پرش به محتوا

همایون نامه: تاریخ منظوم حکیم زجاجی سراینده سده هفتم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ی‎ی' به 'ی‌ی'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ی' به 'ی‌ی')
خط ۴۰: خط ۴۰:


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
همایون‌ نامه‌ منظومه‌ مفصّلی به بحر متقارب است‌ که‌ ظاهراً‌ در حدود شصت هزار بیت دارد و موضوع آن با گزارش ولادت پیامبر اکرم(ص) و رویدادهای صدر اسلام آغاز می‌ شود‌ و تا‌ وفات حضرت محمّد(ص) ادامه می‎یابد. این بخش‌ مربوط‌ به نیمه نخست منظومه است و نیمه دوم در یگانه نسخه فعلاً شناخته شده متن با حوادث تاریخ اسلام در‌ روزگار‌ عبدالملک‌ بن مروان و حجّاج و... آغاز می‌شود که دنباله موضوعی- منطقیِ‌ نیمه نخست نیست و در آغازِ آن افتادگی‌هایی هست. این نیمه با روایتِ برخی اخبار خلفای اموی و عبّاسی‌ ادامه‌ می‌یابد‌ و بعد به تاریخ ایران از پادشاهیِ گیومرث تا نبرد ارسلان بن‌ طغرل‌ سلجوقی با برادرش محمّد می‌پردازد و به صورت ناتمام به پایان می‌رسد. دانسته نیست که‌ ناقص‌ رها‌ شدنِ منظومه به سببِ درگذشتِ زجّاجی است و یا این که در تنها‌ دست‌ نویسِ‌ موجود از این نیمه- که البتّه متأخّر و کتابتِ سالِ (1092 ﻫ.ق.) است- آغاز و پایان افتادگی دارد یا نه<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/60610/24 ایدنلو، سجاد، ص24]</ref>.
همایون‌ نامه‌ منظومه‌ مفصّلی به بحر متقارب است‌ که‌ ظاهراً‌ در حدود شصت هزار بیت دارد و موضوع آن با گزارش ولادت پیامبر اکرم(ص) و رویدادهای صدر اسلام آغاز می‌ شود‌ و تا‌ وفات حضرت محمّد(ص) ادامه می‌یابد. این بخش‌ مربوط‌ به نیمه نخست منظومه است و نیمه دوم در یگانه نسخه فعلاً شناخته شده متن با حوادث تاریخ اسلام در‌ روزگار‌ عبدالملک‌ بن مروان و حجّاج و... آغاز می‌شود که دنباله موضوعی- منطقیِ‌ نیمه نخست نیست و در آغازِ آن افتادگی‌هایی هست. این نیمه با روایتِ برخی اخبار خلفای اموی و عبّاسی‌ ادامه‌ می‌یابد‌ و بعد به تاریخ ایران از پادشاهیِ گیومرث تا نبرد ارسلان بن‌ طغرل‌ سلجوقی با برادرش محمّد می‌پردازد و به صورت ناتمام به پایان می‌رسد. دانسته نیست که‌ ناقص‌ رها‌ شدنِ منظومه به سببِ درگذشتِ زجّاجی است و یا این که در تنها‌ دست‌ نویسِ‌ موجود از این نیمه- که البتّه متأخّر و کتابتِ سالِ (1092 ﻫ.ق.) است- آغاز و پایان افتادگی دارد یا نه<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/60610/24 ایدنلو، سجاد، ص24]</ref>.


در‌ هر‌ حال این اثر به لحاظ موضوعی از منظومه‌های دینی و تاریخیِ پیرو شاهنامه‌ است‌ و در‌ متنِ ابیاتِ آن اشاره آشکاری به نامش وجود ندارد ولیکن در سرعنوان/ سرنویسِ یکی‌ از‌ بخش‌های نیمه نخستِ آن در نسخه متن، «همایون نامه» نامیده شده است و خودِ زجّاجی هم در بیتی گفته است:  
در‌ هر‌ حال این اثر به لحاظ موضوعی از منظومه‌های دینی و تاریخیِ پیرو شاهنامه‌ است‌ و در‌ متنِ ابیاتِ آن اشاره آشکاری به نامش وجود ندارد ولیکن در سرعنوان/ سرنویسِ یکی‌ از‌ بخش‌های نیمه نخستِ آن در نسخه متن، «همایون نامه» نامیده شده است و خودِ زجّاجی هم در بیتی گفته است:  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش