پرش به محتوا

تاریخ مکه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ مهٔ ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:
}}
}}


'''تاریخ مکه از آغاز تا پایان دولت شرفای مکه (1334ق)'''، ترجمه فارسی «تاريخ مكة دراسات في السياسة و العلم و الاجتماع و العمران»، از احمد سباعی است، به قلم رسول جعفریان. احمد سباعی اصل کتاب را به زبان عربی نوشته است. ترجمه فارسی در یک جلد و متن عربی کتاب در دو جلد ارائه شده است. ناشر نسخه فارسی، انتشارات مشعر است و نسخه عربی توسط مطابع (چاپخانه‌های) الصفا در 1420ق، برای هشتمین مرتبه چاپ شده است. در نسخه عربی کتاب، تصویر مؤلف و مقدمه‌های او بر کتاب و مقدمه چاپ چهارم (چاپ نسخه عربی حاضر) ارائه شده که در ترجمه فارسی به‌جای این امور، شاهد مقدمه‌ای هستیم که خود رسول جعفریان بر ترجمه کتاب نوشته است؛ یعنی در نسخه فارسی، مقدمه مترجم جایگزین تصویر و مقدمه‌های مؤلف نسخه عربی شده و آن مقدمه‌ها ترجمه نشده است.
'''تاریخ مکه از آغاز تا پایان دولت شرفای مکه (1334ق)'''، ترجمه فارسی «تاريخ مكة دراسات في السياسة و العلم و الاجتماع و العمران»، از [[سباعی، احمد|احمد سباعی]] است، به قلم [[جعفریان، رسول|رسول جعفریان]]. احمد سباعی اصل کتاب را به زبان عربی نوشته است. ترجمه فارسی در یک جلد و متن عربی کتاب در دو جلد ارائه شده است. ناشر نسخه فارسی، انتشارات مشعر است و نسخه عربی توسط مطابع (چاپخانه‌های) الصفا در 1420ق، برای هشتمین مرتبه چاپ شده است. در نسخه عربی کتاب، تصویر مؤلف و مقدمه‌های او بر کتاب و مقدمه چاپ چهارم (چاپ نسخه عربی حاضر) ارائه شده که در ترجمه فارسی به‌جای این امور، شاهد مقدمه‌ای هستیم که خود [[جعفریان، رسول|رسول جعفریان]] بر ترجمه کتاب نوشته است؛ یعنی در نسخه فارسی، مقدمه مترجم جایگزین تصویر و مقدمه‌های مؤلف نسخه عربی شده و آن مقدمه‌ها ترجمه نشده است.


به نظر می‌رسد مترجم در این اثر، از شیوه ترجمه جمله‌به‌جمله استفاده کرده و درعین‌حال نگاهی هم به نقش جمله در پاراگراف داشته است. ترجمه، بسیار روان و خوب است.
به نظر می‌رسد مترجم در این اثر، از شیوه ترجمه جمله‌به‌جمله استفاده کرده و درعین‌حال نگاهی هم به نقش جمله در پاراگراف داشته است. ترجمه، بسیار روان و خوب است.


رسول جعفریان در توضیح درباره محتوای کتاب و دلیلش در ترجمه و کارهایی که در ترجمه این اثر انجام داده، می‌نویسد: کتاب «تاریخ مکه» که اثر معروف احمد سباعی است، اثری است عمومی که شامل همه ابعاد تاریخی، سیاسی، تمدنی، اجتماعی و فرهنگی می‌شود. هدف سباعی از تألیف این اثر نگارش کتاب برای تمام کسانی بوده است که علاقه‌مند بوده‌اند یک نگاه جامع و فراگیر به‌طور هم‌زمان نسبت به این شهر داشته باشند. روشن است که در چنین اثری، جای بحث تخصصی نیست، اما تلاش مؤلف آن بوده است تا تصویری هرچه دقیق‌تر نسبت به تاریخ این شهر به دست بدهد.
[[جعفریان، رسول|رسول جعفریان]] در توضیح درباره محتوای کتاب و دلیلش در ترجمه و کارهایی که در ترجمه این اثر انجام داده، می‌نویسد: کتاب «تاریخ مکه» که اثر معروف [[سباعی، احمد|احمد سباعی]] است، اثری است عمومی که شامل همه ابعاد تاریخی، سیاسی، تمدنی، اجتماعی و فرهنگی می‌شود. هدف [[سباعی، احمد|سباعی]] از تألیف این اثر نگارش کتاب برای تمام کسانی بوده است که علاقه‌مند بوده‌اند یک نگاه جامع و فراگیر به‌طور هم‌زمان نسبت به این شهر داشته باشند. روشن است که در چنین اثری، جای بحث تخصصی نیست، اما تلاش مؤلف آن بوده است تا تصویری هرچه دقیق‌تر نسبت به تاریخ این شهر به دست بدهد.


