعد از [[الحاشية علی تهذيب المنطق للتفتازاني|حاشیه ملا عبدالله]] و [[شروح الشمسية: مجموعة حواش و تعليقات|شرح شمسیه]] و جوهر النضيد و شرح مطالع، تدریس می‌شود..<ref>ر.ک: رمضانی، حسن، ص73</ref> | ||
همچنین کتاب، تعلیقه‌ای است بر قسمت حکمت منظومه حاج ملا هادی سبزواری که به «غرر الفرائد» موسوم است. «غرر الفرائد» و شرح آن که آن نیز توسط خود حاجی نگارش یافته، یکی از متون دقیق و پرمحتوای فلسفی است و در حوزه‌های علوم عقلی قبل از اسفار اربعه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] تدریس می‌شود. مرحوم سبزواری در این اثر گران‌سنگ و ارزشمند از آثار بزرگانی همچون: [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]]، ابن سینا، قطب‌الدین | همچنین کتاب، تعلیقه‌ای است بر قسمت حکمت منظومه [[سبزواری، هادی|حاج ملا هادی سبزواری]] که به «غرر الفرائد» موسوم است. «غرر الفرائد» و شرح آن که آن نیز توسط خود حاجی نگارش یافته، یکی از متون دقیق و پرمحتوای فلسفی است و در حوزه‌های علوم عقلی قبل از اسفار اربعه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] تدریس می‌شود. [[سبزواری، هادی|مرحوم سبزواری]] در این اثر گران‌سنگ و ارزشمند از آثار بزرگانی همچون: [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]]، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]]، [[قطب‌الدین شیرازی]]، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|محقق طوسی]]، [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|میرداماد]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|محیی‌الدین بن عربی]] و دیگران بهره جسته و از این طریق زمینه را برای ورود در اسفار که با توجه و اشراف بر جمیع مشارب فلسفی و عرفانی و کلامی بنیان گردیده، فراهم نموده است..<ref>ر.ک: همان، ص49</ref> | ||
شیوه کار شارع در این تعلیقه چنین است که ابتدا بخشی جزئی از کتاب منظومه را در گیومه می‌آورد، سپس آدرس آن متن را که شامل شماره صفحه و سطر می‌باشد، ذکر می‌کند و در ادامه شرح و توضیحات خود را قید می‌نماید. | شیوه کار شارع در این تعلیقه چنین است که ابتدا بخشی جزئی از کتاب منظومه را در گیومه می‌آورد، سپس آدرس آن متن را که شامل شماره صفحه و سطر می‌باشد، ذکر می‌کند و در ادامه شرح و توضیحات خود را قید می‌نماید. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
شارح در این کتاب علاوه بر اینکه به شرح جملات پرداخته است، مباحثی از قبیل صرف، نحو و معجم را نیز آورده است؛ مثلاًدر بخشی از کتاب چنین می‌خوانیم: قوله: «کسا بکسر الكاف»، ص19، س12: کسا لباس معروفی است. کسا خبر است برای «التباين» و «جزئيا» در متن حال است از او..<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33</ref>در جای دیگر می‌گوید: قوله: «بل كل مدرک»، ص38، س12: مدرک به صیغه اسم مفعول است..<ref>ر.ک: همان، ص180</ref> | شارح در این کتاب علاوه بر اینکه به شرح جملات پرداخته است، مباحثی از قبیل صرف، نحو و معجم را نیز آورده است؛ مثلاًدر بخشی از کتاب چنین می‌خوانیم: قوله: «کسا بکسر الكاف»، ص19، س12: کسا لباس معروفی است. کسا خبر است برای «التباين» و «جزئيا» در متن حال است از او..<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33</ref>در جای دیگر می‌گوید: قوله: «بل كل مدرک»، ص38، س12: مدرک به صیغه اسم مفعول است..<ref>ر.ک: همان، ص180</ref> | ||
ایشان در این کتاب از نظرات کسانی چون ارسطو..<ref>ر.ک: همان، ص120، 342، 64</ref>، افلاطون..<ref>ر.ک: همان، 394، 410 و 425</ref>، ابن سینا..<ref>ر.ک: همان، ص169 و 479</ref>، [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]..<ref>ر.ک: همان، ص80، 103 و 149</ref>، شهید ثانی..<ref>ر.ک: همان، ص192، 527 و 582</ref>و... بهره برده است. | ایشان در این کتاب از نظرات کسانی چون [[ارسطو]]..<ref>ر.ک: همان، ص120، 342، 64</ref>، [[افلاطون]]..<ref>ر.ک: همان، 394، 410 و 425</ref>، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]]..<ref>ر.ک: همان، ص169 و 479</ref>، [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]..<ref>ر.ک: همان، ص80، 103 و 149</ref>، [[شهید ثانی، زین‌الدین بن علی|شهید ثانی]]..<ref>ر.ک: همان، ص192، 527 و 582</ref>و... بهره برده است. | ||
شارح در پایان کتاب، بیست‌ودو قاعده فلسفی را ذکر کرده است. قواعد مذکور، جزء شرح کتاب بشمار نمی‌رود، بلکه شارح برای بهره بردن بهتر خوانندگان حکمت به آن افزوده است. | شارح در پایان کتاب، بیست‌ودو قاعده فلسفی را ذکر کرده است. قواعد مذکور، جزء شرح کتاب بشمار نمی‌رود، بلکه شارح برای بهره بردن بهتر خوانندگان حکمت به آن افزوده است. | ||
اولین قاعده که مرحوم هیدجی به آن اشاره کرده است، این است: كل ما ثبت قدمه، امتنع عدمه..<ref>متن کتاب، ص585</ref>، که به فارسی چنین می‌شود: آنچه آغاز ندارد، انجام نپذیرد. وی قاعده بعدی را چنین مطرح نموده: هر چیزی که ماهیت دارد، معلول است..<ref>همان</ref>و برای این قواعد توضیحاتی را ذکر کرده است. | اولین قاعده که [[هیدجی، محمد|مرحوم هیدجی]] به آن اشاره کرده است، این است: كل ما ثبت قدمه، امتنع عدمه..<ref>متن کتاب، ص585</ref>، که به فارسی چنین می‌شود: آنچه آغاز ندارد، انجام نپذیرد. وی قاعده بعدی را چنین مطرح نموده: هر چیزی که ماهیت دارد، معلول است..<ref>همان</ref>و برای این قواعد توضیحاتی را ذکر کرده است. | ||
در ابتدای کتاب دو زندگی‌نامه از حاجی سبزواری و آخوند هیدجی آمده است. پاورقی‌ها به‌منظور رفع ابهام از برخی از محتویات کتاب و نیز مستندسازی مطالب آن اختصاص یافته است. | در ابتدای کتاب دو زندگی‌نامه از [[سبزواری، هادی|حاجی سبزواری]] و [[هیدجی، محمد|آخوند هیدجی]] آمده است. پاورقی‌ها به‌منظور رفع ابهام از برخی از محتویات کتاب و نیز مستندسازی مطالب آن اختصاص یافته است. | ||
فهرست محتویات در پایان کتاب آمده است. | فهرست محتویات در پایان کتاب آمده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||