۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان مهستی گنجوی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ن' به 'ه‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ع‌آ' به 'ع‌آ') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ن' به 'ه‌ن') |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''دیوان مهستی گنجوی'''، مجموعه اشعار [[مهستي گنجوي|مهستی گنجوی]] است که در قالب غزل، قطعه، رباعی و... ارائه شده است. این مجموعه، به اهتمام [[طاهري شهاب، محمد|شهاب طاهری]] تصحیح و | '''دیوان مهستی گنجوی'''، مجموعه اشعار [[مهستي گنجوي|مهستی گنجوی]] است که در قالب غزل، قطعه، رباعی و... ارائه شده است. این مجموعه، به اهتمام [[طاهري شهاب، محمد|شهاب طاهری]] تصحیح و حاشیه‌نگاری گردیده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
نکته‌ای که از مطالعه رباعیات مهستی شایان دقت است، رباعیاتی است که در وصف کسبه بازار ساخته و حکایاتی که به‌مناسبت همین رباعیات درباره معاشقه سراینده با اصناف مختلف پرداخته شده، که از آن جمله اشخاص رباعیات او را راجع به پسر قصاب موضوع داستانی قرار داده و حدس زده‌اند که مهستی عاشق قصاب‌پسری بوده، ولی پس از مطالعه باقی رباعیات او که در وصف باقی کسبه بازار ساخته است معلوم می‌شود که این معاشقه شاعرانه منحصر به پسر قصاب نبوده و سایرین نیز از آن نصیبی برده‌اند و این رباعیات را شاعره فقط محظ مناسباتی که میان کلمات کلاه‌دوز و پاره‌دوز و غیره بوده و زمینه تشبیه و ایهام در آنها مهیا بوده است، می‌ساخته و در اغلب آنها با کلمات بازی شده و معانی تاریک دور از ذهنی پرورده شده است که البته عاشق شیفته به این نکات نمی‌پردازد و برای بیان احساسات سرکش این تصنیفات را به‌کار نمی‌برد و مناسبت پیدا کردن با یار را بهتر می‌داند از مناسبت پیدا کردن میان الفاظ و معانی<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص30</ref>. | نکته‌ای که از مطالعه رباعیات مهستی شایان دقت است، رباعیاتی است که در وصف کسبه بازار ساخته و حکایاتی که به‌مناسبت همین رباعیات درباره معاشقه سراینده با اصناف مختلف پرداخته شده، که از آن جمله اشخاص رباعیات او را راجع به پسر قصاب موضوع داستانی قرار داده و حدس زده‌اند که مهستی عاشق قصاب‌پسری بوده، ولی پس از مطالعه باقی رباعیات او که در وصف باقی کسبه بازار ساخته است معلوم می‌شود که این معاشقه شاعرانه منحصر به پسر قصاب نبوده و سایرین نیز از آن نصیبی برده‌اند و این رباعیات را شاعره فقط محظ مناسباتی که میان کلمات کلاه‌دوز و پاره‌دوز و غیره بوده و زمینه تشبیه و ایهام در آنها مهیا بوده است، می‌ساخته و در اغلب آنها با کلمات بازی شده و معانی تاریک دور از ذهنی پرورده شده است که البته عاشق شیفته به این نکات نمی‌پردازد و برای بیان احساسات سرکش این تصنیفات را به‌کار نمی‌برد و مناسبت پیدا کردن با یار را بهتر می‌داند از مناسبت پیدا کردن میان الفاظ و معانی<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص30</ref>. | ||
شادروان اسماعیل امیرخیزی در این‌باره می‌گوید: عقیده نگارنده در خصوص معاشقه [[مهستي گنجوي|مهستی]] چنین است که این قضیه تنها از توسعه معنی رباعیات شاعره پیدا نشده، بلکه این سهو، یعنی اسناد تعشق، اولین دفعه از کسی سر زده است که شرح حال مهستی را در تاریخ گزیده دیده که می‌نویسد: مهستی رباعیات خوب دارد در حق خوش‌پسری قصاب. سپس همان شخص با رویه افراط در قیاسی که اغلب | شادروان اسماعیل امیرخیزی در این‌باره می‌گوید: عقیده نگارنده در خصوص معاشقه [[مهستي گنجوي|مهستی]] چنین است که این قضیه تنها از توسعه معنی رباعیات شاعره پیدا نشده، بلکه این سهو، یعنی اسناد تعشق، اولین دفعه از کسی سر زده است که شرح حال مهستی را در تاریخ گزیده دیده که می‌نویسد: مهستی رباعیات خوب دارد در حق خوش‌پسری قصاب. سپس همان شخص با رویه افراط در قیاسی که اغلب تذکره‌نویسان دارند از اینکه حمدالله مستوفی در شرح حال مهستی به ذکر یک رباعی (راجع به پسر قصاب) اکتفا نموده، به اشتباه افتاده است که مهستی را با قصاب سروکاری بوده؛ رفته‌رفته این خبط، وسعت یافته و هر کسی که آمده خدمتی به مهستی کرده و در حق این معاشقه الهامی حکایتی ساخته است.<ref>ر.ک: همان، ص30-31</ref>. | ||
رضاقلی خان هدایت فقدان اشعار مهستی را از اثر حمله عبدالله خان اوزبک بر شهر هرات می‌داند. محمدعلی تربیت در تذکره دانشمندان آذربایجان می‌گوید: لسانی شیرازی که مدتی در تبریز ساکن بوده و در آنجا به سال نه‌صدوچهل‌ویک هجری مرده است، مجموعه‌ای در مقابل رباعیات این بانو مشتمل بر شصت‌وهشت رباعی عاشقانه به‌عنوان «مجمع الأوصاف» در وصف اهل حرفه و اصناف تبریز و ارباب فضل و هنر آن شهر منظوم ساخته که از آن جمله رباعی زیر است: | رضاقلی خان هدایت فقدان اشعار مهستی را از اثر حمله عبدالله خان اوزبک بر شهر هرات می‌داند. محمدعلی تربیت در تذکره دانشمندان آذربایجان می‌گوید: لسانی شیرازی که مدتی در تبریز ساکن بوده و در آنجا به سال نه‌صدوچهل‌ویک هجری مرده است، مجموعه‌ای در مقابل رباعیات این بانو مشتمل بر شصت‌وهشت رباعی عاشقانه به‌عنوان «مجمع الأوصاف» در وصف اهل حرفه و اصناف تبریز و ارباب فضل و هنر آن شهر منظوم ساخته که از آن جمله رباعی زیر است: | ||