پرش به محتوا

وحی‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳۱ اکتبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎و' به 'ی‌و'
جز (جایگزینی متن - 'ل‎ت' به 'ل‌ت')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎و' به 'ی‌و')
خط ۳۵: خط ۳۵:
درس نخست این نوشته به مفهوم و کاربردهای لغوی و قرآنی وحی و مفهوم اصطلاحی آن می‌پردازد.
درس نخست این نوشته به مفهوم و کاربردهای لغوی و قرآنی وحی و مفهوم اصطلاحی آن می‌پردازد.


نویسنده در این درس می‌گوید: کاربردهای قرآنی وحی شامل تقدیر الهی در نظام هستی، هدایت غریزی، القای شیطانی، اشاره پنهانی، الهام، پیام الهی به فرشتگان، فرستادن روح بر پیامبر، تأیید عملی پیشوایان الهی، ارتباط رسالی و سخن گفتن بی‎واسطه خدا با پیامبر است... بیشترین کاربرد وحی در قرآن در معنای اصطلاحی آن، یعنی «ارتباط رسالی» پیامبر است... وحی در اصطلاح علم کلام و علوم قرآنی به معنای «تفهیم اختصاصی از جانب خداوند به بنده برگزیده (پیامبر) برای هدایت مردم» است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/40 ر.ک: متن کتاب، ص40]</ref>.
نویسنده در این درس می‌گوید: کاربردهای قرآنی وحی شامل تقدیر الهی در نظام هستی، هدایت غریزی، القای شیطانی، اشاره پنهانی، الهام، پیام الهی به فرشتگان، فرستادن روح بر پیامبر، تأیید عملی پیشوایان الهی، ارتباط رسالی و سخن گفتن بی‌واسطه خدا با پیامبر است... بیشترین کاربرد وحی در قرآن در معنای اصطلاحی آن، یعنی «ارتباط رسالی» پیامبر است... وحی در اصطلاح علم کلام و علوم قرآنی به معنای «تفهیم اختصاصی از جانب خداوند به بنده برگزیده (پیامبر) برای هدایت مردم» است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/40 ر.ک: متن کتاب، ص40]</ref>.


در درس دوم با نقد دلایل منکران، ثابت شده که نه‌تنها هیچ دلیلی بر عدم امکان وحی نیست، بلکه با عنایت به قدرت خدا و ویژگی‌های روحانی انسان، شواهدی بر امکان وحی دلالت دارد.
در درس دوم با نقد دلایل منکران، ثابت شده که نه‌تنها هیچ دلیلی بر عدم امکان وحی نیست، بلکه با عنایت به قدرت خدا و ویژگی‌های روحانی انسان، شواهدی بر امکان وحی دلالت دارد.
خط ۴۷: خط ۴۷:
درس چهارم دیدگاه‌های مادی‌گرایان و منکران وحی و نیز پندارهایی که رهاورد پیامبران را حاصل جنون، نبوغ فکری یا عواطف شدید می‌انگارند بررسی و نقد کرده، منشأ الهی وحی را اثبات می‌کند.
درس چهارم دیدگاه‌های مادی‌گرایان و منکران وحی و نیز پندارهایی که رهاورد پیامبران را حاصل جنون، نبوغ فکری یا عواطف شدید می‌انگارند بررسی و نقد کرده، منشأ الهی وحی را اثبات می‌کند.


حالات غیر عادی حضرت محمد(ص) در برخی موارد نزول وحی، فقط هنگام ارتباط وحیانی بی‎واسطه و به علت سنگینی این قسم از وحی بوده است. برخی با اذعان به صداقت پیامبران، سخنان آنان را تبلور شعور و شخصیت باطنی و ضمیر ناخودآگاه می‌دانند که بر اثر تفکر زیاد بر روی مشکلات مردم، از درون بر ایشان الهام می‌شد و ایشان آن را وحی الهی می‌پنداشتند. گاه نیز خیال می‌کردند فرشته‌ای را می‌بینند یا صدایی غیبی با ایشان نجوا می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/116 ر.ک: همان، ص116]</ref>.
حالات غیر عادی حضرت محمد(ص) در برخی موارد نزول وحی، فقط هنگام ارتباط وحیانی بی‌واسطه و به علت سنگینی این قسم از وحی بوده است. برخی با اذعان به صداقت پیامبران، سخنان آنان را تبلور شعور و شخصیت باطنی و ضمیر ناخودآگاه می‌دانند که بر اثر تفکر زیاد بر روی مشکلات مردم، از درون بر ایشان الهام می‌شد و ایشان آن را وحی الهی می‌پنداشتند. گاه نیز خیال می‌کردند فرشته‌ای را می‌بینند یا صدایی غیبی با ایشان نجوا می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/116 ر.ک: همان، ص116]</ref>.


