۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المراسيل (ابوداود، سلیمان بن اشعث): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابوداود، سليمان بن اشعث' به 'ابوداود، سلیمان بن اشعث') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''المراسيل'''، اثر ابوداود سلیمان بن اشعث سجستانی (متوفی 275ق)، کتابی است یک جلدی، به زبان عربی با موضوع روایات اسلامی. تحقیق، تعلیقه و تخریج احادیث این اثر توسط شعیب ارناؤوط انجام شده است. | '''المراسيل'''، اثر [[ابوداود، سلیمان بن اشعث|ابوداود سلیمان بن اشعث سجستانی]] (متوفی 275ق)، کتابی است یک جلدی، به زبان عربی با موضوع روایات اسلامی. تحقیق، تعلیقه و تخریج احادیث این اثر توسط [[ارناووط، شعيب|شعیب ارناؤوط]] انجام شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با مقدمه محقق آغاز شده و روایات همراه با شماره‌گذاری در ذیل ابواب و عناوین مختلف، به‌گونه سلسله‌وار ذکر گردیده است. | کتاب با مقدمه محقق آغاز شده و روایات همراه با شماره‌گذاری در ذیل ابواب و عناوین مختلف، به‌گونه سلسله‌وار ذکر گردیده است. | ||
از منابع مورد اعتماد محقق در این تحقیق، «الرسالة» ابن ادریس | از منابع مورد اعتماد محقق در این تحقیق، «الرسالة» [[شافعی، محمد بن ادریس|ابن ادریس شافعی]]، «[[معرفة علوم الحديث و كمية أجناسه|معرفة علوم الحديث]]» [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|محمد بن عبدالله نیشابوری]]، «[[المعتمد في أصول الفقه]]» ابوالحسین محمد بن علی بصری، «العمدة في أصول الفقه» [[ابن فراء، محمد بن حسین|ابویعلی فراء]]، «[[معرفة السنن و الآثار]]» [[بیهقی، احمد بن حسین|ابوبکر بیهقی]]، «التمهيد» ابوعمر بن عبدالبر نمری، «الكفاية في علم الرواية» و «الفقيه و المتفقه» [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|ابوبکر خطیب بغدادی]]، «أصول السرخسي» ابوبکر محمد بن احمد سرخسی، «المستصفی من علم الأصول» [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]] و... را می‌توان یاد کرد. محقق، مجموعا 27 کتاب را به‌عنوان منابعش در بررسی این اثر ذکر می‌کند که همه آنها به زبان عربی است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص49-51</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
این اثر، کتاب مهمی در نوع خودش است و تا بدانجا که محقق کتاب، اذعان دارد، کسی چنین موضوعی را علی‌حده، موضوع بحثش قرار نداده است. کتاب، حاوی 544 روایت مرسل از روایات اهل تسنن است که بر اساس ابواب (غالبا ابواب فقهی) مرتب شده است. غالب این روایات، از مواردی هستند که اسناد آنها به ارسال‌کننده آنها صحیح است. به نظر می‌رسد، ابوداود در این کتاب، بیشتر مراسیلی را که به وی منتهی می‌شده، جای داده است و به‌جز مقدار اندکی از این روایات را از دست نداده است. حفظ و اتقان و وسعت دایره اطلاعات ابوداود سجستانی در علوم سنت، محل اتفاق میان ائمه اهل سنت است<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>. | این اثر، کتاب مهمی در نوع خودش است و تا بدانجا که محقق کتاب، اذعان دارد، کسی چنین موضوعی را علی‌حده، موضوع بحثش قرار نداده است. کتاب، حاوی 544 روایت مرسل از روایات اهل تسنن است که بر اساس ابواب (غالبا ابواب فقهی) مرتب شده است. غالب این روایات، از مواردی هستند که اسناد آنها به ارسال‌کننده آنها صحیح است. به نظر می‌رسد، ابوداود در این کتاب، بیشتر مراسیلی را که به وی منتهی می‌شده، جای داده است و به‌جز مقدار اندکی از این روایات را از دست نداده است. حفظ و اتقان و وسعت دایره اطلاعات [[ابوداود، سلیمان بن اشعث|ابوداود سجستانی]] در علوم سنت، محل اتفاق میان ائمه اهل سنت است<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>. | ||
