يحيی بن معين و كتابه التاريخ: تفاوت میان نسخه‌ها

}}  

   

==ساختار==

==گزارش محتوا==

مقدمه محقق، جلد اول کتاب را به خود اختصاص داده است. محقق در این جلد، پس از مقدمه‌ای در اشاره به شرافت و عظمت علم الحدیث<ref>مقدمه محقق، ج1، ص3</ref> به تعریف لغوی و اصلاحی واژه نقد و مباحث مربوط به آن از جمله انگیزه‌های نقد حدیث و عوامل ظهور آن<ref>همان، ص7</ref>، طبقات نقاد در امصار مختلف تاریخی<ref>همان، ص8</ref> و مراحل تدوین و تطور اصول نقد حدیث<ref>همان، ص9- 16</ref>، مطالب خود را در سه قسم زیر، سامان داده است:

## در باب نخست، به بحث پیرامون زندگی اجتماعی و سیره ابن معین پرداخته شده و اطلاعاتی شامل نام و نسب<ref>همان، ص19</ref> محل و زمان تولد<ref>همان، ص20</ref>، پدر<ref>همان، ص21</ref> و خصوصیات اخلاقی وی، از جمله شفقت و مهربانی او، خشیت، کرامات و در نهایت، تاریخ وفات و چگونگی آن، ارائه گردیده است<ref>همان، ص22- 30</ref>.

## در باب دوم، به حیات فکری وی پرداخته شده و به‌منظور بحث پیرامون عقاید او، به بررسی فرق معاصر وی و نحوه تعامل او با این فرق، پرداخته شده است<ref>همان، ص31- 45</ref>.

## در باب سوم، به بررسی عواملی پرداخته شده است که در شکل‌گیری شخصیت علمی ابن معین، دخیل بوده و نقش مستقیمی در آن داشتند که از جمله آنها، عبارتند از چگونگی تحصیل علم و اشتیاق به آن<ref>همان، ص46</ref>، شیوخ و اساتیدی که از ایشان متأثر بوده<ref>همان، ص48</ref>، شاگردان و کسانی که از وی، روایت اخذ کرده‌اند<ref>همان، ص50</ref>، مسافرت‌هایی که به‌منظور کسب علم انجام داده است<ref>همان، ص52</ref>، کتاب‌های حدیثی فراوانی که نوشته و روش وی در تدوین آنها<ref>همان، ص54</ref>، سایر تألیفات او<ref>همان، ص61</ref>، جایگاه علمی و تأثیر وی در معاصران خود<ref>همان، ص63</ref> و مصادر و منابع مورد استفاده وی در نقد حدیث و شیوه و اصطلاحات مورد استفاده او<ref>همان، ص69</ref>.

# قسم دوم: تحقیقی است پیرامون کتاب «التاریخ» در سه باب زیر:

## باب دوم: به توصیف نسخه کتاب، اختصاص یافته و در آن، به مباحثی همچون نام کتاب، نسبت آن به مؤلف، تعداد اوراق و سطور آن، خط، ناسخ، تاریخ و مکان نسخ، اسناد ناسخ به مؤلف و تراجم رجال آن، حواشی و اصطلاحات، علامات و حرکات مورد استفاده محقق، تعداد اجزای نسخه و سماعات کتاب پرداخته شده است<ref>همان، ص158- 169</ref>.

متن کتاب «التاریخ» در جلدهای بعدی جای گرفته است. این کتاب، به روایت ابوالفضل عباس محمد دوری (متوفی ۲۷۱ق) شاگرد ابن‌معين است. در این کتاب، شرح‌حال افراد به همراه اطلاعاتی درباره جرح و تعدیل، اسامی صاحبان کنیه‌ها و برعکس، نسب برخی راویان، تعیین صحابی یا تابعی بودن و راویان برخی اشخاص بیان شده است<ref>ر.ک: رحمان ستایش، محمدکاظم، ص128</ref>.

با بررسی كتاب چنين به دست می‌آيد كه نظام طبقاتی و تنظيم در این اثر بر اساس شهرها انجام شده است و بر این اساس، مؤلف صحابه را از تابعان و راويان پس از آنها جدا ساخته و افزون بر اين، به‌گونه‌ای نسبی، افراد پس از صحابه (تابعان و ديگران) را بر اساس شهرها مرتب کرده است<ref>همان</ref>.

===نمونه یک شرح‌حال===

==پانویس ==

==منابع مقاله==