۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الاستبصار في ما اختلف من الأخبار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'سيد' به 'سيد '
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی') |
جز (جایگزینی متن - 'سيد' به 'سيد ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| تعداد جلد =4 | | تعداد جلد =4 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور = | ||
| کتابخوان همراه نور =01370 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۸: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
مجموعه اين كتاب چهار جلدى، به شيوه ديگر كتب حديثى و فقهى، به 22 كتاب تقسيم شده است. در كتاب مذكور بنا به شمارش خود مؤلف، 5511 حديث در 925 باب مختلف فقهى آمده است. اگرچه برخى از علما تعداد احاديث آن را 6531 عدد دانسته‌اند.<ref>ر.ک: مدنى بجستانى، | مجموعه اين كتاب چهار جلدى، به شيوه ديگر كتب حديثى و فقهى، به 22 كتاب تقسيم شده است. در كتاب مذكور بنا به شمارش خود مؤلف، 5511 حديث در 925 باب مختلف فقهى آمده است. اگرچه برخى از علما تعداد احاديث آن را 6531 عدد دانسته‌اند.<ref>ر.ک: مدنى بجستانى، سيد محمود، ص521</ref> | ||
هريك از كتاب‌هاى اين مجموعه، خود داراى ابواب متعددى است؛ مثلاًكتاب الطهارة داراى 129 باب است.<ref>ر.ک: همان، ص522</ref> | هريك از كتاب‌هاى اين مجموعه، خود داراى ابواب متعددى است؛ مثلاًكتاب الطهارة داراى 129 باب است.<ref>ر.ک: همان، ص522</ref> | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۹: | ||
طبقه‌بندى كتاب الاستبصار بر اساس تقسيم مؤلف در 3 جزء بوده است كه 2 جزء نخست آن به مباحث عبادات (به‌جز جهاد) و جزء اخير به ديگر ابواب فقهى اختصاص داده شده است. مؤلف معمولاً در هر باب احاديث موردپذيرش خود را پيش‌تر آورده و سپس به ذكر احاديث مقابل آنها پرداخته و آنگاه وجه «جمع» و برقرارى الفت بين مدلول آنها را در حد امكان تبيين كرده است. از نظر اسنادهاى احاديث، وى در آغاز بر آن بود كه احاديث را با اسانيد آنها ضبط نمايد و تا اندازه‌اى در دو جزء نخستين اين شيوه را رعايت كرده است، اما در جزء اخير، اسانيد را به‌اختصار آورده و به سبک كتاب تهذيب خود و پيش‌تر از آن سبک [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] در فقيه، اسانيد خود به اصول روايى را در پایان اثر آورده است.<ref>همان</ref> | طبقه‌بندى كتاب الاستبصار بر اساس تقسيم مؤلف در 3 جزء بوده است كه 2 جزء نخست آن به مباحث عبادات (به‌جز جهاد) و جزء اخير به ديگر ابواب فقهى اختصاص داده شده است. مؤلف معمولاً در هر باب احاديث موردپذيرش خود را پيش‌تر آورده و سپس به ذكر احاديث مقابل آنها پرداخته و آنگاه وجه «جمع» و برقرارى الفت بين مدلول آنها را در حد امكان تبيين كرده است. از نظر اسنادهاى احاديث، وى در آغاز بر آن بود كه احاديث را با اسانيد آنها ضبط نمايد و تا اندازه‌اى در دو جزء نخستين اين شيوه را رعايت كرده است، اما در جزء اخير، اسانيد را به‌اختصار آورده و به سبک كتاب تهذيب خود و پيش‌تر از آن سبک [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] در فقيه، اسانيد خود به اصول روايى را در پایان اثر آورده است.<ref>همان</ref> | ||
