۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان ناظم هروی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
[[هروی، فرخ‌حسین|ناظم]] در دوران اعتلای «طرز نو» می‌زیسته و به سبب خراسانی بودن، از زبانی پاکیزه برخوردار است. باآنکه قصیده در دوره صفویه، درخشش چندانی نداشته، قصاید و قطعات [[هروی، فرخ‌حسین|ناظم]] بالنسبه استوار است. در تفاخر خود را با عرفی و طالب، نظیری و سنجر، مقایسه می‌کند و گاه خویشتن را برتر می‌شمارد: | [[هروی، فرخ‌حسین|ناظم]] در دوران اعتلای «طرز نو» می‌زیسته و به سبب خراسانی بودن، از زبانی پاکیزه برخوردار است. باآنکه قصیده در دوره صفویه، درخشش چندانی نداشته، قصاید و قطعات [[هروی، فرخ‌حسین|ناظم]] بالنسبه استوار است. در تفاخر خود را با عرفی و طالب، نظیری و سنجر، مقایسه می‌کند و گاه خویشتن را برتر می‌شمارد: | ||
{{شعر}} | |||
طالب از آمل و ناظم ز خراسان برخاست | {{ب|'' بود دیوان فصاحت به دو مصرع محتاج ''|2='' طالب از آمل و ناظم ز خراسان برخاست ''}} | ||
{{ب|'' نفی این معجزه‌گر خصم کند گو بشنو ''|2='' عرفی اینک به سخن زنده و طالب گویاست''}} | |||
عرفی اینک به سخن زنده و طالب گویاست | {{ب|'' با نظیری فطرتان، غالب حریفم در سخن ''|2='' می‌رسد ناظم مرا گر طعنه بر سنجر زدم''}} | ||
{{ب|'' به عرفی زبانی، به طالب تلاشی ''|2='' برم رنگ از روی شیراز و گیلان''}} | |||
می‌رسد ناظم مرا گر طعنه بر سنجر زدم | {{ب|'' شوخی اندیشه ناظم زبانم داده است ''|2='' چون شود با من معارض طالب و سنجر طرف''<ref>ر.ک: همان، صفحه شصت</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
برم رنگ از روی شیراز و گیلان | |||
چون شود با من معارض طالب و سنجر طرف | |||
وی در قصیده بیشتر به انوری و خاقانی نظر دارد و دوستدار فردوسی و شاهنامه است و از فردوسی اکثر به تلمیح نام برده و چند بار لفظ شاهنامه و اسامی برخی از قهرمانان آن را در شعر خود، آورده است؛ برای نمونه، به چهار بیت زیر توجه کنید: | وی در قصیده بیشتر به انوری و خاقانی نظر دارد و دوستدار فردوسی و شاهنامه است و از فردوسی اکثر به تلمیح نام برده و چند بار لفظ شاهنامه و اسامی برخی از قهرمانان آن را در شعر خود، آورده است؛ برای نمونه، به چهار بیت زیر توجه کنید: | ||
{{شعر}} | |||
در خواندن شهنامه گل، نغمه فشان شد | {{ب|'' فردوسی گلزار که بلبل لقب اوست ''|2='' در خواندن شهنامه گل، نغمه فشان شد ''}} | ||
{{ب|'' چه عزت است جهان را به چشم همت من ''|2='' برای خواری این زال، بهمن دگرم''}} | |||
برای خواری این زال، بهمن دگرم | {{ب|'' تا برآید بیژن نیسان خطاب از چاه دی ''|2='' تا زند کیخسرو گل تکیه بر تخت بهار''}} | ||
{{ب|''شمیم شهپر شهنامه خیالاتم ''|2='' ربوده هوش ز فردوسیان خلد برین''<ref>ر.ک: همان، صفحه شصت – شصت‌ویک</ref>}} | |||
تا زند کیخسرو گل تکیه بر تخت بهار | {{پایان شعر}} | ||
ربوده هوش ز فردوسیان خلد برین | |||
ناظم از طبعی روان برخوردار بوده است. ترکیب‌بندی 56 بیتی با دو ماده‌تاریخ در تهنیت انتصاب عباسقلی خان به حکمرانی خراسان، در یک‌شب سروده است: | ناظم از طبعی روان برخوردار بوده است. ترکیب‌بندی 56 بیتی با دو ماده‌تاریخ در تهنیت انتصاب عباسقلی خان به حکمرانی خراسان، در یک‌شب سروده است: | ||
{{شعر}} | |||
کز روانیش به سر خاک کند آب روان | {{ب|'' کردم این نادره ترکیب به یک‌شب تحریر ''|2='' کز روانیش به سر خاک کند آب روان ''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
و نیز قصیده‌ای 62 بیتی در مدح او: | و نیز قصیده‌ای 62 بیتی در مدح او: | ||
'''عاشق مدح توام چنان، که به یک‌شب''' | '''عاشق مدح توام چنان، که به یک‌شب''' | ||