۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شرح العقائد النسفية و معه کتاب العقائد النسفية' به 'شرح العقائد النسفية') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
</div> | </div> | ||
'''سعدالدين مسعود بن عمر بن عبدالله تفتازانى''' (722-792ق)، اديب، متكلم و منطقدان سده 8ق در قريه تفتازان از توابع نسا، در نزدیکى سرخس، متولد شد. منابع سال تولد او را مختلف /722 738ق نقل كردهاند؛ اما در پايان نسخهاى از المطوّل به نقل از خود تفتازانى آمده است كه وى در 728ق و در 16 سالگى، كتاب شرحالتصريف را تأليف كرده است كه بر طبق آن، سال ولادت او مىبايست 712ق باشد. از تأليفات او چنين برمىآيد كه وى به شهرهاى بسيارى در حوزه خراسان بزرگ؛ همچون سرخس، خوارزم، سمرقند، هرات، غجدوان، فريومد و جام سفر كرده است. | '''سعدالدين مسعود بن عمر بن عبدالله تفتازانى''' (722-792ق)، اديب، متكلم و منطقدان سده 8ق | ||
== ولادت == | |||
در قريه تفتازان از توابع نسا، در نزدیکى سرخس، متولد شد. منابع سال تولد او را مختلف /722 738ق نقل كردهاند؛ اما در پايان نسخهاى از المطوّل به نقل از خود تفتازانى آمده است كه وى در 728ق و در 16 سالگى، كتاب شرحالتصريف را تأليف كرده است كه بر طبق آن، سال ولادت او مىبايست 712ق باشد. | |||
== مسافرتها == | |||
از تأليفات او چنين برمىآيد كه وى به شهرهاى بسيارى در حوزه خراسان بزرگ؛ همچون سرخس، خوارزم، سمرقند، هرات، غجدوان، فريومد و جام سفر كرده است. | |||
تفتازانى دانشمندى متأمل و معتدل است كه همواره جهت اعتدال را رعايت مىكند. او معمولاً در اختيار رأى، تابع دليلى است كه به نظرش قوى باشد. وى اغلب از انتساب خود به فرقهاى خاص خوددارى مىورزد و فرقههاى مخالف خود را با تعابير ركيك و زننده مخاطب قرار نمىدهد. تفتازانى حتى در مواردى كه از شيعه سخن به ميان مىآورد، اگر با ديدگاه آنان موافق نباشد، نارضايتى خود را با استدلال ابراز مىدارد و از توهين يا استفاده از تعابير بىادبانه خوددارى مىكند. همين اعتدال در انديشه باعث شده است كه نويسندگان در مورد مذهب فقهى و كلامى او دچار اختلاف و سردرگمیشوند و به آسانى نتوانند، از كلام خود او دريابند كه ماتريدى يا اشعرى است. | تفتازانى دانشمندى متأمل و معتدل است كه همواره جهت اعتدال را رعايت مىكند. او معمولاً در اختيار رأى، تابع دليلى است كه به نظرش قوى باشد. وى اغلب از انتساب خود به فرقهاى خاص خوددارى مىورزد و فرقههاى مخالف خود را با تعابير ركيك و زننده مخاطب قرار نمىدهد. تفتازانى حتى در مواردى كه از شيعه سخن به ميان مىآورد، اگر با ديدگاه آنان موافق نباشد، نارضايتى خود را با استدلال ابراز مىدارد و از توهين يا استفاده از تعابير بىادبانه خوددارى مىكند. همين اعتدال در انديشه باعث شده است كه نويسندگان در مورد مذهب فقهى و كلامى او دچار اختلاف و سردرگمیشوند و به آسانى نتوانند، از كلام خود او دريابند كه ماتريدى يا اشعرى است. | ||
خط ۴۶: | خط ۵۲: | ||
به احتمال بسيار، كتاب «شرح عقايد نسفيه» تفتازانى باعث شده است كه وى را ماتريدى بپندارند؛ زيرا كتاب عقايد نسفى، متنى مربوط به عقايد ماتريدى است و تفتازانى در شرح خود بر اين كتاب، عقايد ماتريدى را توضيح مىدهد و معمولاً براى رعايت اختصار، تنها به توضيح عبارات نسفى مىپردازد و از اظهار ديدگاه خويش خوددارى مىكند؛ اما با مراجعه به كتاب مقاصد و شرح آن كه تفتازانى در آن به بيان ديدگاههاى خود مىپردازد، مىبينيم كه افكار اشعرى او به وضوح نمايان است و روح اشعرىگرى بر آن كتاب حاكم است. | به احتمال بسيار، كتاب «شرح عقايد نسفيه» تفتازانى باعث شده است كه وى را ماتريدى بپندارند؛ زيرا كتاب عقايد نسفى، متنى مربوط به عقايد ماتريدى است و تفتازانى در شرح خود بر اين كتاب، عقايد ماتريدى را توضيح مىدهد و معمولاً براى رعايت اختصار، تنها به توضيح عبارات نسفى مىپردازد و از اظهار ديدگاه خويش خوددارى مىكند؛ اما با مراجعه به كتاب مقاصد و شرح آن كه تفتازانى در آن به بيان ديدگاههاى خود مىپردازد، مىبينيم كه افكار اشعرى او به وضوح نمايان است و روح اشعرىگرى بر آن كتاب حاكم است. | ||
== اساتید == | |||
از استادان او [[قطبالدین رازی، محمد بن محمد|قطبالدين رازى]] و عضدالدين ايجى را نام بردهاند. كهنترين منبعى كه منابع ديگر اين مطلب را از قول او آوردهاند، انباء الغمر بابناء العمر از [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] است؛ در حالى كه در نسخههاى چاپى موجود از اين كتاب نامى از عضدالدين ايجى، به عنوان استاد تفتازانى ياد نشده، و عبارت «أخذ عن القطب و غيره» آمده كه در منابعى كه در آنها به اين كتاب استناد شده، به عبارت «أخذ عن القطب و العضد» مبدل شده است. | از استادان او [[قطبالدین رازی، محمد بن محمد|قطبالدين رازى]] و عضدالدين ايجى را نام بردهاند. كهنترين منبعى كه منابع ديگر اين مطلب را از قول او آوردهاند، انباء الغمر بابناء العمر از [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] است؛ در حالى كه در نسخههاى چاپى موجود از اين كتاب نامى از عضدالدين ايجى، به عنوان استاد تفتازانى ياد نشده، و عبارت «أخذ عن القطب و غيره» آمده كه در منابعى كه در آنها به اين كتاب استناد شده، به عبارت «أخذ عن القطب و العضد» مبدل شده است. | ||
ویرایش