در درس پنجم با بررسی عوامل و آثار تحلیل وحی به تجربه پیامبران و نقد دلایل آن، ناصحیح بودن این تحلیل، به‌ویژه درباره وحی قرآنی اثبات شده است.
در درس پنجم با بررسی عوامل و آثار تحلیل وحی به تجربه پیامبران و نقد دلایل آن، ناصحیح بودن این تحلیل، به‌ویژه درباره وحی قرآنی اثبات شده است.
خط ۶۱: خط ۶۱:
تکلم خداوند با پیامبران را پیروان تمام شرایع الهی پذیرفته‌اند؛ گرچه در چگونگی آن اختلاف ‎نظر وجود دارد. برخی وحی را حروف و اصوات ایجادشده در هوا یا محل دیگر می‌دانند که لازمه‌اش معرفت حصولی و قابل ‎درک برای همگان است. حال‎ آنکه وحی دریافتی حضوری و پنهان است. اشاعره سخن خدا را «کلام نفسی» می‌دانند که معنا و حقیقتی ازلی بوده، غیر از علم، اراده و کراهت است. آن معنا و حقیقت به‌وسیله الفاظ به پیامبران منتقل می‌شود. آنان دلیل قانع‎کننده‌ای بر اثبات کلام نفسی بیان نکرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/190 ر.ک: همان، ص190]</ref>.
تکلم خداوند با پیامبران را پیروان تمام شرایع الهی پذیرفته‌اند؛ گرچه در چگونگی آن اختلاف ‎نظر وجود دارد. برخی وحی را حروف و اصوات ایجادشده در هوا یا محل دیگر می‌دانند که لازمه‌اش معرفت حصولی و قابل ‎درک برای همگان است. حال‎ آنکه وحی دریافتی حضوری و پنهان است. اشاعره سخن خدا را «کلام نفسی» می‌دانند که معنا و حقیقتی ازلی بوده، غیر از علم، اراده و کراهت است. آن معنا و حقیقت به‌وسیله الفاظ به پیامبران منتقل می‌شود. آنان دلیل قانع‎کننده‌ای بر اثبات کلام نفسی بیان نکرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/190 ر.ک: همان، ص190]</ref>.


درس هشتم با استفاده از آیات و روایات، سه قسم وحی بی‎واسطه، از ورای حجاب و به‌واسطه فرشته و نیز فرایند هریک از این قسم‎ها را بیان می‌کند. وحی بی‎واسطه در قیاس با دو قسم دیگر سنگین‎تر و دریافت آن نیز سخت‎تر بوده است. وحی بی‎واسطه بر دو گونه است: در بیداری که نوح، ابراهیم، عیسی، محمد(ص) از آن برخوردار بوده‌اند و در خواب که حضرت محمد و ابراهیم از آن بهره‌مند بوده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/215 ر.ک: همان، ص215]</ref>.
درس هشتم با استفاده از آیات و روایات، سه قسم وحی بی‌واسطه، از ورای حجاب و به‌واسطه فرشته و نیز فرایند هریک از این قسم‎ها را بیان می‌کند. وحی بی‌واسطه در قیاس با دو قسم دیگر سنگین‎تر و دریافت آن نیز سخت‎تر بوده است. وحی بی‌واسطه بر دو گونه است: در بیداری که نوح، ابراهیم، عیسی، محمد(ص) از آن برخوردار بوده‌اند و در خواب که حضرت محمد و ابراهیم از آن بهره‌مند بوده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/215 ر.ک: همان، ص215]</ref>.


در درس نهم ثابت شده است که وحی الهی به پیامبران به سه گونه قابل ‎تصور است: نشان دادن واقع، بیان زبانی و نشان دادن واقع همراه با بیان زبانی. در وحی به‌صورت نشان دادن واقع، پیامبر بر آن لباس زبانی پوشانیده، به مردم بیان می‌کند، ولی در وحی زبانی، پیامبر وحی را به‌صورت مجموعه‌ای از بیان گفتاری یا نوشتاری دریافت می‌کند. اثبات اینکه پیامبران از کدام گونه وحی بهره‌مند بوده‌اند، خارج از توان عقل و بحث درون‎متنی است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/236 ر.ک: همان، ص236]</ref>.
در درس نهم ثابت شده است که وحی الهی به پیامبران به سه گونه قابل ‎تصور است: نشان دادن واقع، بیان زبانی و نشان دادن واقع همراه با بیان زبانی. در وحی به‌صورت نشان دادن واقع، پیامبر بر آن لباس زبانی پوشانیده، به مردم بیان می‌کند، ولی در وحی زبانی، پیامبر وحی را به‌صورت مجموعه‌ای از بیان گفتاری یا نوشتاری دریافت می‌کند. اثبات اینکه پیامبران از کدام گونه وحی بهره‌مند بوده‌اند، خارج از توان عقل و بحث درون‎متنی است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20493/1/236 ر.ک: همان، ص236]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش