پرش به محتوا

تفسير الإمام الحسين عليه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
[[حلو، محمد علی]] (محقق)
[[حلو، محمد علی]] (محقق)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =
| کد کنگره =م8ت7 98 BP
| موضوع =
| موضوع =


خط ۳۴: خط ۳۴:
مقدمه مفصل محقق، بحث‌هايى روشى درباره اين تفسير است. محقق بر چند نكته تأكيد كرده است:
مقدمه مفصل محقق، بحث‌هايى روشى درباره اين تفسير است. محقق بر چند نكته تأكيد كرده است:


1. در اين مجموعه روايى تفسيرى، رواياتى كه در آن نام [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] به‌صراحت نيامده، هرچند محقق، يقين داشته كه از آن امام(ع) صادر گرديده، ذكر نشده است؛ وگرنه تعداد روايات دو برابر مى‌شد..<ref>همان، ص5</ref>بنابراین، محقق روشش را چنين قرار داده كه حتّى در برخى روايات امامان معصوم(ع) كه در آن تعبيرى مانند: «الإمام الرضا(ع) ع ن آبائه قال: قال رسول‌الله(ص)...» آمده، با آنكه روشن است كه در اينجا قطعاً [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] واسطه در نقل است و مى‌توان گفت روايت از امام حسین(ع) است، ولى چون نام ايشان به‌صورت صريح نيامده، اين‌گونه روايات در اين كتاب ذكر نشده است..<ref>همان، ص8</ref>
#در اين مجموعه روايى تفسيرى، رواياتى كه در آن نام [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] به‌صراحت نيامده، هرچند محقق، يقين داشته كه از آن امام(ع) صادر گرديده، ذكر نشده است؛ وگرنه تعداد روايات دو برابر مى‌شد..<ref>همان، ص5</ref>بنابراین، محقق روشش را چنين قرار داده كه حتّى در برخى روايات امامان معصوم(ع) كه در آن تعبيرى مانند: «الإمام الرضا(ع) ع ن آبائه قال: قال رسول‌الله(ص)...» آمده، با آنكه روشن است كه در اينجا قطعاً [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] واسطه در نقل است و مى‌توان گفت روايت از امام حسین(ع) است، ولى چون نام ايشان به‌صورت صريح نيامده، اين‌گونه روايات در اين كتاب ذكر نشده است..<ref>همان، ص8</ref>
 
#محقق ادعا ندارد كه اين كتاب دربردارنده همه روايات تفسيرى امام حسین(ع) است، بلكه تصريح كرده كه يقين دارد بخشى از روايات امام(ع) به عللى مثل خفقان و جور حاكمان و... از بين رفته است..<ref>همان، ص7</ref>
2. محقق ادعا ندارد كه اين كتاب دربردارنده همه روايات تفسيرى امام حسین(ع) است، بلكه تصريح كرده كه يقين دارد بخشى از روايات امام(ع) به عللى مثل خفقان و جور حاكمان و... از بين رفته است..<ref>همان، ص7</ref>
#محقق تأكيد كرده كه امام حسین(ع) در دوران تقيه بود و امويان سخت كوشيدند افزون بر خود او، انديشه و روايات و فرهنگش را نيز به وادى فراموشى بسپارند..<ref>همان، ص13 - 14</ref>
 
#در بخش تفسير، روايات تطبيقى امام حسین(ع) ذكر شده است و محقق خودش نيز افزون بر بيان منابع روايات، در موارد لازم به شرح و توضيح لغات و... پرداخته است..<ref>به‌عنوان مثال ر. ك.: همان، صص 87، 93، 94، 95، 96، 99، 101 و...</ref>
3. محقق تأكيد كرده كه امام حسین(ع) در دوران تقيه بود و امويان سخت كوشيدند افزون بر خود او، انديشه و روايات و فرهنگش را نيز به وادى فراموشى بسپارند..<ref>همان، ص13 - 14</ref>
#محقق بعد از مقدمه و در آغاز تفسير، رواياتى از [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] درباره فضيلت قرائت، حفظ و فهم آيات قرآن و عمل به آن نقل كرده است..<ref>همان، ص62</ref>
 