ترتیب «مراسیل» ابوداود به‌لحاظ حجیت و استدلال در مرتبه بعد از کتاب «سنن» او قرار می‌گیرد که در آن احادیث احکام را جمع کرده و به بهترین شکل، ترتیب داده است. او این روایات را از میان روایات بسیاری که به پانصد هزار حدیث می‌رسیده، به‌خوبی تصفیه کرده است؛ به‌گونه‌ای که حَکَم میان فرقه‌های علما و طبقات فقها و مرجعی وافی، قرار گرفته است. به نظر می‌رسد قصد ابوداود از تألیف کتاب «مراسیل» این بوده است که مرجعی برای فقیه باشد تا بر نصوص آن اعتماد کرده و از آن استنباط نماید و در مواردی که در مسئله مورد بحث فقیه، حدیث صحیحی یافت نشود که غنای آن دست فقیه را در فتوا باز بگذرارد، بر اساس این روایات مرسل بتواند فتوا بدهد. پس طبعا او به تبعیت از احمد بن حنبل، احتجاج به روایات مرسل را در مواردی که روایتی صحیح در باب نباشد که بتوان حکم را از آن استخراج کرد، جایز می‌شمارد. او استدلال به روایت مرسل را بر استدلال به قیاس ترجیح می‌دهد. در رساله او به اهل مکه آمده: اگر مسندی در باب مورد نظر وجود نداشت و همچنین مسندی بر ضد مراسیل نبود، به روایت مرسل، احتجاج می‌شود؛ هرچند که روایت مرسل در قوت مانند روایت متصل نیست<ref>ر.ک: همان</ref>. | ترتیب «مراسیل» ابوداود به‌لحاظ حجیت و استدلال در مرتبه بعد از کتاب «سنن» او قرار می‌گیرد که در آن احادیث احکام را جمع کرده و به بهترین شکل، ترتیب داده است. او این روایات را از میان روایات بسیاری که به پانصد هزار حدیث می‌رسیده، به‌خوبی تصفیه کرده است؛ به‌گونه‌ای که حَکَم میان فرقه‌های علما و طبقات فقها و مرجعی وافی، قرار گرفته است. به نظر می‌رسد قصد ابوداود از تألیف کتاب «مراسیل» این بوده است که مرجعی برای فقیه باشد تا بر نصوص آن اعتماد کرده و از آن استنباط نماید و در مواردی که در مسئله مورد بحث فقیه، حدیث صحیحی یافت نشود که غنای آن دست فقیه را در فتوا باز بگذرارد، بر اساس این روایات مرسل بتواند فتوا بدهد. پس طبعا او به تبعیت از احمد بن حنبل، احتجاج به روایات مرسل را در مواردی که روایتی صحیح در باب نباشد که بتوان حکم را از آن استخراج کرد، جایز می‌شمارد. او استدلال به روایت مرسل را بر استدلال به قیاس ترجیح می‌دهد. در رساله او به اهل مکه آمده: اگر مسندی در باب مورد نظر وجود نداشت و همچنین مسندی بر ضد مراسیل نبود، به روایت مرسل، احتجاج می‌شود؛ هرچند که روایت مرسل در قوت مانند روایت متصل نیست<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
این کتاب، پیش‌تر با حذف اسانید روایات و اختصار برخی روایات در سال 1310ق، در چاپخانه تقدم مصر با عنایت شیخ علی سنی مغربی طرابلسی، چاپ شده است و از روی همان نسخه در چاپخانه محمد علی صبیح مجددا چاپ گردیده، ولی آن نسخه علاوه بر غلط‌ها و تحریفاتی که دارد، نسبت به پژوهشگری که به اسناد عنایت دارد و می‌خواهد سند روایات را هم ببیند تا از صحت یا حسن یا ضعف و... آن مطلع شود، بی‌فایده است<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref>. | این کتاب، پیش‌تر با حذف اسانید روایات و اختصار برخی روایات در سال 1310ق، در چاپخانه تقدم مصر با عنایت شیخ علی سنی مغربی طرابلسی، چاپ شده است و از روی همان نسخه در چاپخانه محمد علی صبیح مجددا چاپ گردیده، ولی آن نسخه علاوه بر غلط‌ها و تحریفاتی که دارد، نسبت به پژوهشگری که به اسناد عنایت دارد و می‌خواهد سند روایات را هم ببیند تا از صحت یا حسن یا ضعف و... آن مطلع شود، بی‌فایده است<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref>. | ||
نسخه خطی که محقق در نگارش و تحقیق این اثر بر آن اعتماد کرده، تصویر نسخه خطی‌ای است که در کتابخانه کوپرلی استانبول به شماره 2-294 موجود است. به نظر می‌رسد، تحریر این نسخه خطی به قلم احمد بن علی عسقلانی مشهور به ابن حجر عسقلانی، باشد<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref>. | نسخه خطی که محقق در نگارش و تحقیق این اثر بر آن اعتماد کرده، تصویر نسخه خطی‌ای است که در کتابخانه کوپرلی استانبول به شماره 2-294 موجود است. به نظر می‌رسد، تحریر این نسخه خطی به قلم احمد بن علی عسقلانی مشهور به [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]]، باشد<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||