۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان اشعار منسوب به حضرت امیرالمؤمنین علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
دیوان اشعار منسوب به حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۱ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۲۲
، ۳۱ اکتبر ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'ی‌و' به 'ی‌و'
جز (جایگزینی متن - 'ش‌ه' به 'ش‌ه') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌و' به 'ی‌و') |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =32716 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =32716 | ||
| کتابخوان همراه نور =12948 | |||
| کد پدیدآور =7058 | | کد پدیدآور =7058 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۵: | ||
و)- فرهنگ لغات و ترکیبات. | و)- فرهنگ لغات و ترکیبات. | ||
ه)- فهرستها (اعلام و منابع)<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه | ه)- فهرستها (اعلام و منابع)<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه سی‌ودو</ref>. | ||
از این دیوان گردآوری‌های بسیاری وجود دارد که در تعداد و ترتیب ابیات با یکدیگر اختلاف دارند. نخستین جامع این دیوان عبدالعزیز جلودی (متوفی 322ق) است که مجموعه وی کهنترین دیوان شناخته‌شده بشمار می‌رود. دومین گردآوری توسط ابوالحسن علی بن احمد بن محمد فنجگردی نیشابوری (متوفی 512 یا 513ق) انجام شده و «تاج الأشعار» یا «سلوة الشيعة» نام دارد. کامل‌ترین گردآوری توسط محمد بن حسین بن بیهقی کیدری نیشابوری به نام «أنوار العقول من أشعار وصي الرسول» انجام گرفته که اشعار را به‌ترتیب الفبا و برحسب حروف قافیه جمع‌آوری کرده و مأخذ بسیاری از اشعار را نیز یاد نموده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وسه و چهل‌وچهار</ref>. | از این دیوان گردآوری‌های بسیاری وجود دارد که در تعداد و ترتیب ابیات با یکدیگر اختلاف دارند. نخستین جامع این دیوان عبدالعزیز جلودی (متوفی 322ق) است که مجموعه وی کهنترین دیوان شناخته‌شده بشمار می‌رود. دومین گردآوری توسط ابوالحسن علی بن احمد بن محمد فنجگردی نیشابوری (متوفی 512 یا 513ق) انجام شده و «تاج الأشعار» یا «سلوة الشيعة» نام دارد. کامل‌ترین گردآوری توسط محمد بن حسین بن بیهقی کیدری نیشابوری به نام «أنوار العقول من أشعار وصي الرسول» انجام گرفته که اشعار را به‌ترتیب الفبا و برحسب حروف قافیه جمع‌آوری کرده و مأخذ بسیاری از اشعار را نیز یاد نموده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وسه و چهل‌وچهار</ref>. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۳: | ||
روزی در هنگام مطالعه دیوان اشعار [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، وجد و حال به او دست می‌دهد. سپس افسوس می‌خورد که چرا عجمی‌گویان نمی‌توانند از این گوهرهای غیبی بهره‌ای ببرند. پس بر آن می‌شود تا دیوان را به نظم فارسی ترجمه کند. برای آنکه در ترجمه خویش دچار لغزش نشود، از افراد آگاه نیز یاری می‌گیرد تا معانی لغات را چنان‌که شایسته است به‌درستی ترجمه کند. صدر زمان حضرت برهان‌الدین نیز از این امر استقبال می‌کند و چون مرشدی روحانی، با همت خود به یاری شوقی می‌شتابد. در این هنگام واقعه‌ای نیز می‌بیند که عزم او را استوارتر می‌سازد و سرانجام به سال 875ق، ترجمه دیوان را به انجام می‌رساند: {{شعر}}{{ب|''واقعه هم دیدم و گشتم دلیر ''|2='' پای در این بیشه نهادم چو شیر''}}{{ب|''ساختم اندر ره عشق و طلب ''|2='' این هزج از قول امیر عرب''}}{{ب|''سال شده هشتصد و هفتاد و پنج ''|2='' کز کرمش یافتم این طرفه گنج''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وشش تا چهل‌وهشت</ref>. | روزی در هنگام مطالعه دیوان اشعار [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، وجد و حال به او دست می‌دهد. سپس افسوس می‌خورد که چرا عجمی‌گویان نمی‌توانند از این گوهرهای غیبی بهره‌ای ببرند. پس بر آن می‌شود تا دیوان را به نظم فارسی ترجمه کند. برای آنکه در ترجمه خویش دچار لغزش نشود، از افراد آگاه نیز یاری می‌گیرد تا معانی لغات را چنان‌که شایسته است به‌درستی ترجمه کند. صدر زمان حضرت برهان‌الدین نیز از این امر استقبال می‌کند و چون مرشدی روحانی، با همت خود به یاری شوقی می‌شتابد. در این هنگام واقعه‌ای نیز می‌بیند که عزم او را استوارتر می‌سازد و سرانجام به سال 875ق، ترجمه دیوان را به انجام می‌رساند: {{شعر}}{{ب|''واقعه هم دیدم و گشتم دلیر ''|2='' پای در این بیشه نهادم چو شیر''}}{{ب|''ساختم اندر ره عشق و طلب ''|2='' این هزج از قول امیر عرب''}}{{ب|''سال شده هشتصد و هفتاد و پنج ''|2='' کز کرمش یافتم این طرفه گنج''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وشش تا چهل‌وهشت</ref>. | ||
برای آگاهی از میزان قدرت شاعری شوقی، باید دیوان او را به دو بخش مجزا تقسیم نمود. بخش اول، یعنی | برای آگاهی از میزان قدرت شاعری شوقی، باید دیوان او را به دو بخش مجزا تقسیم نمود. بخش اول، یعنی سی‌وهشت بیت آغاز کتاب که یادآور سبک سخنوری نظامی در «مخزن الأسرار» دارای ابیاتی روان، خوشآهنگ و خیال‌انگیز است. بخش دوم شامل ترجمه منظوم است که 360 قطعه را در بر می‌گیرد. وی در مقابل هر بیت عربی یک بیت فارسی سروده است. ابیاتش ساده و روان و نزدیک به کلام منثور است و در پاره‌ای موارد سست به نظر می‌رسد و همان طور که در مقدمه دیوان آمده، ابیات را لفظ به لفظ و بی‌دخل و تصرف ترجمه کرده است. سادگی کلام شوقی در این بخش از دیوان، گذشته از آنکه سبک رایج عصر اوست، از ترجمه مستقیم وی از شعر عربی نیز سرچسمه می‌گیرد. شوقی بر آن بوده تا ابیات عر بی را به‌گونه‌ای به نظم فارسی ترجمه کند که به اصل عربی نزدیک باشد. بنابراین رعایت وزن و قافیه و مقید بودن به ترجمه لفظ به لفظ، شوقی را در چهارچوبی قرار داده که وی را تا حد زیادی از به‌کار بردن صنایع ادبی بازمی‌دارد<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وهشت تا پنجاه</ref>. | ||
محقق کتاب در ادامه مقدمه‌اش برای آشنایی بیشتر خواننده با نحوه ترجمه شوقی از دیوان، ابتدا برخی از ابیات او را با متن عربی تطبیق داده است. سپس این ترجمه را با دو ترجمه دیگر مورد مقایسه قرار داده و به ویژگی‌های ترجمه منظوم وی اشاره کرده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه پنجاه</ref>. | محقق کتاب در ادامه مقدمه‌اش برای آشنایی بیشتر خواننده با نحوه ترجمه شوقی از دیوان، ابتدا برخی از ابیات او را با متن عربی تطبیق داده است. سپس این ترجمه را با دو ترجمه دیگر مورد مقایسه قرار داده و به ویژگی‌های ترجمه منظوم وی اشاره کرده است.<ref>ر.ک: همان، صفحه پنجاه</ref>. | ||