مع الركب الحسيني من المدينة إلی المدينة: تفاوت میان نسخه‌ها

در جلد دوم، نویسنده کتاب [[طبسی، نجم‌الدین|نجم‌الدین طبسی]]، به طولانی‌ترین دوره نهضت حسینی؛ یعنی دورانی که امام در مکه بودند و ۱۲۵ روز طول کشید، می‌‏پردازد. او می‌‏گوید: اگرچه این برهه در مقایسه با دوران قیام حسینی، دوره کوتاهی نیست، اما وقایع و رویدادهای آن نسبت به دیگر برهه‏‌ها ناشناخته‌تر بشمار می‌‏آید و پرداختن به آن زوایای روشن‏تری از قیام امام(ع) به دست می‏‌دهد؛ مثلاً می‌‏پرسد: با وجودی که پیش از او برادر و پدر بزرگوارش در مکه پایگاهی نداشتند، چرا امام حسین(ع) از میان همه شهرها مکه را برای هجرت برگزید؟ او با ارائه تحلیلی جمعیت‌شناختی از مردم مکه به این سؤال در ارتباط با نهضت حسینی تفسیر جدیدی ارائه می‏‌دهد. در واقع سراسر نوشته‌‏های او در تحلیل و تفسیر طولانی‌ترین دوره نهضت حسینی از جنبه نظم و محتوا، توجه به نکته‏‌های جدید، استنباط دقیق و تهیه عنوان‏های مناسب که راه رسیدن به مطلب را آسان می‏سازد، غنی و جدید به نظر می‏رسد و نظر خوانندگان را به خود جلب می‏‌کند. نویسنده مطالب خود را در جلد دوم این مجموعه در سه فصل تنظیم کرده است:

آقای شیخ [[مروجی طبسی، محمدجواد|محمدجواد طبسی]]، جلد سوم این مجموعه را با عنوان امام حسین(ع) و رویدادهای راه مکه تا کربلا تدوین کرده است. نویسنده در ابتدای کتاب می‌‏گوید: درباره مسیر کاروان حسینی از مکه تا کربلا نکات مهم قابل ملاحظه‌‏ای وجود دارد. این نکات از نوع علائم نشان‏دهنده دوری یا نزدیکی راه نیست، بلکه از نوع دیگری می‌‏باشد؛ زیرا سخن درباره هویت رهرو است نه هویت راه. دقت و مطالعه کتاب نشان می‏‌دهد این جلد نیز نکات مهم فراوانی درباره وقایع حرکت کاروان حسینی از مکه تا کربلا دارد. نویسنده با تشریح این وقایع برای خواننده، تأکید می‏‌کند که چرا امام حسین(ع) در این مقطع از مسیر کاروان پیوسته از کشته شدن خویش سخن می‌‏گوید و همراهان خود را به عاقبت کار خویش آگاه می‏‌کند. او تمام وقایع مسیر کاروان حسینی از مکه تا کربلا را ذیل سه فصل دسته‏بندی کرده و حوادث تمام منزلگاه‏‌ها را در همین فصل‌ها بیان می‌‏دارد و در آغاز بحث خویش به هفت نکته پژوهشی مهم می‌‏پردازد:

نویسندگان جلد چهارم مجموعه «با کاروان حسینی از مدینه تا مدینه» [[طبسي، محمد جعفر|شیخ محمدجعفر طبسی]] و [[مولائي نيا همداني، عزت‌الله|شیخ عزت‌الله مولایی]]، مطالب این جلد؛ یعنی رویدادهای کربلا را در چهار فصل تدوین کرده‌‏اند. فصل اول به نام‌گذاری، خلاصه تاریخ و جغرافیای کربلا و نیز فضیلت و قداست تربت آن می‌‏پردازد. در فصل دوم وقایع و رخدادهای کاروان حسینی از روز دوم تا شب دهم محرم تشریح می‌‏شود؛ مانند رد و بدل شدن نامه‏‌ها، سخنان امام در این ایام، آمادگی جنگی دو اردوگاه و شرح حال افرادی که در این ایام به امام(ع) پیوستند. فصل سوم با عنوان کربلا در روز دهم محرم سال ۶۱ق، به توصیف، آمار و جمعیت‏شناختی دو سپاه حسینی و اموی می‌‏پردازد و برای خوانندگان نمونه عرف‏های نظامی آن روزگار را بازگو می‏‌کند. فاجعه عاشورا، عنوان فصل چهارم جلد چهارم است. حماسه عاشورا و تمام وقایع آن روز، مانند احتجاج امام(ع)، آتش زدن خیمه‏‌ها، شمار و شرح حال خلاصه‏ای از همه شهدا، تهاجم به خیمه‏‌ها، تاختن اسب بر بدن شهدا در فصل پایانی کتاب آمده است.

رویدادهای راه کربلا تا شام، عنوان پنجمین جلد مجموعه با کاروان حسینی از مدینه تا مدینه، به قلم شیخ جعفر طبسی می‌‏باشد. نویسنده مطالب رویدادهای کاروان حسینی از کربلا تا شام را در یک مقدمه و چهار فصل تنظیم کرده است. مقدمه کتاب، نقش زنان بنی‏هاشم و نیز نقش [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع) در کربلا و در مجلس ابن زیاد را بیان می‌‏دارد. نویسنده در فصل اول به نشانه‏‌های خشم الهی در پی شهادت امام حسین(ع) در دو بخش نشانه‏‌های آسمانی مانند کسوف خورشید، سرخ و سیاه شدن آسمان و بخش نشانه‏‌های زمینی مانند جوشیدن خون از زیر سنگ، عزاداری جنیان و خاکستر شدن زعفران و تلخ شدن گوشت می‌‏پردازد. او در فصل دوم به تشریح وقایع پس از قتل امام(ع) مانند سرنوشت ابن زیاد، عمر سعد، خولی و رخدادهای ساعت‏های پایانی روز عاشورا مانند آتش زدن خیمه‏‌ها، نوحه‏سرایی پریان، رقابت قبایل برای بردن سرها نزد ابن زیاد می‌‏پردازد. فصل سوم کتاب به حوادث کاروان حسینی در کوفه اختصاص دارد و رخدادهای پیش‏آمده برای این کاروان در این شهر را تشریح می‏‌کند، مانند زمان ورود کاروان به کوفه، چگونگی استقبال کوفیان، خطبه حضرت زینب، خطبه [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع)، رویارویی امام(ع) با ابن‏ زیاد. آخرین فصل کتاب به چند موضوع مهم درباره کاروان حسینی از کوفه تا شام اشاره می‏‌کند؛ مانند: مدت توقف کاروان در کوفه، چگونگی انتقال کاروان به شام، منزلگاه‏‌های راه کوفه به دمشق.

ششمین و آخرین جلد مجموعه با کاروان حسینی از مدینه تا مدینه، با عنوان کاروان امام حسین(ع) در شام و حرکت به‌سوی مدینه منوره، به قلم شیخ محمدامین پورامینی می‌‏باشد. دست‌مایه اصلی این جلد، تشریح و تبیین رسالت جاودانه پیروزمند کاروان حسینی در میان مردم شام و نیز توده امت بزرگ اسلامی پس از شهادت آن حضرت است و بیان می‌‏دارد که چگونه معادله دگرگون شد و چرا یزید به‌ظاهر گریست و از پسر مرجانه بیزاری جست و کاروان را به مدینه بازگرداند. در واقع نویسنده در خلال حوادث و رخدادهای کاروان در شام و مدینه به مهم‌ترین و زیربنایی‌ترین مأموریت کاروان حسینی به رهبری [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع) و زینب کبری می‌‏پردازد. وی در سرآغاز کتاب، شام، بنی‏امیه، نقش معاویه و یزید را معرفی می‏‌کند و در فصل نخست در خلال بیان حوادث در شام، نقش اهل‌بیت(ع) در شام را برای خواننده به تصویر می‏‌کشد. فصل دوم کتاب به حرکت پیروزمندانه کاروان از شام و بازگشت به کربلا اختصاص دارد. در فصل سوم مسائل مربوط به رسیدن کاروان به مدینه را تشریح می‏‌کند که کاروان بدون امام حسین(ع) و یارانش به مدینه بازمی‏‌گردد. در همین فصل وضعیت این شهر پس از شهادت امام و نیز نقش [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع) و زینب کبری در استمرار رسالت و پیام عاشورا بررسی و تبیین شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/49579/183 ر.ک: سفیدرو، صفر، ص183 تا 187]</ref>