پرش به محتوا

مرقع نی‌نامه جامی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ت‎ن' به 'ت‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ن‎گ' به 'ن‌گ')
جز (جایگزینی متن - 'ت‎ن' به 'ت‌ن')
خط ۵۸: خط ۵۸:
تفسیرى دیگر که جامى در این منظومه از نى نموده بر مبناى نى به‌عنوان تمثیل قلم است. البته این تأویل که خود جامى هم آن را با شایدگویى و لحنى تردیدآمیز بیان داشته با اندیشه و نگرش مولوى سازگار نیست و قرائن صارفه‌اى که در خود مثنوى و دیگر آثار مولانا هست، همچنین اشارات رباب‌نامه سلطان ولد فرزند مولوى که مبتنى بر یادداشته‌ها و شنوده‌هاى مستقیم پسر از پدر است و روایات مناقب العارفين شمس‌الدین احمد افلاکى (متوفی 761ق) برخلاف آمد آن صراحت دارد. به‍‌هرحال این‌گونه تلقى از نى به‌عنوان تمثیل قلم ناشى از حرمت و قداستى است که خط‍‎ و قلم به‌عنوان «پرتو آسمانى سیر علم‎زار ایزدى بر نزهت‎آباد شهرستان وجود» در قرآن مجید دارد و هم از عهد باستان در اندیشه و فرهنگ ایران رسوخ داشته است.
تفسیرى دیگر که جامى در این منظومه از نى نموده بر مبناى نى به‌عنوان تمثیل قلم است. البته این تأویل که خود جامى هم آن را با شایدگویى و لحنى تردیدآمیز بیان داشته با اندیشه و نگرش مولوى سازگار نیست و قرائن صارفه‌اى که در خود مثنوى و دیگر آثار مولانا هست، همچنین اشارات رباب‌نامه سلطان ولد فرزند مولوى که مبتنى بر یادداشته‌ها و شنوده‌هاى مستقیم پسر از پدر است و روایات مناقب العارفين شمس‌الدین احمد افلاکى (متوفی 761ق) برخلاف آمد آن صراحت دارد. به‍‌هرحال این‌گونه تلقى از نى به‌عنوان تمثیل قلم ناشى از حرمت و قداستى است که خط‍‎ و قلم به‌عنوان «پرتو آسمانى سیر علم‎زار ایزدى بر نزهت‎آباد شهرستان وجود» در قرآن مجید دارد و هم از عهد باستان در اندیشه و فرهنگ ایران رسوخ داشته است.


آثار کمتر شخصی از بزرگان ادب فارسى را مانند جامى این موقعیت و بخت و نصیبه هنرى روى نموده که بیشترینه آن‌ها به دست بزرگ‎ترین استادان خوشنویس و کتابگران هنرور کتابت و آراسته شود و در زمره آثار نفیس هنرى برآید و به شمار رود. به نوشته امیرعلی‌شیر نوائى در رساله خمسة المتحیرين که سرگذشت‎نامه جامى است به زبان ترکى جغتایى، در دربار هرات کاتبانى راتب و موظف فقط‍‎ براى کتابت آثار جامى گماشته شده بود و این آثار پس از کتابت به نظر جامى مى‎رسید. برخى از آن نسخه‌ها که جامى آن‌ها را بازبینى کرده و ویراسته، هم‌اکنون موجود است. جامى نسبت به تأثیر خط‍‎ نکو در حس‌آمیزى و تجلى لطف سخن و قبول خاطر خواننده، اعتقاد بسیار داشته و دراین‌باره، علاوه بر فحواى ابیات متعدد که در دیوان و سایر آثار او آمده، در مقدمه اشعة اللمعات و پایان لیلى و مجنون، به‌تفصیل و تأکید بیشتر، سخن داشته و در ضمن به بحثى دقیق در باب لزوم مقابله متن نونویس با نسخه درست‎نوشته و اصیل پرداخته است. روایات و اشعار غالباً ً طنزآمیزى هم از جامى در نکوهش از کاتبانى که بر اثر غفلت و سهو و حشو در کتابت باعث تغییر متن و تحریف کلام و اندیشه صاحب اثر مى‌گردند نقل شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36578/2/3 مقدمه مصحح، ص3-5]</ref>
آثار کمتر شخصی از بزرگان ادب فارسى را مانند جامى این موقعیت و بخت و نصیبه هنرى روى نموده که بیشترینه آن‌ها به دست بزرگ‎ترین استادان خوشنویس و کتابگران هنرور کتابت و آراسته شود و در زمره آثار نفیس هنرى برآید و به شمار رود. به نوشته امیرعلی‌شیر نوائى در رساله خمسة المتحیرين که سرگذشت‌نامه جامى است به زبان ترکى جغتایى، در دربار هرات کاتبانى راتب و موظف فقط‍‎ براى کتابت آثار جامى گماشته شده بود و این آثار پس از کتابت به نظر جامى مى‎رسید. برخى از آن نسخه‌ها که جامى آن‌ها را بازبینى کرده و ویراسته، هم‌اکنون موجود است. جامى نسبت به تأثیر خط‍‎ نکو در حس‌آمیزى و تجلى لطف سخن و قبول خاطر خواننده، اعتقاد بسیار داشته و دراین‌باره، علاوه بر فحواى ابیات متعدد که در دیوان و سایر آثار او آمده، در مقدمه اشعة اللمعات و پایان لیلى و مجنون، به‌تفصیل و تأکید بیشتر، سخن داشته و در ضمن به بحثى دقیق در باب لزوم مقابله متن نونویس با نسخه درست‌نوشته و اصیل پرداخته است. روایات و اشعار غالباً ً طنزآمیزى هم از جامى در نکوهش از کاتبانى که بر اثر غفلت و سهو و حشو در کتابت باعث تغییر متن و تحریف کلام و اندیشه صاحب اثر مى‌گردند نقل شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36578/2/3 مقدمه مصحح، ص3-5]</ref>


عبارت [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] در ابتدای کتاب چنین است:
عبارت [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] در ابتدای کتاب چنین است:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش