دیوان کامل شمس مغربی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
در‌ مورد اشعار [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] نظرها متفاوت است. [[صفا، ذبیح‌الله|ذبیح‌الله صفا]] اشعار مغربی را‌ تکراری‌ و بدون لطف و دل‌انگیزی سایر اشعار عرفانی فارسی ارزیابی‌ می‌کند‌. از طرفی، حافظ حسین کربلایی اشعار‌ او‌ را لطیف و حرز جان و تعویذ روان عارفان جان برمی‌شمرد. و مولوی محمد مظفر‌ حسین‌ صبا، ابیات دیوانش را مطمح‌ انظار‌ اولوالابصار می‌داند‌. سید ضیاءالدین سجادی گوید‌: «شعر مغربی‌ عارفانه است؛ البته عالی نیست اما بعضی غزل‌های لطیف و جالب دارد». اما‌ اگر‌ از انصاف نگذریم، در بین شاعران‌ ادب فارسی که به نظریه‌ وحدت‌ وجود معتقد بوده و بدان توجه کرده‌اند‌، شمس‌ مغربی نیز جایگاهی دارد و اشعارش از لطف و آبداری خالی نیست. مغربی از بین‌ شاعران‌ قبل از خود به عارفانی نظیر‌ [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی‌]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار‌]] و [[عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر|فخرالدین عراقی‌]] نظر‌ و تعلق‌خاطر داشته است و تأثیر‌ سبک‌ و روش آنان در اشعار وی دیده می‌شود. خود گوید:
در‌ مورد اشعار [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] نظرها متفاوت است. [[صفا، ذبیح‌الله|ذبیح‌الله صفا]] اشعار مغربی را‌ تکراری‌ و بدون لطف و دل‌انگیزی سایر اشعار عرفانی فارسی ارزیابی‌ می‌کند‌. از طرفی، حافظ حسین کربلایی اشعار‌ او‌ را لطیف و حرز جان و تعویذ روان عارفان جان برمی‌شمرد. و مولوی محمد مظفر‌ حسین‌ صبا، ابیات دیوانش را مطمح‌ انظار‌ اولوالابصار می‌داند‌. سید ضیاءالدین سجادی گوید‌: «شعر مغربی‌ عارفانه است؛ البته عالی نیست اما بعضی غزل‌های لطیف و جالب دارد». اما‌ اگر‌ از انصاف نگذریم، در بین شاعران‌ ادب فارسی که به نظریه‌ وحدت‌ وجود معتقد بوده و بدان توجه کرده‌اند‌، شمس‌ مغربی نیز جایگاهی دارد و اشعارش از لطف و آبداری خالی نیست. مغربی از بین‌ شاعران‌ قبل از خود به عارفانی نظیر‌ [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی‌]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار‌]] و [[عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر|فخرالدین عراقی‌]] نظر‌ و تعلق‌خاطر داشته است و تأثیر‌ سبک‌ و روش آنان در اشعار وی دیده می‌شود. خود گوید:


نقش این موج‌ بحر‌ بی‌پایان *****مغربی و سنایی است و سنا
{{شعر}}
{{ب|'' نقش این موج‌ بحر‌ بی‌پایان''|2='' مغربی و سنایی است و سنا ''}}
{{پایان شعر}}


تأثیر‌ آرا و افکار‌ [[شبستری، محمود|شیخ‌ محمود‌ شبستری]] نیز در اشعار‌ [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] دیده می‌شود. از شاگردان [[شبستری، محمود بن عبدالکریم|شبستری]] یکی شیخ اسماعیل سیسی است که پیرو مرشد مغربی بوده‌ و پیوند‌ افکار مغربی و [[شبستری، محمود|شبستری]] از طریق مرشدش اسماعیل‌ سیسی‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. [[لاهیجی، محمد بن یحیی|شیخ محمد لاهیجی]] نیز‌ در‌ شرح اشعار [[شبستری، محمود|شبستری]] در کتاب [[مفاتيح الإعجاز في شرح گلشن راز|مفاتیح الإعجاز في شرح گلشن راز]] جابه‌جا به اشعار مغربی، چه با‌ ذکر نام‌ و چه‌ بدون ذکر نام، استشهاد کرده و به توجیه‌ و تفسیر‌ افکار [[شبستری، محمود|شیخ‌ محمود‌ شبستری‌]] پرداخته‌ است.
تأثیر‌ آرا و افکار‌ [[شبستری، محمود|شیخ‌ محمود‌ شبستری]] نیز در اشعار‌ [[شمس مغربی، محمدشیرین بن عزالدین|شمس مغربی]] دیده می‌شود. از شاگردان [[شبستری، محمود بن عبدالکریم|شبستری]] یکی شیخ اسماعیل سیسی است که پیرو مرشد مغربی بوده‌ و پیوند‌ افکار مغربی و [[شبستری، محمود|شبستری]] از طریق مرشدش اسماعیل‌ سیسی‌ صورت‌ گرفته‌ است‌. [[لاهیجی، محمد بن یحیی|شیخ محمد لاهیجی]] نیز‌ در‌ شرح اشعار [[شبستری، محمود|شبستری]] در کتاب [[مفاتيح الإعجاز في شرح گلشن راز|مفاتیح الإعجاز في شرح گلشن راز]] جابه‌جا به اشعار مغربی، چه با‌ ذکر نام‌ و چه‌ بدون ذکر نام، استشهاد کرده و به توجیه‌ و تفسیر‌ افکار [[شبستری، محمود|شیخ‌ محمود‌ شبستری‌]] پرداخته‌ است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش