پرش به محتوا

الشيخ الأنصاري رائد النهضة العلمية الحديثة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سبحاني تبريزي، جعفر' به 'سبحانی تبریزی، جعفر')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}


'''الشيخ الأنصاري رائد النهضة العلمية الحديثة'''، اثر آیت‌الله جعفر سبحانی، گزارشی است از زندگی، احوال آثار و آرای «شیخ مرتضی انصاری»، از علمای شیعه در قرن سیزدهم قمری.
'''الشيخ الأنصاري رائد النهضة العلمية الحديثة'''، اثر [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله جعفر سبحانی]]، گزارشی است از زندگی، احوال آثار و آرای «شیخ مرتضی انصاری»، از علمای شیعه در قرن سیزدهم قمری.


==ساختار==
==ساختار==
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب که پژوهشی است در زندگی شیخ و افکار او درباره احیای اجتهاد در فقه شیعه، در پنج بخش کلی، تنظیم شده است. در بخش انتهایی کتاب، به رفتار و شخصیت عرفانی و سیاسی وی، اشاره گردیده است.
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب که پژوهشی است در زندگی شیخ و افکار او درباره احیای اجتهاد در فقه شیعه، در پنج بخش کلی، تنظیم شده است. در بخش انتهایی کتاب، به رفتار و شخصیت عرفانی و سیاسی وی، اشاره گردیده است.


نویسنده در این کتاب، ابتدا با‌ بیان‌ مسائلی‌ درباره اجتهاد، اجتهاد در عصر امام باقر(ع) و صادق‌(ع) را‌ بررسی و رمز بقای فقه شیعه را پویا بودن اجتهاد دانسته است. سپس با اشاره به مسئله اخبار و اخباری‌گری به‌ زندگی‌ و شخصیت‌ و ابتکارات شیخ در فقه و اصول پرداخته و هریک از‌ موارد و اصولی را که شیخ در علم اصول تأسیس کرده، بیان نموده و در پایان، استادان، شاگردان و سجایای اخلاقی وی‌ را‌ بیان‌ کرده است<ref>ر.ک: بی‌نام، ص246</ref>.
نویسنده در این کتاب، ابتدا با‌ بیان‌ مسائلی‌ درباره اجتهاد، اجتهاد در عصر امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|صادق‌(ع)]] را‌ بررسی و رمز بقای فقه شیعه را پویا بودن اجتهاد دانسته است. سپس با اشاره به مسئله اخبار و اخباری‌گری به‌ زندگی‌ و شخصیت‌ و ابتکارات شیخ در فقه و اصول پرداخته و هریک از‌ موارد و اصولی را که شیخ در علم اصول تأسیس کرده، بیان نموده و در پایان، استادان، شاگردان و سجایای اخلاقی وی‌ را‌ بیان‌ کرده است<ref>ر.ک: بی‌نام، ص246</ref>.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۴۱: خط ۴۱:
# تفریع و استخراج فروع از اصول<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>.
# تفریع و استخراج فروع از اصول<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>.


در بخش دوم، ابتدا به موضوع اخباری‌گری و نقش محمدامین استرآبادی در آن و نقد کتاب «الفكر السلفي عند الشيعة» پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص25-‌28</ref> و سپس اساس و اصولی که اخباری‌گری بر آنها بنا نهاده شده، توضیح و تشریح گردیده و مورد نقد، قرار گرفته است. این اصول عبارتند از:
در بخش دوم، ابتدا به موضوع اخباری‌گری و نقش [[استرآبادی، محمدامین|محمدامین استرآبادی]] در آن و نقد کتاب «الفكر السلفي عند الشيعة» پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص25-‌28</ref> و سپس اساس و اصولی که اخباری‌گری بر آنها بنا نهاده شده، توضیح و تشریح گردیده و مورد نقد، قرار گرفته است. این اصول عبارتند از:
# عدم حجیت ظواهر کتاب<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>.
# عدم حجیت ظواهر کتاب<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>.
# ادعای قطعیت احادیث کتب اربعه<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>.
# ادعای قطعیت احادیث کتب اربعه<ref>ر.ک: همان، ص39</ref>.
# انکار حجیت عقل در مجال استنباط احکام<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>.
# انکار حجیت عقل در مجال استنباط احکام<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>.


بخش سوم، به تشریح زندگانی و شخصیت شیخ انصاری و پرداختن به فرازهایی از زندگی ایشان، از جمله هجرت ایشان از دزفول به عراق در سال 1240ق<ref>ر.ک: همان، ص49-52</ref>، سفرهای علمی ایشان به بلاد مختلف جهان اسلام از جمله بروجرد، کاشان و مشهد مقدس<ref>ر.ک: همان، ص52-‌53</ref>، انتخاب ایشان برای زعامت دینی از طرف صاحب جواهر<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>، کلمات و ثنای علما و بزرگان در حق وی از جمله شیخ نراقی، شیخ علی کاشف‌الغطاء (متوفی 1251ق)، سید حسین بروجردی (متوفی 1267ق)، محدث نوری (متوفی 1320ق)، ابوالمحاسن محمد بن داود (متوفی 1308ق)، شیخ حسن مامقانی (متوفی 1323ق)، محقق خراسانی (متوفی 1329ق)، سید محسن امین (متوفی 1373ق) و دکتر عبدالرزاق مصری سنهوری مؤلف کتاب «الوسيط»<ref>همان، ص56-60</ref> و تألیفات و تصنیفات ایشان که از جمله آنها عبارتند از: رساله‌هایی در ارث، تقیه، تیمم، خمس، قاعده الضرر و الضرار، قضاء از میت، مواسعه و مضایقه، تسامح در ادله سنن، قاعده من ملک، علم رجال، قرعه و کتبی مانند «الفرائد» معروف به «الرسائل»، متاجر معروف به «المكاسب»، «مطارح الأنظار» و «رسالة في الاجتهاد و التقليد»<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>.
بخش سوم، به تشریح زندگانی و شخصیت [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] و پرداختن به فرازهایی از زندگی ایشان، از جمله هجرت ایشان از دزفول به عراق در سال 1240ق<ref>ر.ک: همان، ص49-52</ref>، سفرهای علمی ایشان به بلاد مختلف جهان اسلام از جمله بروجرد، کاشان و مشهد مقدس<ref>ر.ک: همان، ص52-‌53</ref>، انتخاب ایشان برای زعامت دینی از طرف [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]]<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>، کلمات و ثنای علما و بزرگان در حق وی از جمله شیخ نراقی، [[کاشف‌الغطاء، علی بن محمدرضا|شیخ علی کاشف‌الغطاء]] (متوفی 1251ق)، [[بروجردی، حسین|سید حسین بروجردی]] (متوفی 1267ق)، [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نوری]] (متوفی 1320ق)، ابوالمحاسن محمد بن داود (متوفی 1308ق)، [[مامقانی، محمدحسن|شیخ حسن مامقانی]] (متوفی 1323ق)، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|محقق خراسانی]] (متوفی 1329ق)، [[امین، محسن|سید محسن امین]] (متوفی 1373ق) و دکتر عبدالرزاق مصری سنهوری مؤلف کتاب «الوسيط»<ref>همان، ص56-60</ref> و تألیفات و تصنیفات ایشان که از جمله آنها عبارتند از: رساله‌هایی در ارث، تقیه، تیمم، خمس، قاعده الضرر و الضرار، قضاء از میت، مواسعه و مضایقه، تسامح در ادله سنن، قاعده من ملک، علم رجال، قرعه و کتبی مانند «الفرائد» معروف به «[[فرائد الاصول (طبع انتشارات اسلامی)|الرسائل]]»، متاجر معروف به «المكاسب»، «[[مطارح الأنظار (طبع قدیم)|مطارح الأنظار]]» و «[[رسالة في الاجتهاد و التقليد (بروجردی)|رسالة في الاجتهاد و التقليد]]»<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>.


در بخش چهارم، به ابتکارات شیخ انصاری در دو حوزه فقه و اصول، اشاره شده است که عبارتند از:
در بخش چهارم، به ابتکارات شیخ انصاری در دو حوزه فقه و اصول، اشاره شده است که عبارتند از:
خط ۶۲: خط ۶۲:
در این بخش همچنین به معرفی اساتید و شاگردان شیخ انصاری نیز پرداخته شده است که عبارتند از:
در این بخش همچنین به معرفی اساتید و شاگردان شیخ انصاری نیز پرداخته شده است که عبارتند از:
# اساتید:
# اساتید:
## سید محمد مجاهد؛
## [[طباطبایی، محمد بن علی|سید محمد مجاهد]]؛
## شریف‌العلماء مازندرانی؛
## [[شریف‌العلماء مازندرانی، محمدشریف بن حسنعلی|شریف‌العلماء مازندرانی]]؛
## شیخ موسی کاشف‌الغطاء؛
## [[کاشف‌الغطاء، موسی|شیخ موسی کاشف‌الغطاء]]؛
## مولی احمد نراقی<ref>ر.ک: همان، ص76-‌78</ref>.
## [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|مولی احمد نراقی]]<ref>ر.ک: همان، ص76-‌78</ref>.
# شاگردان:
# شاگردان:
## میرزا محمدحسن شیرازی؛
## میرزا محمدحسن شیرازی؛
## میرزا حبیب‌الله رشتی؛
## [[رشتی، حبیب‌الله|میرزا حبیب‌الله رشتی]]؛
## سید حسین کوه‌کمری؛
## سید حسین کوه‌کمری؛
## میرزا محمدحسن آشتیانی؛
## [[آشتیانی، محمدحسن|میرزا محمدحسن آشتیانی]]؛
## شیخ حسین نجم‌آبادی طهرانی؛
## شیخ حسین نجم‌آبادی طهرانی؛
## میرزا حسین خلیلی<ref>ر.ک: همان، ص79-‌84</ref>.
## میرزا حسین خلیلی<ref>ر.ک: همان، ص79-‌84</ref>.


بخش آخر، به بیان خلقیات و سجایای اخلاقی شیخ انصاری اختصاص یافته و در محورهای زیر، بدان پرداخته شده است:
بخش آخر، به بیان خلقیات و سجایای اخلاقی [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] اختصاص یافته و در محورهای زیر، بدان پرداخته شده است:
# تورع در قبول مرجعیت؛
# تورع در قبول مرجعیت؛
# تواضع؛
# تواضع؛
خط ۹۳: خط ۹۳:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش