۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان صفی علیشاه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'صفي علي شاه، محمد حسن بن محمد باقر' به 'صفی‌علی‌شاه، محمدحسن بن محمدباقر') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =شامل قصائد - غزليات - ترجيعات - رباعيات | | عنوان‌های دیگر =شامل قصائد - غزليات - ترجيعات - رباعيات | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[صفي علي شاه، محمد حسن بن محمد باقر]] (نویسنده) | ||
[[مشفق، منصور]] (مصحح) | [[مشفق، منصور]] (مصحح) | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''دیوان صفی علیشاه'''، دیوان اشعار میرزا حسن اصفهانی، معروف به صفی‌علی‌شاه (متوفی 1316ق)، از مشایخ و بزرگان تصوف و سلسله نعمت‌الله‌ی است. این اثر با مقدمه تقی تفضلی، به کوشش منصور مشفق منتشر شده است. | '''دیوان صفی علیشاه'''، دیوان اشعار میرزا حسن اصفهانی، معروف به [[صفی‌علی‌شاه، محمدحسن بن محمدباقر|صفی‌علی‌شاه]] (متوفی 1316ق)، از مشایخ و بزرگان تصوف و سلسله نعمت‌الله‌ی است. این اثر با مقدمه تقی تفضلی، به کوشش منصور مشفق منتشر شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
تقی تفضلی در ادامه کتاب در ضمن عنوان «چند کلمه درباره صفی علیشاه و آثارش»، ابتدا به زندگینامه خودنوشت صفی علیشاه اشاره کرده است. سپس آثارش را با استفاده از کلام رشید یاسمی مورد بررسی قرار داده است. دیوان صفی در ششمین اثر این‌گونه معرفی شده است: «دیوانی هم از غزلیات و قصاید و ترجیعات و مسمطات و رباعیات و این‌گونه اشعار غیر مثنوی دارد که به‌جای خود از بهترین و شورانگیزترین آثار او محسوب می‌شود و بیشتر از باقی اشعار او معروف و مشهور و زبانزد خاص و عام است. صفی در غزل دنباله‌رو سبک عراقی است که از لحن تأثیرات معاصر نیز دور نمانده. غزل‌ها و قصاید و مسمطات و ترجیعات و رباعیات را صفی در خلال سیلان دیگر کارهای زندگی عرفانی خود، به مناسبت حال صوفیانه و شور و جذبه عارفانه می‌سروده است. بعضی غزل‌های او در حد و سطح بهترین غزل‌های عرفانی است؛ من‌جمله این غزل او که از نظر ترکیبات بدیع هم جالب است: | تقی تفضلی در ادامه کتاب در ضمن عنوان «چند کلمه درباره صفی علیشاه و آثارش»، ابتدا به زندگینامه خودنوشت صفی علیشاه اشاره کرده است. سپس آثارش را با استفاده از کلام رشید یاسمی مورد بررسی قرار داده است. دیوان صفی در ششمین اثر این‌گونه معرفی شده است: «دیوانی هم از غزلیات و قصاید و ترجیعات و مسمطات و رباعیات و این‌گونه اشعار غیر مثنوی دارد که به‌جای خود از بهترین و شورانگیزترین آثار او محسوب می‌شود و بیشتر از باقی اشعار او معروف و مشهور و زبانزد خاص و عام است. صفی در غزل دنباله‌رو سبک عراقی است که از لحن تأثیرات معاصر نیز دور نمانده. غزل‌ها و قصاید و مسمطات و ترجیعات و رباعیات را صفی در خلال سیلان دیگر کارهای زندگی عرفانی خود، به مناسبت حال صوفیانه و شور و جذبه عارفانه می‌سروده است. بعضی غزل‌های او در حد و سطح بهترین غزل‌های عرفانی است؛ من‌جمله این غزل او که از نظر ترکیبات بدیع هم جالب است: | ||
'''برده عقل و هوش از من دلبری قدح نوشی | '''برده عقل و هوش از من دلبری قدح نوشی''' | ||
نازنین گل‌اندامی یاسمین بناگوشی | نازنین گل‌اندامی یاسمین بناگوشی | ||
'''زیرکی زبردستی چابکی قضا شستی | '''زیرکی زبردستی چابکی قضا شستی''' | ||
روز تا به شب مستی پای تا به سر هوشی | روز تا به شب مستی پای تا به سر هوشی | ||
'''شاهدی کمان‌ابرو مهوشی مسلسل مو | '''شاهدی کمان‌ابرو مهوشی مسلسل مو ''' | ||
ریخته فرو گیسو تا کمرگه از دوشی'''<ref>ر.ک: مقدمه، ص15-14</ref>. | ریخته فرو گیسو تا کمرگه از دوشی'''<ref>ر.ک: مقدمه، ص15-14</ref>. ''' | ||
غزلیات او به‌طورکلی جالب و دلکش می‌باشد. او در غزل دنباله‌رو سبک عراقی است، ولی از ویژگی‌های سبک خراسانی و هندی نیز در اشعارش نمونه‌هایی یافت می‌شود. در غزلیات از افکار و سبک حافظ بسیار متأثر شده است. قصاید او نیز در نوع خود جذاب می‌باشد؛ از جمله قصیده یائیه او که معروف است: | غزلیات او به‌طورکلی جالب و دلکش می‌باشد. او در غزل دنباله‌رو سبک عراقی است، ولی از ویژگی‌های سبک خراسانی و هندی نیز در اشعارش نمونه‌هایی یافت می‌شود. در غزلیات از افکار و سبک حافظ بسیار متأثر شده است. قصاید او نیز در نوع خود جذاب می‌باشد؛ از جمله قصیده یائیه او که معروف است: | ||
'''بهل برهم کتاب عقل و دفترهای طولانی | '''بهل برهم کتاب عقل و دفترهای طولانی ''' | ||
که نفزاید از آنها جز که بر خامی و نادانی | که نفزاید از آنها جز که بر خامی و نادانی | ||
'''دلیل فلسفی نامد به کار اثبات واجب را | '''دلیل فلسفی نامد به کار اثبات واجب را ''' | ||
که ذاتش برتر است از وهم و تخییلات امکانی'''<ref>ر.ک: گلی، احمد؛ درخشان فرد، ژیلا، ص140؛ متن کتاب، ص225</ref>. | که ذاتش برتر است از وهم و تخییلات امکانی'''<ref>ر.ک: گلی، احمد؛ درخشان فرد، ژیلا، ص140؛ متن کتاب، ص225</ref>. ''' | ||
بیشترین موضوع قصاید او درباره معرفت و عرفان، مراتب تجلی، مدح و منقبت ائمه اطهار، به‌ویژه حضرت علی(ع) می‌باشد. این‌گونه از اشعارش را با انواع صنایع لفظی، نظیر جناس، سجع، موازنه، تکرار و... آراسته است. | بیشترین موضوع قصاید او درباره معرفت و عرفان، مراتب تجلی، مدح و منقبت ائمه اطهار، به‌ویژه حضرت علی(ع) می‌باشد. این‌گونه از اشعارش را با انواع صنایع لفظی، نظیر جناس، سجع، موازنه، تکرار و... آراسته است. | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||