شرح فارسی الأسفار الأربعة: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شرح فارسی الأسفار الأربعة'''، تقریر دروس علامه حسن حسن‌زاده آملی در شرح کتاب «الأسفار الأربعة» صدرالدین محمد شیرازی، به کوشش محمدحسین نائیجی است. این تقریرات سه جلدی به زبان فارسی است و اصل کتاب اسفار به زبان عربی. مقرر در مقدمه‌اش درباره این کتاب چنین می‌نویسد: «این اثر که اینک پیش رو دارید، جلد اول از مجموعه شرح و تفسیر کتاب گران‏سنگ اسفار، تا اواسط جلد سوم آن است که مؤسسه بوستان کتاب منتشر می‌نماید و با تأسف باید بگویم که به دلیل بیمارى استاد، درس‏هاى مزبور، ناتمام ماند»<ref>ر.ک: مقدمه مقرر، ص30</ref>.

علامه حسن‌زاده در ابتدای مقدمه خودش بر کتاب پس از ثنای الهی می‌نویسد: «در خطبه کتاب، معطل نمی‌‏شویم و از مفردات آن، مثل اسم اللّه و رحمن و رحیم بحث نمی‌کنیم؛ زیرا در خود کتاب می‌آید. مقدمه کتاب را براى تصحیح کتاب و نیز براى نصایح جناب آخون‎ و اطلاع از اوضاع زمان او می‌‏خوانیم و اشارات آن‏ را بیان می‌نماییم»<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص31</ref>.

نویسنده، از همان مقدمه، شروع به شرح محتوای مطالب صدرای شیرازی می‎کند. شیوه او در شرح مطالب این است که بخش یا کلماتی از عبارت مصنف به زبان عربی را ذکر می‎کند و سپس به شرح آن مطلب به زبان فارسی می‌پردازد. شرحی که بر کتاب نوشته شده، از دقت و قلم روان برخوردار است. محمدحسین نائیجی، در ابتدای مقدمه‌ای که بر این کتاب نوشته، به تفاوت ظاهری روش‎های افلاطون و ارسطو در ارائه فلسفه و رجوع واقعی هر دو به یک طریق، نبی بودن بسیاری از حکمای یونان قدیم، حکیم بودن فارابی به دلیل نگارش کتاب فصوص و بوعلی به دلیل عباراتش در اواخر عمر و ملاصدرا با استناد به عباراتش، می‌پردازد و نهایتا نتیجه می‌گیرد که: «از راه تصفیه و تزکیه و معرفت نفس می‎توان به درجه حکمای حقیقی رسید»<ref>ر.ک: مقدمه مقرر، ص15-23</ref>.

او در اواخر مقدمه‌اش می‌نویسد: «صدرالمتألهین از مشارب گوناگونى در این کتاب استفاده کرده و در صدد تلفیق آنها بوده است؛ از یک طرف حقایق کشفى را که حکما و عرفا از راه کشف به آنها رسیده‏‌اند، در قالب حکمت می‌‏ریزد و طریق اشراق و عرفان نظرى را در نظر دارد و نیز شرط می‌کند که هرکس می‌‏خواهد از این حکمت بهره ببرد و به وادی‌هاى ناشناخته آن برسد، باید از اهل کشف و شهود باشد و نیز از استشهاد به آیات و روایات معلوم می‌‏شود کسانى که می‌‏خواهند به مغز آن دست یابند، آشنایى کامل با قرآن و احادیث داشته باشند.

وی سپس علامه حسن‌زاده را از کسانی می‌داند که خداوند او را در این زمان به مردم هدیه کرده است و با عبارات فراوانی شخصیت او و توانایی‌اش در ارائه مباحث را می‌ستاید<ref>ر.ک: همان، ص28-30</ref>.

<references/>