دیوان گلچین: تفاوت میان نسخه‌ها

دیوان گلچین (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۴۴

۳۹۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۵ اکتبر ۲۰۱۹

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 | کد کنگره =‏‏PIR‎‏ ‎‏8192‎‏ ‎‏/‎‏ل‎‏34‎‏ ‎‏د‎‏9
   | موضوع =شعر فارسي - قرن 14
 | ناشر = ما
@@ خط ۴۶: / خط ۴۴: @@
 وی در حکایت آمیخته شدن شیره و ماست، به موضوع نان ماشینی آمیخته به شن که در کارخانه سیلوی دولتی تهران می‌پختند و به خورد مردم می‌دادند، اشاره دارد و در قالب این تشبیه تمثیلی زیبا، به وضع جامعه عصر خود اشاره می‌کند:
-'''کودکی شیره کرد داخل ماست'''
+{{شعر}}
-دید کاین خوش‌نما نخواهد شد
+{{ب|''کودکی شیره کرد داخل ماستد''|2=''دید کاین خوش‌نما نخواهد شد''}}
-'''خواست کز یکدگر جدا کندش'''
+{{ب|''خواست کز یکدگر جدا کندشد''|2=''دید دیگر جدا نخواهد شد''}}
-دید دیگر جدا نخواهد شد
+{{ب|''رفت زاری‌کنان به نزد پدرد''|2=''تا ببیند چرا نخواهد شد''}}
-'''رفت زاری‌کنان به نزد پدر'''
+{{ب|''پدرش گفت شن ز نان تفکیک''|2=''می‌شود، وین دوتا نخواهد شد''}}
-تا ببیند چرا نخواهد شد
+{{ب|''شیره و ماست چون که شد مخلوط''|2=''دگر از هم سوا نخواهد شد''}}
-'''پدرش گفت شن ز نان تفکیک'''
+{{ب|''طعم این شیره برنخواهد گشت''|2=''رنگ این ماست، وا نخواهد شد''}}
-می‌شود، وین دوتا نخواهد شد
+{{ب|''نزنی بیش از این اگر انگشت''|2=''بیش از این جابه‌جا نخواهد شد''}}
-'''شیره و ماست چون که شد مخلوط'''
+{{ب|''به از این قصه‌ای مناسب حال''|2=''بهر ما و شما نخواهد شد''}}
-دگر از هم سوا نخواهد شد
+شیره غیر است و ماست کشور ماست''|2=''که از این غم رها نخواهد شد''}}
-'''طعم این شیره برنخواهد گشت'''
+{{ب|''کار ما هست کار آن کودک''|2=''به از این کار ما نخواهد شد''<ref>ر.ک: همان، ص115- 116</ref>}}
-رنگ این ماست، وا نخواهد شد
+{{پایان شعر}}
-'''نزنی بیش از این اگر انگشت'''
-بیش از این جابه‌جا نخواهد شد
-'''به از این قصه‌ای مناسب حال'''
-بهر ما و شما نخواهد شد
-شیره غیر است و ماست کشور ماست
-که از این غم رها نخواهد شد
-'''کار ما هست کار آن کودک'''
-به از این کار ما نخواهد شد'''<ref>ر.ک: همان، ص115- 116</ref>.'''
 مثنوی «خر بیمار و سگ بیکار» ازجمله حکایات مطایبه آمیز [[گلچین معانی، احمد|گلچین معانی]] است که آن را در سال 1324ش، سروده است<ref>ر.ک: همان، ص116</ref>. «داستان شیر و خرس و گوسفند»، ازجمله اشعار تمثیلی اوست که آن را در سال 1325ش، برای روزنامه تهران مصور سرود. گویا قصد او از این حکایت، اشاره به جنگ جهانی دوم و اختلاف آلمان و متفقین در اشغال ایران بود که آن را در قالب شیر و خرسی که طمع به شکار گوسفندی (ایران) دارند، به تصویر کشید. در ادبیات، خرس، در حرص و امساک و دوستی مثل است و شیر، نمادی از قدرت و شجاعت و گوسفند، نماد بی‌دفاعی و مظلومیت<ref>ر.ک: همان، ص116- 117</ref>.
@@ خط ۷۲: / خط ۶۳: @@
 غزل «حضور دل»، از دیگر غزل‌های تعلیمی و عرفانی [[گلچین معانی، احمد|گلچین معانی]] است که بعد از پند و نصیحت در زمینه‌هایی چون: ترک پیکار کردن در مواقعی که انسان احساس خطر می‌کند و ترک پیکار نکردن در مواقعی که به غلبه خود بر حریف مطمئن است، لزوم کار و تلاش و دوری از خوردن و خوابیدن، خردورزی و کسب فضل و فراهم کردن توشه‌ای برای آخرت، به اصل لزوم حضور قلب، برای درویش اشاره می‌کند و خدمت به خلق را از هر کار بهتر می‌داند. در اینجا به ابیاتی از این غزل اشاره می‌شود:
-'''سر خود گیر، گرت دردسری در پیش است'''
+{{شعر}}
-پا منه پیش، چو بینی خطری در پیش است
+{{ب|''سر خود گیر، گرت دردسری در پیش است''|2=''پا منه پیش، چو بینی خطری در پیش است''}}
-'''ترک پیکار مکن چون به حریفی غالب'''
+{{ب|''ترک پیکار مکن چون به حریفی غالب''|2=''تیغ بیهوده مزن چون سپری در پیش است''}}
-تیغ بیهوده مزن چون سپری در پیش است
+{{ب|''دست از کار مکش قدر تو گر نشناسند''|2=''کار کن کار، که هر کارگری در پیش است''}}
-'''دست از کار مکش قدر تو گر نشناسند'''
+{{ب|''با بهایم چه تفاوت بود انسانی را''|2=''که همین مشغله خواب و خوری در پیش است''}}
-کار کن کار، که هر کارگری در پیش است
+{{ب|''خرد و فضل به نزد همه‌کس معتبر است''|2=''دل مخور گر ز تو نامعتبری در پیش است''}}
-'''با بهایم چه تفاوت بود انسانی را'''
+{{ب|''جز حضور دلی از محضر درویش مخواه''|2=''که همین است گرش ماحضری در پیش است''}}
-که همین مشغله خواب و خوری در پیش است
+{{ب|''نظر از خدمت خلق آن که نپوشد گلچین''|2=''تجربت گویدم از هر نظری در پیش است''<ref>ر.ک: همان، ص120- 121</ref>}}{{پایان شعر}}
-'''خرد و فضل به نزد همه‌کس معتبر است'''
-دل مخور گر ز تو نامعتبری در پیش است
-'''جز حضور دلی از محضر درویش مخواه'''
-که همین است گرش ماحضری در پیش است
-'''نظر از خدمت خلق آن که نپوشد گلچین'''
-تجربت گویدم از هر نظری در پیش است'''<ref>ر.ک: همان، ص120- 121</ref>.'''
 قصیده «خزان گل»، از قصاید تمثیلی، توصیفی، طرحی و تعلیمی [[گلچین معانی، احمد|گلچین معانی]] است که در آن، با تمثیل خزان و بهار، همراه با توصیفی از وضعیت باغ پاییزی بعد از بهار، به ارتباط بهار و پاییز با عمر و جوانی و پیری پرداخته و انسان را به تلاش در باقی گذاشتن نام نیکو از خود و غنیمت شمردن فرصت دعوت می‌کند و با تضمین بیتی از سعدی، آن را به پایان می‌رساند؛ ازجمله ابیات نصیحت گونه او در این قصیده چنین است:
-'''کاری کن ای عزیز که از بعد رفتنت'''
+{{شعر}}
-گویند حیف ازو که در این خاک دان نماند
+{{ب|''کاری کن ای عزیز که از بعد رفتنت''|2=''گویند حیف ازو که در این خاک دان نماند''}}
-'''دایم به فکر نام نکو باش در جهان'''
+{{ب|''دایم به فکر نام نکو باش در جهان''|2=''کس را به غیر نام نکو در جهان نماند''}}
-کس را به غیر نام نکو در جهان نماند
+{{ب|''این پند خوش ز سعدی شیرین‌زبان شنو''|2=''باآنکه نیز سعدی شیرین‌زبان نماند''}}
-'''این پند خوش ز سعدی شیرین‌زبان شنو'''
+{{ب|''«خیری کن ای فلان و غنیمت شمار عمر''|2=''زان پیش‌تر که بانگ برآید فلان نماند»''<ref>ر.ک: همان، ص122</ref>}}
-باآنکه نیز سعدی شیرین‌زبان نماند
+{{پایان شعر}}
-'''«خیری کن ای فلان و غنیمت شمار عمر'''
-زان پیش‌تر که بانگ برآید فلان نماند»'''<ref>ر.ک: همان، ص122</ref>.'''
 در دیوان احمد [[گلچین معانی، احمد|گلچین معانی]] قطعه کوتاهی به نام «زیست» هست که آن را در سال 1336ش، سروده است. شاعر در این قطعه، آزاد و آزاده زیستن را بهترین زندگی می‌داند و مرگ را بر زندگی اسارت‌بار چنین ترجیح می‌دهد:
-'''نیست شایسته گذشته ما'''
+{{شعر}}
-زیست با سرفکندگی کردن
+{{ب|''نیست شایسته گذشته ما''|2=''زیست با سرفکندگی کردن''}}
-'''تو خود آزاده‌ای و می‌دانی'''
+{{ب|''تو خود آزاده‌ای و می‌دانی''|2=''زندگی نیست، بندگی کردن''}}
-زندگی نیست، بندگی کردن
+{{ب|''گر نباید که زیستن آزاد''|2=''مرگ بهتر که زندگی کردن''<ref>ر.ک: همان، ص124</ref>}}
-'''گر نباید که زیستن آزاد'''
+{{پایان شعر}}
-مرگ بهتر که زندگی کردن'''<ref>ر.ک: همان، ص124</ref>.'''
 ==وضعیت کتاب==
@@ خط ۱۲۸: / خط ۱۱۰: @@
 [[رده:آپلود مهر(98)]]
+[[رده: مهر(98)]]