محدوده کتاب، از تاریخ مکه از دورترین ادوار تاریخی تا پایان حکومت اشراف و ورود وهابیان به مکه در آغاز دهه پنجم قرن چهاردهم هجری است. طبعا طی فصول پایانی کتاب، شرحی از درگیری‌های صدوپنجاه ساله اهالی وهابی نجد با دولت شرفا را به دست داده است.
محدوده کتاب، از تاریخ مکه از دورترین ادوار تاریخی تا پایان حکومت اشراف و ورود وهابیان به مکه در آغاز دهه پنجم قرن چهاردهم هجری است. طبعا طی فصول پایانی کتاب، شرحی از درگیری‌های صدوپنجاه ساله اهالی وهابی نجد با دولت شرفا را به دست داده است.
خط ۴۶: خط ۴۶:
ویژگی دیگر، نگاه نافذ اجتماعی - انتقادی اوست. وی مکی است و به تاریخ این شهر دل‌بستگی دارد و تلاش می‌کند علل عقب‌ماندگی این مردم را که عمدتا در بذل و بخشش‌های معنادار دولت‌ها می‌بیند، تحلیل کند. در بخش‌های دیگر هم نگاه تحلیلی وی راهنمای کسانی است که علاقه‌مند هستند آثار تاریخی آنان چیزی بیش از نگارش معمولی رخدادها باشد.
ویژگی دیگر، نگاه نافذ اجتماعی - انتقادی اوست. وی مکی است و به تاریخ این شهر دل‌بستگی دارد و تلاش می‌کند علل عقب‌ماندگی این مردم را که عمدتا در بذل و بخشش‌های معنادار دولت‌ها می‌بیند، تحلیل کند. در بخش‌های دیگر هم نگاه تحلیلی وی راهنمای کسانی است که علاقه‌مند هستند آثار تاریخی آنان چیزی بیش از نگارش معمولی رخدادها باشد.


روزگاری که احمد سباعی این اثر را می‌نوشت، به‌رغم فراوانی آثار، بسیاری از تواریخ مکه مخطوط بود و وی آن آثار را جز اندکی در اختیار نداشت. به همین دلیل، جز آنکه از برخی از مخطوطات استفاده کرده، کتاب به‌لحاظ عدم استفاده از منابع معتبری که طی این سال‌ها چاپ شده است، رنج می‌برد.
روزگاری که [[سباعی، احمد|احمد سباعی]] این اثر را می‌نوشت، به‌رغم فراوانی آثار، بسیاری از تواریخ مکه مخطوط بود و وی آن آثار را جز اندکی در اختیار نداشت. به همین دلیل، جز آنکه از برخی از مخطوطات استفاده کرده، کتاب به‌لحاظ عدم استفاده از منابع معتبری که طی این سال‌ها چاپ شده است، رنج می‌برد.


شاید بتوان گفت اساس این کتاب، بر کتاب «خلاصة الكلام في بيان أمراء البلد الحرام» احمد بن زینی دحلان است که به‌عنوان یک متن چاپی در اختیار مؤلف بوده و بسیاری از آثار دیگر تاریخ مکه آن زمان مخطوط بوده است. اما حسن کار دحلان و نظم و انسجام آن کتاب، اثر یادشده را به‌عنوان یکی از بهترین و منظم‌ترین آثار مربوط به تاریخ مکه درآورده و مؤلف هم به همین دلیل، آن را پایه کار خود قرار داده است.  
شاید بتوان گفت اساس این کتاب، بر کتاب «خلاصة الكلام في بيان أمراء البلد الحرام» احمد بن زینی دحلان است که به‌عنوان یک متن چاپی در اختیار مؤلف بوده و بسیاری از آثار دیگر تاریخ مکه آن زمان مخطوط بوده است. اما حسن کار دحلان و نظم و انسجام آن کتاب، اثر یادشده را به‌عنوان یکی از بهترین و منظم‌ترین آثار مربوط به تاریخ مکه درآورده و مؤلف هم به همین دلیل، آن را پایه کار خود قرار داده است.  


بسیاری از ارجاعات به این کتاب، غلط بوده که رسول جعفریان آنها را تک‌تک با همان متن چاپی کهن «خلاصة الكلام» تطبیق داده و اصلاح کرده است. کتاب «خلاصة الكلام» که به‌شدت ضد وهابی است و حتی در بخش‌هایی از آن به شبهات وهابیان پاسخ داده شده و جنایات آنان، به‌خصوص در حمله به طائف شرح داده شده، تاکنون اجازه نشر نیافته و در نقطه‌ای دیگر از جهان اسلام هم هنوز تصحیح انتقادی نشده است.
بسیاری از ارجاعات به این کتاب، غلط بوده که [[جعفریان، رسول|رسول جعفریان]] آنها را تک‌تک با همان متن چاپی کهن «خلاصة الكلام» تطبیق داده و اصلاح کرده است. کتاب «خلاصة الكلام» که به‌شدت ضد وهابی است و حتی در بخش‌هایی از آن به شبهات وهابیان پاسخ داده شده و جنایات آنان، به‌خصوص در حمله به طائف شرح داده شده، تاکنون اجازه نشر نیافته و در نقطه‌ای دیگر از جهان اسلام هم هنوز تصحیح انتقادی نشده است.


یکی از منابعی که متأسفانه کمتر از آن استفاده شده، کتاب «الدرر الفرائد المنظمة» از عبدالقادر جزایری است که شاید حدود ده مورد از آن استفاده شده و احتمال چنان است که آن‌هم باواسطه بوده باشد.
یکی از منابعی که متأسفانه کمتر از آن استفاده شده، کتاب «الدرر الفرائد المنظمة» از عبدالقادر جزایری است که شاید حدود ده مورد از آن استفاده شده و احتمال چنان است که آن‌هم باواسطه بوده باشد.


رسول جعفریان این چند مورد را نیز با چاپ جدید آن، که مشخصات آن در کتابنامه آمده، تطبیق داده و آدرس آن را ذکر کرده است؛ زیرا آن اثر، کتابی است بسیار مهم در تاریخ حج‌گزاری و سرشار است از اطلاعات شگفت درباره حجاج و راه‌ها و ناامنی‌ها، به‌خصوص برای نشان دادن حج عراقی‌ها و ایرانی‌ها.
[[جعفریان، رسول|رسول جعفریان]] این چند مورد را نیز با چاپ جدید آن، که مشخصات آن در کتابنامه آمده، تطبیق داده و آدرس آن را ذکر کرده است؛ زیرا آن اثر، کتابی است بسیار مهم در تاریخ حج‌گزاری و سرشار است از اطلاعات شگفت درباره حجاج و راه‌ها و ناامنی‌ها، به‌خصوص برای نشان دادن حج عراقی‌ها و ایرانی‌ها.


مترجم می‌نویسد: برخی از آثار خطی دیگری که مورد استفاده نویسنده این کتاب قرار گرفته، عبارت است از «إتحاف الوری» و «إتحاف فضلاء الزمن» و «منائح الکرم».  
مترجم می‌نویسد: برخی از آثار خطی دیگری که مورد استفاده نویسنده این کتاب قرار گرفته، عبارت است از «إتحاف الوری» و «إتحاف فضلاء الزمن» و «منائح الکرم».  
خط ۶۹: خط ۶۹:
# سباعی، احمد، «تاريخ مكة دراسات في السياسة و العلم و الاجتماع و العمران»، مکه مکرمه، مطابع الصفا، چاپ هشتم، 1420ق/1999م.
# سباعی، احمد، «تاريخ مكة دراسات في السياسة و العلم و الاجتماع و العمران»، مکه مکرمه، مطابع الصفا، چاپ هشتم، 1420ق/1999م.


 
== وابسته‌ها ==
[[تاريخ مكة دراسات في السياسة و العلم و الاجتماع و العمران]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: تاریخ (عمومی)]]
[[رده: تاریخ (عمومی)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش