۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
نظیری نیشابوری، میرزا محمدحسین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" | | | data-type="authorbirthDate" | | ||
|- | |- | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۲: | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE52089AUTHORCODE | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE52089AUTHORCODE<br> | ||
|} | |} | ||
</div> | </div>'''میرزا محمدحسین نظیری نیشابوری''' (1021ق/ 1612م)، از شاعران بلندآوازه سده دهم و اوایل سده یازدهم هجری است که دیوان او شامل قصاید، ترکیبات، ترجیعات، مقطعات، رباعیات در حدود 10 هزار بیت دارد. وی غزلسرای و قصیدهگوی مقتدری بوده که بر شاعران پس از خود و شعر آنان تأثیر ژرف و بسزایی گذارده است. او در ایجاد ترکیبات و تعبیرات جدید و بهکار انداختن خیال باریک، مهارت داشته است. | ||
'''میرزا محمدحسین نظیری نیشابوری''' (1021ق/ 1612م)، از شاعران بلندآوازه سده دهم و اوایل سده یازدهم هجری است که دیوان او شامل قصاید، ترکیبات، ترجیعات، مقطعات، رباعیات در حدود 10 هزار بیت دارد. وی غزلسرای و قصیدهگوی مقتدری بوده که بر شاعران پس از خود و شعر آنان تأثیر ژرف و بسزایی گذارده است. او در ایجاد ترکیبات و تعبیرات جدید و بهکار انداختن خیال باریک، مهارت داشته است. | |||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
| خط ۵۴: | خط ۴۸: | ||
او در شعر، علیالخصوص در غزل سخت تحت تأثیر «حافظ» است. او خود در این زمینه میسراید: | او در شعر، علیالخصوص در غزل سخت تحت تأثیر «حافظ» است. او خود در این زمینه میسراید: | ||
'''تا اقتدا به حافظ شیراز کردهایم | '''تا اقتدا به حافظ شیراز کردهایم''' | ||
گردید مقتدای دو عالم کلام ما'''<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>. | گردید مقتدای دو عالم کلام ما'''<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>.''' | ||
نظیری در انواع قالبهای شعری اعم از قصیده، غزل، رباعی مثنوی، ترکیببند، ترجیعبند از خود توانایی نشان داده است، اما بااینحال استادی نظیری در غزلسرایی است. او در غزل زبانی ویژه دارد و این امر بر کسی که غزلیات او را مطالعه کند بهخوبی رشن و مبرهن میگردد. نوآوری در ترکیبسازی، تصویرسازی و خیالپردازی، مضمونیابی و نکتهپردازی سبب شده است تا شعر او اوج و اعتلایی خاصی یابد. شاید بیمناسبت نباشد اگر گفته شود که روح حافظانه بیش از هر شاعر دیگری در نظیری مشاهده میگردد<ref>ر.ک: همان</ref>. | نظیری در انواع قالبهای شعری اعم از قصیده، غزل، رباعی مثنوی، ترکیببند، ترجیعبند از خود توانایی نشان داده است، اما بااینحال استادی نظیری در غزلسرایی است. او در غزل زبانی ویژه دارد و این امر بر کسی که غزلیات او را مطالعه کند بهخوبی رشن و مبرهن میگردد. نوآوری در ترکیبسازی، تصویرسازی و خیالپردازی، مضمونیابی و نکتهپردازی سبب شده است تا شعر او اوج و اعتلایی خاصی یابد. شاید بیمناسبت نباشد اگر گفته شود که روح حافظانه بیش از هر شاعر دیگری در نظیری مشاهده میگردد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۶۲: | خط ۵۶: | ||
نظیری به شاعران و هنرمندان علاقه خاصی داشته است. نقل است در روزی که پسر جوان او «نورالدین محمد» به علت بیماری، چشم از جهان بست و پدر را با کوهی از اندوه تنها گذاشت، خبر مرگ شاعر برجسته آن دوران «انیسی شاملو» را نیز به شاعر دادند؛ نظیری وقتی این خبر تلخ را شنید، گفت: «ترکیببندی میسرایم نیمی برای پسر خود و نیمی برای انیسی. این مرثیه چنین آغاز میشود: | نظیری به شاعران و هنرمندان علاقه خاصی داشته است. نقل است در روزی که پسر جوان او «نورالدین محمد» به علت بیماری، چشم از جهان بست و پدر را با کوهی از اندوه تنها گذاشت، خبر مرگ شاعر برجسته آن دوران «انیسی شاملو» را نیز به شاعر دادند؛ نظیری وقتی این خبر تلخ را شنید، گفت: «ترکیببندی میسرایم نیمی برای پسر خود و نیمی برای انیسی. این مرثیه چنین آغاز میشود: | ||
'''این درد بین کز پی هم ناگهان رسید | '''این درد بین کز پی هم ناگهان رسید''' | ||
عضوی شکست از تن و زخمی بر آن رسید | عضوی شکست از تن و زخمی بر آن رسید | ||
'''از جای رفت زورق بیبادبان صبر | '''از جای رفت زورق بیبادبان صبر''' | ||
موجی نرفته، موج دگر از کران رسید | موجی نرفته، موج دگر از کران رسید | ||
'''واحسرتا که از قدراندازی فلک | '''واحسرتا که از قدراندازی فلک''' | ||
بر دل دو زخم کاریام از یک کمان رسید'''<ref>ر.ک: همان</ref>. | بر دل دو زخم کاریام از یک کمان رسید'''<ref>ر.ک: همان</ref>.''' | ||
یکی از مسائل جالب در زندگی نظیری و شاعران مربوط به دوره او، اختلاف این شاعر برجسته با نظیری مشهدی است که سرانجام به حذف«یا» از تخلص آن شاعر و تبدیل تخلص او به «نظیر» شد<ref>ر.ک: همان</ref>. | یکی از مسائل جالب در زندگی نظیری و شاعران مربوط به دوره او، اختلاف این شاعر برجسته با نظیری مشهدی است که سرانجام به حذف«یا» از تخلص آن شاعر و تبدیل تخلص او به «نظیر» شد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۷۳: | خط ۶۷: | ||
نظیری بر شاعران بعد از خود و شعر آنان تأثیر ژرف و بسزایی داشته است. در اهمیت کار او همین بس که شاعری همچون اقبال لاهوری بهشدت تحت تأثیر سرودههای اوست. اقبال در بسیاری از غزلیات خویش به استقبال غزلیات نظیری رفته است. در چند نمونه زیر این معنا را بهروشنی و وضوح میتوان مشاهده کرد: | نظیری بر شاعران بعد از خود و شعر آنان تأثیر ژرف و بسزایی داشته است. در اهمیت کار او همین بس که شاعری همچون اقبال لاهوری بهشدت تحت تأثیر سرودههای اوست. اقبال در بسیاری از غزلیات خویش به استقبال غزلیات نظیری رفته است. در چند نمونه زیر این معنا را بهروشنی و وضوح میتوان مشاهده کرد: | ||
نظیری: | نظیری: | ||
'''هرکه نوشید می شوق تو، نسیانش نیست | '''هرکه نوشید می شوق تو، نسیانش نیست''' | ||
وانکه محو تو شد، اندیشه حرمانش نیست | وانکه محو تو شد، اندیشه حرمانش نیست | ||
اقبال لاهوری: | اقبال لاهوری: | ||
'''حکمت و فلسفه کاری است که پایانش نیست | '''حکمت و فلسفه کاری است که پایانش نیست''' | ||
سیلی عشق و محبت به دبستانش نیست | سیلی عشق و محبت به دبستانش نیست | ||
نظیری: | نظیری: | ||
'''بهغیر از رنگ و بویی نیست این عشق مجازی را | '''بهغیر از رنگ و بویی نیست این عشق مجازی را''' | ||
عطا کن لذت طعم حقیقت عشقبازی را | عطا کن لذت طعم حقیقت عشقبازی را | ||
اقبال لاهوری: | اقبال لاهوری: | ||
نیابی در جهان یاری که داند دلنوازی را | نیابی در جهان یاری که داند دلنوازی را | ||
به خود گم شو، نگهدار آبروی عشقبازی را'''<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>. | به خود گم شو، نگهدار آبروی عشقبازی را'''<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>.''' | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۳: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||