۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'تگ' به 'تگ') |
جز (جایگزینی متن - 'نگ' به 'نگ') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
مصححان محترم، در به سامان رسانیدن کار خویش، علاوه بر نسخه مورخ 1088ق کتابخانه ملی که نسخه اساس آنها بوده، به نسخهای از تذکره خلاصة الاشعار از تقیالدین حسینی کاشانی، گردآورنده دیوان محتشم و دو نسخه شخصی از آقای مهدی صدری تکیه کردهاند و علاوه بر اینها، به نسخه چاپی مهرعلی گرکانی که به سال 1344ش در تهران منتشر شده و نسخه چاپی هند مورخ 1304ق نظر داشتهاند<ref>ر.ک: همان</ref>. | مصححان محترم، در به سامان رسانیدن کار خویش، علاوه بر نسخه مورخ 1088ق کتابخانه ملی که نسخه اساس آنها بوده، به نسخهای از تذکره خلاصة الاشعار از تقیالدین حسینی کاشانی، گردآورنده دیوان محتشم و دو نسخه شخصی از آقای مهدی صدری تکیه کردهاند و علاوه بر اینها، به نسخه چاپی مهرعلی گرکانی که به سال 1344ش در تهران منتشر شده و نسخه چاپی هند مورخ 1304ق نظر داشتهاند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
ایشان، در مقدمه، به مطالب مهمی اشاره کردهاند که در صدر آن میتوان به اهمیت ادبیات دوران صفوی اشاره کرد. ادبیاتی که «سخت غریب و مهجور» افتاده است<ref>ر.ک: مقدمه مصححان، ج1، ص25</ref>. واقعیت هم همین است که ادبیات این دوره و پسازآن، یعنی دوره قاجاریه، به دلایل گوناگون، چنانکه باید و شاید مورد اعتنا قرار نگرفته و | ایشان، در مقدمه، به مطالب مهمی اشاره کردهاند که در صدر آن میتوان به اهمیت ادبیات دوران صفوی اشاره کرد. ادبیاتی که «سخت غریب و مهجور» افتاده است<ref>ر.ک: مقدمه مصححان، ج1، ص25</ref>. واقعیت هم همین است که ادبیات این دوره و پسازآن، یعنی دوره قاجاریه، به دلایل گوناگون، چنانکه باید و شاید مورد اعتنا قرار نگرفته و همانگونه که در مقدمه کتاب آمده، برخی این دوره دویست و پنجاه ساله را «فاقد ادبیات» دانستهاند<ref>ر.ک: ترکی، محمدرضا، ص91</ref>. | ||
مصححان محترم، در ادامه، به سابقه چاپ و تصحیح دیوان محتشم در سالهای قبل اشاره میکنند که تنها در سالهای اخیر مجموعهای از قصاید و غزلیات و رسالههای نقل عشاق و جلالیه و ضروریات نه بهصورتی دقیق و منقح و مصحح بلکه با کاستیها و افتادگیهای فراوان و حذفهای نابجا منتشر شد که چندین بار هم چاپ شده است. اشاره دو مصحح گرامی به چاپ مهرعلی گرکانی از دیوان محتشم است که سالها قبل به همت کتابفروشی محمودی تهران منتشر شده است. سپس این مژده را میدهند که توانستهاند «پس از چهار قرن، کلمات شاعری را در هفت دیوان، آنچنانکه او آرزو داشته» فراهم آورند<ref>ر.ک: همان</ref>. | مصححان محترم، در ادامه، به سابقه چاپ و تصحیح دیوان محتشم در سالهای قبل اشاره میکنند که تنها در سالهای اخیر مجموعهای از قصاید و غزلیات و رسالههای نقل عشاق و جلالیه و ضروریات نه بهصورتی دقیق و منقح و مصحح بلکه با کاستیها و افتادگیهای فراوان و حذفهای نابجا منتشر شد که چندین بار هم چاپ شده است. اشاره دو مصحح گرامی به چاپ مهرعلی گرکانی از دیوان محتشم است که سالها قبل به همت کتابفروشی محمودی تهران منتشر شده است. سپس این مژده را میدهند که توانستهاند «پس از چهار قرن، کلمات شاعری را در هفت دیوان، آنچنانکه او آرزو داشته» فراهم آورند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
مشکل دیگرِ چاپ نوائی صدری خطاهای نسبتاً فراوانی است که، در اثر بدخوانی متن یا اعتماد بیشازاندازه بر نوشته کاتبان، به تصحیح آنان راه یافته است. این امر که کاتبان قدیم گاه، از سرِ شتاب یا نفهمیدن متن، صورت ظاهری کلمات را نقاشی میکردهاند یکی از چالشهایی است که مصحح را میان وفاداری بهصورت ظاهری واژهها یا توجه به سیاق عبارات و دریافت صورت حقیقی کلمات بر اساس سبک نویسنده یا شاعر و قراین دیگر سرگردان میسازد. در چنین مواردی، اعتماد بر صورت مکتوب واژهها هنگامی رواست که دلیل قطعی برخلاف آن وجود نداشته باشد. از قضا، محتشم از شاعرانی است که از «کاتبان بیوقوف بد سواد» که شعر او را غلط مینوشتهاند، دل پرخونی دارد... | مشکل دیگرِ چاپ نوائی صدری خطاهای نسبتاً فراوانی است که، در اثر بدخوانی متن یا اعتماد بیشازاندازه بر نوشته کاتبان، به تصحیح آنان راه یافته است. این امر که کاتبان قدیم گاه، از سرِ شتاب یا نفهمیدن متن، صورت ظاهری کلمات را نقاشی میکردهاند یکی از چالشهایی است که مصحح را میان وفاداری بهصورت ظاهری واژهها یا توجه به سیاق عبارات و دریافت صورت حقیقی کلمات بر اساس سبک نویسنده یا شاعر و قراین دیگر سرگردان میسازد. در چنین مواردی، اعتماد بر صورت مکتوب واژهها هنگامی رواست که دلیل قطعی برخلاف آن وجود نداشته باشد. از قضا، محتشم از شاعرانی است که از «کاتبان بیوقوف بد سواد» که شعر او را غلط مینوشتهاند، دل پرخونی دارد... | ||
نکته قابلتوجه در چاپ نوائی صدری اندکبودن نسخهبدلها و حواشی و تصحیحات قیاسی آن است. در بخش مادّهتاریخهای دیوان «دیوان ضروریات» بسامد | نکته قابلتوجه در چاپ نوائی صدری اندکبودن نسخهبدلها و حواشی و تصحیحات قیاسی آن است. در بخش مادّهتاریخهای دیوان «دیوان ضروریات» بسامد اینگونه تصحیحات بالا میرود و آقای مهدی صدری که گویا زحمت مقابله متن عمدتاً با ایشان بوده، در پای برخی از صفحات، به تصحیحات قیاسی متعددی اشاره میکنند و حق هم در بیشتر موارد با ایشان است. درواقع، اطلاعات و تخصصی که ایشان در موضوع مادّهتاریخ دارند تکلیف میکرد زیر بار آنچه کاتبان نوشتهاند نروند و صورت واقعی و موردنظر شاعر را حدس بزنند<ref>همان، ص94</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
ویرایش