۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المدخل إلی علوم نهج‌البلاغة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'سيد' به 'سيد '
جز (جایگزینی متن - 'سوال' به 'سؤال') |
جز (جایگزینی متن - 'سيد' به 'سيد ') |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18350 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =18350 | ||
| کتابخوان همراه نور =14606 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
گفتار نخست اين فصل به موضوع "خطبه‌ها" اختصاص يافته و طى آن نویسنده به موضوعات ذيل مى‌پردازد: تاريخ خطابه، اركان خطابه (ايجاد، تنسيق، تعبير)، اجزاء خطبه (مقدمه، عرض، خاتمه)، ويژگى‌هاى خطبه‌هاى [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] (ميل به تطويل، آغاز به حمد خداوند و شهادت به يگانگى خداوند و نيز رسالت پيامبر اكرم(ص)، گنجاندن آيات شريفه قرآنى در لابلاى خطبه‌ها، در پيش‌گرفتن روش انسانى و...)، ويژگى‌هاى فنى خطبه‌هاى حضرت، خميرمايه خطابه (موضوع و تعبير)، انواع خطبه (فكرى، موعظه‌اى، ملاحم، جنگى، سياسى و...)، اشكال و صور ايراد خطبه توسط حضرت(ايستادن بر بلندى، بر فراز سنگ، بر فراز منبر و...). | گفتار نخست اين فصل به موضوع "خطبه‌ها" اختصاص يافته و طى آن نویسنده به موضوعات ذيل مى‌پردازد: تاريخ خطابه، اركان خطابه (ايجاد، تنسيق، تعبير)، اجزاء خطبه (مقدمه، عرض، خاتمه)، ويژگى‌هاى خطبه‌هاى [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] (ميل به تطويل، آغاز به حمد خداوند و شهادت به يگانگى خداوند و نيز رسالت پيامبر اكرم(ص)، گنجاندن آيات شريفه قرآنى در لابلاى خطبه‌ها، در پيش‌گرفتن روش انسانى و...)، ويژگى‌هاى فنى خطبه‌هاى حضرت، خميرمايه خطابه (موضوع و تعبير)، انواع خطبه (فكرى، موعظه‌اى، ملاحم، جنگى، سياسى و...)، اشكال و صور ايراد خطبه توسط حضرت(ايستادن بر بلندى، بر فراز سنگ، بر فراز منبر و...). | ||
گفتار دوم اين فصل به "كلام" كه عبارت است از فرمايشات كوتاه حضرت كه در مناسبت‌هاى مختلف(غير از مناسبت‌هاى خاصى همچون جمعه و اعياد و...) ايراد شده، اختصاص يافته است. در اين مبحث مؤلف از انواع كلام حضرت، كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین| | گفتار دوم اين فصل به "كلام" كه عبارت است از فرمايشات كوتاه حضرت كه در مناسبت‌هاى مختلف(غير از مناسبت‌هاى خاصى همچون جمعه و اعياد و...) ايراد شده، اختصاص يافته است. در اين مبحث مؤلف از انواع كلام حضرت، كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در نهج‌البلاغه آورده و بالغ بر هفت نوع مى‌شود، مى‌پردازد. | ||
نوع نخست از انواع كلام حضرت عبارت است از، بخش‌هایى از خطبه‌هاى حضرت كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین| | نوع نخست از انواع كلام حضرت عبارت است از، بخش‌هایى از خطبه‌هاى حضرت كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] گزينش نموده و در نهج‌البلاغه آورده است، از اين رو نخواسته كه نام خطبه را بر آن بنهد، لذا نگفته: من خطبة له؛ بلكه گفته: من كلام له. | ||
نوع دوم عبارت است، از كلامى كه حضرت به شخص خاصى در رابطه با امر ويژه‌اى فرموده است؛ مانند كلامى كه حضرت به اشعث بن قيس هنگامى كه حضرت بر فراز منبر بود و او به اعتراض با حضرت سخن گفت، فرمودند. | نوع دوم عبارت است، از كلامى كه حضرت به شخص خاصى در رابطه با امر ويژه‌اى فرموده است؛ مانند كلامى كه حضرت به اشعث بن قيس هنگامى كه حضرت بر فراز منبر بود و او به اعتراض با حضرت سخن گفت، فرمودند. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۷: | ||
مؤلف وصاياى حضرت را به سه نوع: سياسى، اجتماعى و جنگى تقسيم مى‌كند و براى هر يك نمونه‌هایى را ذكر مى‌نمايد. | مؤلف وصاياى حضرت را به سه نوع: سياسى، اجتماعى و جنگى تقسيم مى‌كند و براى هر يك نمونه‌هایى را ذكر مى‌نمايد. | ||
گفتار پنجم اين فصل به "عهدنامه"هاى حضرت اختصاص يافته است. هميشه مرسوم بوده هنگامى كه پادشاهان و حكّام كسى را به عنوان والى شهرى منصوب مى‌ساخته‌اند، عهدنامه‌اى به وى مى‌داده‌اند كه در آن انتظارات خويش را از واليان بيان مى‌داشته‌اند. [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین| | گفتار پنجم اين فصل به "عهدنامه"هاى حضرت اختصاص يافته است. هميشه مرسوم بوده هنگامى كه پادشاهان و حكّام كسى را به عنوان والى شهرى منصوب مى‌ساخته‌اند، عهدنامه‌اى به وى مى‌داده‌اند كه در آن انتظارات خويش را از واليان بيان مى‌داشته‌اند. [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] متن دو عهدنامه حضرت را كه يكى خطاب به محمد ابن ابى‌بكر و ديگرى خطاب به مالك اشتر است، نقل كرده است. | ||
گفتار ششم فصل نخست به "أحلاف" حضرت اختصاص يافته است. گاه كه بين دو گروه از مسلمانان نزاع درمى‌گرفت، حضرت در جهت آشتى دادن آن‌ها و برطرف ساختن مشكلات به وجود آمده از اين طريق و نيز با هدف متحد ساختن آن‌ها، قسم نامه‌اى را به امضاى دو گروه مى‌رساندند، مانند حلفى كه بين اهل يمن و قبيله ربيعه به نگارش درآوردند. | گفتار ششم فصل نخست به "أحلاف" حضرت اختصاص يافته است. گاه كه بين دو گروه از مسلمانان نزاع درمى‌گرفت، حضرت در جهت آشتى دادن آن‌ها و برطرف ساختن مشكلات به وجود آمده از اين طريق و نيز با هدف متحد ساختن آن‌ها، قسم نامه‌اى را به امضاى دو گروه مى‌رساندند، مانند حلفى كه بين اهل يمن و قبيله ربيعه به نگارش درآوردند. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۳: | ||
گفتار هفتم به "أدعيه" حضرت اختصاص داده شده است. | گفتار هفتم به "أدعيه" حضرت اختصاص داده شده است. | ||
گفتار هشتم نيز به كلمات حكمت‌آميز و مواعظ و سخنان كوتاه حضرت اختصاص يافته است. بيشتر سخنان حضرت كه در اين قسمت گردآمده، قطعاتى است كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین| | گفتار هشتم نيز به كلمات حكمت‌آميز و مواعظ و سخنان كوتاه حضرت اختصاص يافته است. بيشتر سخنان حضرت كه در اين قسمت گردآمده، قطعاتى است كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] از خطب و رسائل و كلمات حضرت برگزيده است. | ||
فصل دوم:"نهج‌البلاغه بين التوثيق و التشكيك" | فصل دوم:"نهج‌البلاغه بين التوثيق و التشكيك" | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۷: | ||
گفتار دوم اين فصل به معرفى شانزده تن از كسانى كه به گردآورى خطبه‌هاى [[امام على(ع)|حضرت امير]](ع) اهتمام ورزيده‌اند، اختصاص يافته است. | گفتار دوم اين فصل به معرفى شانزده تن از كسانى كه به گردآورى خطبه‌هاى [[امام على(ع)|حضرت امير]](ع) اهتمام ورزيده‌اند، اختصاص يافته است. | ||
در گفتار سوم، مؤلف با يادآورى اين نكته كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین| | در گفتار سوم، مؤلف با يادآورى اين نكته كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در تألیف نهج‌البلاغه تنها جهات ادبى و بلاغى كلمات حضرت را مدنظر داشته از اين رو به ذكر اسانيد روايات آن، جز در مواردى اندك نپرداخته، به بررسى آن دسته از مصادرى كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در كتاب خود از آن‌ها ياد كرده، مى‌پردازد. | ||
مؤلف در گفتار چهارم اين فصل ضمن دو مطلب به معرفى كسانى كه در صحت انتساب نهج‌البلاغه به على(ع) تشكيك نموده‌اند، پرداخته است: | مؤلف در گفتار چهارم اين فصل ضمن دو مطلب به معرفى كسانى كه در صحت انتساب نهج‌البلاغه به على(ع) تشكيك نموده‌اند، پرداخته است: | ||