۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
نامه‌های افضل کرمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ی' به 'ه‌ی'
جز (جایگزینی متن - 'لالدين ' به 'لالدين ') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ی' به 'ه‌ی') |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''نامه‌های افضل کرمانی'''، به کوشش [[صرفي، محمد رضا|محمدرضا صرفی]]، کتابی است به زبان فارسی در یک جلد، | '''نامه‌های افضل کرمانی'''، به کوشش [[صرفي، محمد رضا|محمدرضا صرفی]]، کتابی است به زبان فارسی در یک جلد، درباره‌ی زندگی، آثار، افکار، تاریخ عصر و فلسلفه‌ی سیاسی [[افضل‌الدین کرمانی، احمد|افضل‌الدین احمد بن حامد کرمانی]]. این اثر، با همکاری انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان کرمان چاپ شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
«[[افضل‌الدین کرمانی، احمد|افضل‌الدین ابوحامد احمد بن حامد کرمانی]]، تاریخ‌نگار و پزشک برجسته کرمانی در قرن ششم و نیمه اول قرن هفتم هجری است... [او] در طی 85 سال حیات خود، شاهد وقایع دردآور و خون‌باری در دیار کرمان بوده است. | «[[افضل‌الدین کرمانی، احمد|افضل‌الدین ابوحامد احمد بن حامد کرمانی]]، تاریخ‌نگار و پزشک برجسته کرمانی در قرن ششم و نیمه اول قرن هفتم هجری است... [او] در طی 85 سال حیات خود، شاهد وقایع دردآور و خون‌باری در دیار کرمان بوده است. | ||
افضل، حاصل مشاهدات خود را در سه کتاب تاریخی... ثبت کرده است... افضل را بیهقی کرمان دانسته‌اند. | افضل، حاصل مشاهدات خود را در سه کتاب تاریخی... ثبت کرده است... افضل را بیهقی کرمان دانسته‌اند. شیوه‌ی تاریخ‌نگاری وی همان شیوه‌ی تاریخ‌نگاری سنتی ایرانزمین است. وی هدف خود را از تاریخ‌نگاری در چند نکته خلاصه کرده است که عبارتند از: تحریض بر اخلاق حمیده، عبرت‌انگیزی، شکر انقضای دوران محنت و زنده کردن یاد و خاطره‌ی زمامداران عادل. وی همچنین در لابه‌لای آثارش بر فواید اخلاقی و عملی تاریخ، بررسی اسباب و دلایل اعتلا و انحطاط فرهنگها، ارائه تصویری کامل از فرمانروایان، وقایع، جنگها، حوادث طبیعی و کاخها، بیان آداب و رسوم اجتماعی، ترسیم فلسفه‌ی سیاسی خویش در ضمن بیان حکایات تاریخی و ارائه‌ی نمونه‌ای از نثر زیبا تأکید کرده است. | ||
آثار افضل نموداری فشرده از تاریخ دردآور ایران در اعصار کهن است. بااین‌همه وی چندان که باید و شاید در میان تاریخ‌نگاران و ادیبان شناخته‌شده نیست. همین امر سبب شد که کتاب حاضر | آثار افضل نموداری فشرده از تاریخ دردآور ایران در اعصار کهن است. بااین‌همه وی چندان که باید و شاید در میان تاریخ‌نگاران و ادیبان شناخته‌شده نیست. همین امر سبب شد که کتاب حاضر درباره‌ی زندگی، آثار، افکار، تاریخ عصر و فلسلفه‌ی سیاسی وی نوشته شود، تا زمینه‌های شناخت وی را برای کسانی که با آثار و زندگی این دبیر تاریخ‌نگار آشنایی کمتری دارند، فراهم نماید»<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص11</ref>. | ||
محتوای مطالب کتاب، در شش بخش اصلی ارائه شده است؛ در بخش اول سالشمار وقایع عصر افضل بیان شده است. نویسنده در این بخش، اهم رویدادها از سال 530، یعنی تولد [[افضل‌الدین کرمانی، احمد|افضل‌الدین کرمانی]] تا سال 619، یعنی ورود براق به کرمان و پایه‌گذاری سلسله قراختیاییان کرمان را که سال احتمالی درگذشت اوست، ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13-23</ref>. | محتوای مطالب کتاب، در شش بخش اصلی ارائه شده است؛ در بخش اول سالشمار وقایع عصر افضل بیان شده است. نویسنده در این بخش، اهم رویدادها از سال 530، یعنی تولد [[افضل‌الدین کرمانی، احمد|افضل‌الدین کرمانی]] تا سال 619، یعنی ورود براق به کرمان و پایه‌گذاری سلسله قراختیاییان کرمان را که سال احتمالی درگذشت اوست، ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13-23</ref>. | ||
سپس در بخش دوم، یعنی صفحات 25 تا 31 کتاب، به بیان زندگی او پرداخته است؛ «از جزییات زندگی وی، به‌خصوص از دوران جوانی‌اش، اطلاع چندانی در دست نیست. آنچه مسلم است آن است که وی از ندیمان و منشیان ملوک و امرای کرمان در | سپس در بخش دوم، یعنی صفحات 25 تا 31 کتاب، به بیان زندگی او پرداخته است؛ «از جزییات زندگی وی، به‌خصوص از دوران جوانی‌اش، اطلاع چندانی در دست نیست. آنچه مسلم است آن است که وی از ندیمان و منشیان ملوک و امرای کرمان در دوره‌ی سلجوقیان و غزها بوده است و سه اثر ارزشمند به نامهای «عقد العلی للموقف الأعلی»، «المضاف إلی بدائع الأزمان في وقائع كرمان» و رساله‌ای کوتاه به نام «صلاح الصحاح» از خود به‌جای گذاشته است»<ref>همان، ص25</ref>. | ||
در بخش سوم، روش و هدف تاریخ‌نگاری افضل، ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص33-38</ref>. او در صفحه 165 عقد العلی می‌نویسد: «پیش از من بنده، صاحب کلیله و دمنه و صاحب سندبادنامه آن رموز و حکایات را کسوت عبارت پوشیده‌اند و در | در بخش سوم، روش و هدف تاریخ‌نگاری افضل، ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص33-38</ref>. او در صفحه 165 عقد العلی می‌نویسد: «پیش از من بنده، صاحب کلیله و دمنه و صاحب سندبادنامه آن رموز و حکایات را کسوت عبارت پوشیده‌اند و در حله‌ی براعت عرض داده‌اند. ناقدان که عقل ممیز و فاضلان که طبع مبرز دارند، اگر انصاف دهند، سمین سخن از غَثّ و جدید فضل از رثّ جدا کنند». همچنین در صفحه 52 بدائع الأزمان، می‌خوانیم: «غرض ما از این جمع، ذکر انقلاب دول و تبدیل ملوک است بر وجه کلی؛ اگر به ذکر جزویات وقایع و حوادث و انواع محن و فتن که در این مدت در کرمان افتاد، از عزل و تولیت وزرا و قبض و اطلاع امرا و آمدوشد غلامان و شکلهای بدیع و کارهای قطیع و قتلهای زریع و غارات شنیع اشتغال رود، این سواد، ده مجلد شود و این صورت بر وجه نمودار ایراد افتاد»<ref>همان، ص38</ref>. | ||
در بخش چهارم، نظام سیاسی پیشنهادی و اندیشه‌های سیاسی افضل بررسی می‌گردد؛ «نظام سیاسی مورد نظر افضل یک نظام نظری و آرمانی است که فقط می‌توان آن را در لابه‌لای آثار خردمندان یافت. شهریاران شهر افضل بههیچنحو آراسته به این صفات نبوده‌اند و هیچگونه تضمین مادی یا معنوی‌ای برای اجرای نظریه‌های آن روزگار قابل تصور نبوده است»<ref>همان، ص44</ref>. افضل در این بخش بر وجود 14 صفت در حاکم و اخلاقیاتی که حاکم باید از آنها پرهیز کند، تأکید می‌کند. او همچنین به 8 مورد از وظایف شهریاران نیز در این بخش اشاره می‌نماید: رفتار بر پایه عدالت و پرهیز از ستم، حسن سیاست، دیدار و همنشینی با عالمان و پرهیزکاران، اعراض از دنیا، عفت گفتار، مهربانی و مردمداری و نیکوکاری، حفظ وقار پادشاهی و آگاهی از اخبار ولایت و حال مردم<ref>ر.ک: همان، ص39-62</ref>. | در بخش چهارم، نظام سیاسی پیشنهادی و اندیشه‌های سیاسی افضل بررسی می‌گردد؛ «نظام سیاسی مورد نظر افضل یک نظام نظری و آرمانی است که فقط می‌توان آن را در لابه‌لای آثار خردمندان یافت. شهریاران شهر افضل بههیچنحو آراسته به این صفات نبوده‌اند و هیچگونه تضمین مادی یا معنوی‌ای برای اجرای نظریه‌های آن روزگار قابل تصور نبوده است»<ref>همان، ص44</ref>. افضل در این بخش بر وجود 14 صفت در حاکم و اخلاقیاتی که حاکم باید از آنها پرهیز کند، تأکید می‌کند. او همچنین به 8 مورد از وظایف شهریاران نیز در این بخش اشاره می‌نماید: رفتار بر پایه عدالت و پرهیز از ستم، حسن سیاست، دیدار و همنشینی با عالمان و پرهیزکاران، اعراض از دنیا، عفت گفتار، مهربانی و مردمداری و نیکوکاری، حفظ وقار پادشاهی و آگاهی از اخبار ولایت و حال مردم<ref>ر.ک: همان، ص39-62</ref>. | ||