به‌عبارت‌ديگر، اگر بخواهيم بر اساس چاپ چهار جلدى كتاب، سخن بگوييم بايد خاطرنشان كنيم كه: «مؤلف در جلد اول و دوم، تمامى سند حديث را ذكر كرده است، ولى در جلدهاى بعدى فقط راوى بدون واسطه كه حديث را از او فراگرفته است، بيان كرده و بقيه سند را به پایان كتاب و مشيخه ارجاع داده است. در آغاز مشيخه مى‌گويد: اميدوارم تمامى روايات مختلفه را در ابواب مختلف فقهى آورده باشم؛ اگرچه مدعى احاطه به جميع آنها نيستم؛ چراكه كتاب‌هاى اصحاب ما بسيار زياد است و شايد برخى را فرونهاده باشم، ولى در هر باب اگر تعداد روايات زياد نبود همه روايات مختلفه را آوردم و اگر بسيار زياد بود برخى را آورده و بقيه را به كتاب بزرگ خويش تهذيب الأحكام ارجاع دادم».<ref>ر.ک: مدنى بجستانى، | به‌عبارت‌ديگر، اگر بخواهيم بر اساس چاپ چهار جلدى كتاب، سخن بگوييم بايد خاطرنشان كنيم كه: «مؤلف در جلد اول و دوم، تمامى سند حديث را ذكر كرده است، ولى در جلدهاى بعدى فقط راوى بدون واسطه كه حديث را از او فراگرفته است، بيان كرده و بقيه سند را به پایان كتاب و مشيخه ارجاع داده است. در آغاز مشيخه مى‌گويد: اميدوارم تمامى روايات مختلفه را در ابواب مختلف فقهى آورده باشم؛ اگرچه مدعى احاطه به جميع آنها نيستم؛ چراكه كتاب‌هاى اصحاب ما بسيار زياد است و شايد برخى را فرونهاده باشم، ولى در هر باب اگر تعداد روايات زياد نبود همه روايات مختلفه را آوردم و اگر بسيار زياد بود برخى را آورده و بقيه را به كتاب بزرگ خويش تهذيب الأحكام ارجاع دادم».<ref>ر.ک: مدنى بجستانى، سيد محمود، ص522</ref> | ||
مؤلف در اين كتاب با دسترسى به اصول اولیه اصحاب ائمه(ع) توانسته است بسيارى از كتبى را كه اكنون به‌طور كلى از بين رفته است و جز يادى از آنها در كتاب‌ها اثرى نيست، برای امت اسلامى حفظ كند و روايات آنها را به يادگار بگذارد.<ref>همان</ref> | مؤلف در اين كتاب با دسترسى به اصول اولیه اصحاب ائمه(ع) توانسته است بسيارى از كتبى را كه اكنون به‌طور كلى از بين رفته است و جز يادى از آنها در كتاب‌ها اثرى نيست، برای امت اسلامى حفظ كند و روايات آنها را به يادگار بگذارد.<ref>همان</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۸: | ||
الاستبصار يك بار در 1307ق، در 3 جلد در لكهنو (هند) به چاپ سنگى رسيد و بار ديگر در سال‌هاى 1315-1317ق در تهران تجديد چاپ شد. چاپ تحقيقى آن به كوشش [[خرسان، حسن|حسن موسوى خرسان]] و به اهتمام محمد آخوندى در نجف (1375-1376ق) در 4 مجلد (جزء سوم در 2 مجلد) منتشر شد و بارها تجديد چاپ گرديد.<ref>ر.ک: بخش فقه، علوم قرآنى و حديث، ج8، ص161</ref> | الاستبصار يك بار در 1307ق، در 3 جلد در لكهنو (هند) به چاپ سنگى رسيد و بار ديگر در سال‌هاى 1315-1317ق در تهران تجديد چاپ شد. چاپ تحقيقى آن به كوشش [[خرسان، حسن|حسن موسوى خرسان]] و به اهتمام محمد آخوندى در نجف (1375-1376ق) در 4 مجلد (جزء سوم در 2 مجلد) منتشر شد و بارها تجديد چاپ گرديد.<ref>ر.ک: بخش فقه، علوم قرآنى و حديث، ج8، ص161</ref> | ||
درباره نسخ كهن الاستبصار، نخست بايد از نسخه‌اى ناقص ياد كرد كه به گزارش [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ تهرانى]] در كتابخانه [[آل کاشف‌الغطاء، هادی| | درباره نسخ كهن الاستبصار، نخست بايد از نسخه‌اى ناقص ياد كرد كه به گزارش [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ تهرانى]] در كتابخانه [[آل کاشف‌الغطاء، هادی|سيد هادى كاشف‌الغطاء]] در نجف به خط جعفر بن على مشهدى وجود داشته است. بر پايه اين گزارش، نسخه يادشده با دست‌خط شيخ طوسى مقابله شده و تاريخ فراغ از آن 573ق بوده است. سپس بايد به نسخه‌اى محفوظ در كتابخانه مرعشى اشاره كرد كه در سده 8ق كتابت شده است.<ref>همان</ref> | ||
تأليف آثارى به‌عنوان شرح، تعليق يا حاشيه بر الاستبصار از اواخر سده 10ق به‌طور شاخص ديده مى‌شود؛ از مهم‌ترين آنهاست: | تأليف آثارى به‌عنوان شرح، تعليق يا حاشيه بر الاستبصار از اواخر سده 10ق به‌طور شاخص ديده مى‌شود؛ از مهم‌ترين آنهاست: | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
#حاشيه‌اى از [[استرآبادی، محمد بن علی|ميرزا محمد استرآبادى]] صاحب منهج المقال (د 1028ق) كه نسخ آن در نجف و مشهد نشان داده شده است؛ | #حاشيه‌اى از [[استرآبادی، محمد بن علی|ميرزا محمد استرآبادى]] صاحب منهج المقال (د 1028ق) كه نسخ آن در نجف و مشهد نشان داده شده است؛ | ||
#استقصاء الاعتبار، كه شرحى است از ابوجعفر محمد بن [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|حسن بن زين‌الدين]] عاملى (د 1030ق) و آقابزرگ نسخى چند از آن را معرفى كرده است؛ | #استقصاء الاعتبار، كه شرحى است از ابوجعفر محمد بن [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|حسن بن زين‌الدين]] عاملى (د 1030ق) و آقابزرگ نسخى چند از آن را معرفى كرده است؛ | ||
#حاشيه‌اى از | #حاشيه‌اى از سيد يوسف خراسانى (در نيمه نخست سده 11ق)؛ | ||
#مناهج الأخبار، كه شرحى است از كمال‌الدين (يا نظام‌الدين) احمد بن زين‌العابدين عاملى (زنده در 1039ق)؛ | #مناهج الأخبار، كه شرحى است از كمال‌الدين (يا نظام‌الدين) احمد بن زين‌العابدين عاملى (زنده در 1039ق)؛ | ||
#شرحى از مولا [[استرآبادی، محمدامین|محمدامين استرآبادى]] (د 1036ق)؛ | #شرحى از مولا [[استرآبادی، محمدامین|محمدامين استرآبادى]] (د 1036ق)؛ | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۰: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#بخش فقه، علوم قرآنى و حديث، دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر [[موسوی بجنوردی، محمدکاظم|كاظم موسوى بجنوردى]]، ج8، ص160، چاپ اول، مركز دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، تهران، 1377ش. | #بخش فقه، علوم قرآنى و حديث، دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر [[موسوی بجنوردی، محمدکاظم|كاظم موسوى بجنوردى]]، ج8، ص160، چاپ اول، مركز دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، تهران، 1377ش. | ||
#مدنى بجستانى، | #مدنى بجستانى، سيد محمود، فرهنگ كتب حديثى شيعه، ج1، تهران، مؤسسه انتشارات امير كبير، شركت چاپ و نشر بين‌الملل، 1385. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||