#در آغاز تفسير، روايتى آمده تحت عنوان «تفسير حروف المعجم» و در آن به‌واسطه امام حسین(ع) از [[امام على(ع)]] نقل شده كه هيچ حرفى نيست جز آنكه اسمى از اسماى بارى تعالى است و در همين روايت براى هريك از حروف الفبا نامى از نام‌هاى خدا ذكر شده است، مانند الف: الله، ب: باقى، ت: تواب و.....<ref>همان، ص67 - 68</ref>
4. در بخش تفسير، روايات تطبيقى امام حسین(ع) ذكر شده است و محقق خودش نيز افزون بر بيان منابع روايات، در موارد لازم به شرح و توضيح لغات و... پرداخته است..<ref>به‌عنوان مثال ر. ك.: همان، صص 87، 93، 94، 95، 96، 99، 101 و...</ref>
#اين روايات تفسيرى، همان‌طوركه در عنوان آمده، در غالب موارد عبارت از بيان مصداق و تطبيق آيه بر افراد يا جريانات سياسى و اجتماعى و يا معناى واژه‌ها و اصطلاحات قرآنى است. قبل از تفسير سوره فاتحه، روايتى در فضيلت آن سوره از امام حسین(ع) نقل كرده است و در تفسير حمد چنين آورده كه امام حسین(ع) از رسول‌الله(ص) نقل كرده كه او خطاب به [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] گفت:... تو اولين كسى هستى كه وارد بهشت مى‌شوى؛ درحالى‌كه پرچم من در دست توست و آن پرچم حمد (لواء الحمد) است......<ref>همان، ص69</ref>
 
#در تفسير آيه ''' «أَ فَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَة مِنْ رَبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ...» '''..<ref>هود: 17</ref>، از امام حسین(ع) نقل شده كه شاهد، حضرت محمد(ص) است..<ref>همان، ص176</ref>
5. محقق بعد از مقدمه و در آغاز تفسير، رواياتى از [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] درباره فضيلت قرائت، حفظ و فهم آيات قرآن و عمل به آن نقل كرده است..<ref>همان، ص62</ref>
#در تفسير آيه ''' «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَة ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَة أَعْمَى» '''..<ref>طه: 124</ref>، از امام حسین(ع) و او از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] نقل كرده است كه رسول‌الله(ص) به مهاجرين و انصار فرمود: «على را به خاطر محبت من دوست بداريد و او را به خاطر كرامت من إكرام كنيد. به خدا قسم اين مطلب را از جانب خودم نگفتم، بلكه خداى تعالى مرا به آن فرمان داد. اى مردم عرب! هركس بعد از من على را دشمن بدارد، خدا او را در روز قيامت، كور و بدون حجّت محشور مى‌كند»..<ref>همان، ص208 - 209</ref>
 
#در تفسير آيه ''' «... لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ» '''..<ref>شورى: 11</ref>، از [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] نقل شده كه برترين و واجب‌ترين فريضه‌ها بر انسان عبارت است از شناخت خداوند و اقرار به عبوديت او و مرز معرفت اين است كه بشناسد كه خدايى جز او نيست و هيچ شبيه و نظيرى ندارد و بداند كه او قديم و ثابت است و موجودى است كه مفقود نمى‌شود و موصوفى است كه مثل و مانندى ندارد..<ref>همان، ص257 - 258</ref>
6. در آغاز تفسير، روايتى آمده تحت عنوان «تفسير حروف المعجم» و در آن به‌واسطه امام حسین(ع) از [[امام على(ع)]] نقل شده كه هيچ حرفى نيست جز آنكه اسمى از اسماى بارى تعالى است و در همين روايت براى هريك از حروف الفبا نامى از نام‌هاى خدا ذكر شده است، مانند الف: الله، ب: باقى، ت: تواب و.....<ref>همان، ص67 - 68</ref>
#در تفسير آيه 23 سوره حشر، امام حسین(ع)، 99 اسم از اسماى حسناى الهى را برشمرده است..<ref>همان، ص283 - 284</ref>
 
#در تفسير ''' «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفّاً كَأَنَّهُمْ بُنْيَانٌ مَرْصُوصٌ» '''..<ref>صف: 4</ref>، از امام حسین و او از پدرش(ع) نقل كرده كه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] گفت: «راه خدا، من هستم و هركس مرا پيروى نكند، جهنمى مى‌شود»..<ref>همان، 285</ref>
7. اين روايات تفسيرى، همان‌طوركه در عنوان آمده، در غالب موارد عبارت از بيان مصداق و تطبيق آيه بر افراد يا جريانات سياسى و اجتماعى و يا معناى واژه‌ها و اصطلاحات قرآنى است. قبل از تفسير سوره فاتحه، روايتى در فضيلت آن سوره از امام حسین(ع) نقل كرده است و در تفسير حمد چنين آورده كه امام حسین(ع) از رسول‌الله(ص) نقل كرده كه او خطاب به [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] گفت:... تو اولين كسى هستى كه وارد بهشت مى‌شوى؛ درحالى‌كه پرچم من در دست توست و آن پرچم حمد (لواء الحمد) است......<ref>همان، ص69</ref>
#در تفسير آيه ''' «وَ شَاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ» '''..<ref>بروج: 3</ref>، از امام حسین(ع) نقل شده كه: «شاهد، جدّم رسول‌الله(ص) و مشهود، قيامت است»..<ref>همان، ص296</ref>
 
