۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ثبوت الهلال في الأماكن المتباعدة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''ثبوت الهلال في الإماكن المتباعدة'''، خلاصه مباحث درس خارج آیت‌الله محسن اراکی (معاصر) پیرامون ثبوت هلال در مکان‌های دور است که در ماه رمضان 1430 مطرح شده است. در انتهای کتاب رساله‌ای مرتبط با موضوع با عنوان «'''اسئلة حول رؤیة الهلال مع أجوبتها'''»، تألیف آیت‌الله سید علی سیستانی (معاصر) ارائه شده است. | '''ثبوت الهلال في الإماكن المتباعدة'''، خلاصه مباحث درس خارج [[عراقی، محسن|آیت‌الله محسن اراکی]] (معاصر) پیرامون ثبوت هلال در مکان‌های دور است که در ماه رمضان 1430 مطرح شده است. در انتهای کتاب رساله‌ای مرتبط با موضوع با عنوان «'''اسئلة حول رؤیة الهلال مع أجوبتها'''»، تألیف [[سیستانی، سید علی|آیت‌الله سید علی سیستانی]] (معاصر) ارائه شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب مشتمل بر تمهید (در چهار نکته) و دو قسم است. قسم اول حاوی سه امر است و قسم دوم در نقد دیدگاه آیت‌الله خویی (متوفی 1413ق) است. | کتاب مشتمل بر تمهید (در چهار نکته) و دو قسم است. قسم اول حاوی سه امر است و قسم دوم در نقد دیدگاه [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] (متوفی 1413ق) است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
مشاهده هلال و ثابت شدن ماه در یک افق، تنها برای همان افق و افق‌های نزدیک به آن اعتبار دارد و کشورهای دور و افق‌های گوناگون را شامل نمی‌شود؛ بنابراین اثبات ماه در کشوری مانند عربستان، ویژه همان کشور است و ایران را دربر نمی‌گیرد. لذا شماری بر این دیدگاه ادعای اجماع کرده‌اند. بر همین اساس هرگاه در کشور ما در شب بیست‌‌ونهم و با فرض صاف بودن آسمان، مردم به جست‌وجوی ماه نو برخیزند و حتی در بعضی از کشورها هلال دیده شود ولی در برخی بلاد مشاهده نگردد، در این صورت نیز اثبات ماه در آن کشورها برای مناطقی که هلال در آن‌ها دیده نشده است اعتباری ندارد؛ بنابراین در بلادی که هلال رؤیت نشده باشد ماه در شب سی‌ام ثابت خواهد شد؛ حال‌آنکه اثبات ماه در شب سی‌ام نیز بر مشاهده هلال مبتنی است<ref>ر.ک: اسماعیل‌زاده، محمد، ص100-99</ref>. | مشاهده هلال و ثابت شدن ماه در یک افق، تنها برای همان افق و افق‌های نزدیک به آن اعتبار دارد و کشورهای دور و افق‌های گوناگون را شامل نمی‌شود؛ بنابراین اثبات ماه در کشوری مانند عربستان، ویژه همان کشور است و ایران را دربر نمی‌گیرد. لذا شماری بر این دیدگاه ادعای اجماع کرده‌اند. بر همین اساس هرگاه در کشور ما در شب بیست‌‌ونهم و با فرض صاف بودن آسمان، مردم به جست‌وجوی ماه نو برخیزند و حتی در بعضی از کشورها هلال دیده شود ولی در برخی بلاد مشاهده نگردد، در این صورت نیز اثبات ماه در آن کشورها برای مناطقی که هلال در آن‌ها دیده نشده است اعتباری ندارد؛ بنابراین در بلادی که هلال رؤیت نشده باشد ماه در شب سی‌ام ثابت خواهد شد؛ حال‌آنکه اثبات ماه در شب سی‌ام نیز بر مشاهده هلال مبتنی است<ref>ر.ک: اسماعیل‌زاده، محمد، ص100-99</ref>. | ||
در قسم اول کتاب، نظریه وحدت ثبوت هلال در اماکن دور مشترک در جزئی از شب اثبات شده است. گروهی از فقها از جمله شیخ در | در قسم اول کتاب، نظریه وحدت ثبوت هلال در اماکن دور مشترک در جزئی از شب اثبات شده است. گروهی از فقها از جمله شیخ در [[المبسوط في فقه الإمامية|مبسوط]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه]] در تذکره و قواعد، محقق در [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرائع]] و [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ اعظم]] در رساله‌اش در روزه و گروهی از معاصرین مانند [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]] قائل به ثبوت هلال متعدد به تعدد آفاق و مختلف به‌حسب امکنه هستند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص45</ref>. | ||
گروهی دیگری از فقها مانند علامه در | گروهی دیگری از فقها مانند علامه در [[منتهی المطلب في تحقيق المذهب|المنتهی]]، [[بحرانی، یوسف بن احمد|صاحب حدائق]] در [[الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة|الحدائق]]، نراقی در المستند و گروهی از معاصرین مانند آیات [[حکیم، محسن|حکیم]]، [[خویی، سید ابوالقاسم|خویی]]، صدر و سبزواری معتقدند ثبوت هلال به تعدد آفاق متعدد نمی‌شود و ثبوتش در یک مکان برای ثبوتش در مکان دیگری کفایت می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
قسم دوم کتاب، رساله آیت‌الله سیستانی در اثبات نظریه اختلاف ثبوت هلال به اختلاف آفاق است. در ابتدای این رساله چنین آمده است: پس از انتشار رساله «ثبوت الهلال بین الاماکن المتباعدة»، مطلع شدم که | قسم دوم کتاب، رساله [[سیستانی، سید علی|آیت‌الله سیستانی]] در اثبات نظریه اختلاف ثبوت هلال به اختلاف آفاق است. در ابتدای این رساله چنین آمده است: پس از انتشار رساله «ثبوت الهلال بین الاماکن المتباعدة»، مطلع شدم که دفت[[سیستانی، سید علی|ر آیت‌الله سیستانی]] در نجف اشرف رساله‌ای با عنوان «اسئلة حول رؤیة الهلال مع اجوبتها» منتشر کرده است. این رساله فتوای ایشان در عدم‌کفایت ثبوت هلال در یک کشور از کشور دیگری که دور از آن است را همراه با استدلال فقهی بر آن و مناقشه بر دیدگاه [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] در عدم‌کفایت آن دربر دارد. ضروری دانستم که برای تکمیل مباحث گذشته مباحث آیت‌الله سیستانی را ارائه کنیم<ref>ر.ک: همان، ص83</ref>. | ||
آیت‌الله خویی در رساله‌اش «منهاج الصالحین» به‌صورت مستدل کفایة رؤیت هلال در یک کشور را برای کشورهای دیگری که با آن کشور در بخشی از شب مشترک هستند اثبات کرده است؛ اگرچه اول شب در کشور اول، آخر شب در کشور دیگر باشد. وی بر این موضوع به دو وجه علمی و شرعی استدلال کرده است<ref>ر.ک: همان، ص85</ref>. | [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] در رساله‌اش «منهاج الصالحین» به‌صورت مستدل کفایة رؤیت هلال در یک کشور را برای کشورهای دیگری که با آن کشور در بخشی از شب مشترک هستند اثبات کرده است؛ اگرچه اول شب در کشور اول، آخر شب در کشور دیگر باشد. وی بر این موضوع به دو وجه علمی و شرعی استدلال کرده است<ref>ر.ک: همان، ص85</ref>. | ||
در رساله «اسئلة حول رؤیة الهلال مع أجوبتها»، آیت‌الله سید علی | در رساله «اسئلة حول رؤیة الهلال مع أجوبتها»، [[سیستانی، سید علی|آیت‌الله سید علی سیستانی]]؛ پس از نقل کلام مرحوم [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] در «[[منهاج الصالحين (خویی)|منهاج الصالحین]]» و بیان استدلالات او در زمینه مسائل هیوی و ادلّه نقلی، به پاسخ آن‌ها اقدام کرده و نقض‌هایی بر آن وارد ساخته و روایات مطروحه از مرحوم [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] و روایاتی دیگر که خود ایشان ضمیمه کرده است را یک‌به‌یک پاسخ داده است<ref>ر.ک: رکنی، سید محمدحسین، ص88</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||