#در تفسير سوره قدر، در تفسير آيه ''' «ليلة القدر خير من ألف شهر» '''، آمده كه: «شب قدر از هزار ماه كه بنى‌اميه در آن حاكم باشند و شب قدرى در آن نباشد، برتر است»..<ref>همان، ص302</ref>
8. در تفسير آيه ''' «أَ فَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَة مِنْ رَبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ...» '''..<ref>هود: 17</ref>، از امام حسین(ع) نقل شده كه شاهد، حضرت محمد(ص) است..<ref>همان، ص176</ref>
#در تفسير اصطلاح «صمد»، روايت شده كه صمد كسى است كه جوف ندارد (توخالى نيست، بلكه توپُر است) و سيادتش بى‌پايان است و نمى‌خورد و نمى‌نوشد و نمى‌خوابد و هميشه بوده است و خواهد بود..<ref>همان، ص304</ref>
 
9. در تفسير آيه ''' «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَة ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَة أَعْمَى» '''..<ref>طه: 124</ref>، از امام حسین(ع) و او از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] نقل كرده است كه رسول‌الله(ص) به مهاجرين و انصار فرمود: «على را به خاطر محبت من دوست بداريد و او را به خاطر كرامت من إكرام كنيد. به خدا قسم اين مطلب را از جانب خودم نگفتم، بلكه خداى تعالى مرا به آن فرمان داد. اى مردم عرب! هركس بعد از من على را دشمن بدارد، خدا او را در روز قيامت، كور و بدون حجّت محشور مى‌كند»..<ref>همان، ص208 - 209</ref>
 
10. در تفسير آيه ''' «... لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ» '''..<ref>شورى: 11</ref>، از [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] نقل شده كه برترين و واجب‌ترين فريضه‌ها بر انسان عبارت است از شناخت خداوند و اقرار به عبوديت او و مرز معرفت اين است كه بشناسد كه خدايى جز او نيست و هيچ شبيه و نظيرى ندارد و بداند كه او قديم و ثابت است و موجودى است كه مفقود نمى‌شود و موصوفى است كه مثل و مانندى ندارد..<ref>همان، ص257 - 258</ref>
 
11. در تفسير آيه 23 سوره حشر، امام حسین(ع)، 99 اسم از اسماى حسناى الهى را برشمرده است..<ref>همان، ص283 - 284</ref>
 
12. در تفسير ''' «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفّاً كَأَنَّهُمْ بُنْيَانٌ مَرْصُوصٌ» '''..<ref>صف: 4</ref>، از امام حسین و او از پدرش(ع) نقل كرده كه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] گفت: «راه خدا، من هستم و هركس مرا پيروى نكند، جهنمى مى‌شود»..<ref>همان، 285</ref>
 
13. در تفسير آيه ''' «وَ شَاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ» '''..<ref>بروج: 3</ref>، از امام حسین(ع) نقل شده كه: «شاهد، جدّم رسول‌الله(ص) و مشهود، قيامت است»..<ref>همان، ص296</ref>
 
14. در تفسير سوره قدر، در تفسير آيه ''' «ليلة القدر خير من ألف شهر» '''، آمده كه: «شب قدر از هزار ماه كه بنى‌اميه در آن حاكم باشند و شب قدرى در آن نباشد، برتر است»..<ref>همان، ص302</ref>
 
15. در تفسير اصطلاح «صمد»، روايت شده كه صمد كسى است كه جوف ندارد (توخالى نيست، بلكه توپُر است) و سيادتش بى‌پايان است و نمى‌خورد و نمى‌نوشد و نمى‌خوابد و هميشه بوده است و خواهد بود..<ref>همان، ص304</ref>


==پانويس ==
==پانويس ==
خط ۷۱: خط ۵۷:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده: تفسیر]]
[[رده: متون تفاسیر]]
[[رده:اردیبهشت(99)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش