۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
رسائل العدل و التوحيد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ل' به 'ه‌ل'
جز (جایگزینی متن - 'ش‌ه' به 'ش‌ه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ل' به 'ه‌ل') |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
او در مقدمه چاپ دوم می‌نویسد: در درگیری‌های میان تمدن‌ها و تلاش‌ها برای پایمال کردن دیگر اقوام و... هر قومی باید به سلاحهای فکری و میراث فرهنگی خودش بازگردد تا بتواند از تمامیتش دفاع کند. این همان قضیه «بیداری» نزد مسلمانان است که ضرورت و اهمیت به‌کارگیری ظرفیتهای فرهنگی ما را برای مسلمانان هویدا کرده است تا هویت فرهنگی خود را بازشناسی کنند. به‌هرحال تحصیل این هدف و دیگر اهداف مرتبط با آن، برای محقق ([[عماره، محمد|محمد عماره]]) انگیزه ایجاد کرده که رسائل متعدد را در این اثر گردآوری کند، بر آن مقدمه بنویسد، به تحقیق آن پرداخته و بر آن تعلیقه بزند<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص7-8</ref>. | او در مقدمه چاپ دوم می‌نویسد: در درگیری‌های میان تمدن‌ها و تلاش‌ها برای پایمال کردن دیگر اقوام و... هر قومی باید به سلاحهای فکری و میراث فرهنگی خودش بازگردد تا بتواند از تمامیتش دفاع کند. این همان قضیه «بیداری» نزد مسلمانان است که ضرورت و اهمیت به‌کارگیری ظرفیتهای فرهنگی ما را برای مسلمانان هویدا کرده است تا هویت فرهنگی خود را بازشناسی کنند. به‌هرحال تحصیل این هدف و دیگر اهداف مرتبط با آن، برای محقق ([[عماره، محمد|محمد عماره]]) انگیزه ایجاد کرده که رسائل متعدد را در این اثر گردآوری کند، بر آن مقدمه بنویسد، به تحقیق آن پرداخته و بر آن تعلیقه بزند<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص7-8</ref>. | ||
این متون اسلامی از بزرگان اندیشه عقلانی مسلمانان انتخاب شده و حول دو قضیه از مهمترین قضایای اندیشه اسلامی، بلکه انسانی، یعنی «عدل» به معنی آزادی و مسئولیت و اختیار انسان در حالت فردی و اجتماعی و ارتباط این امر با خالق این انسان و همچنین «توحید»، یعنی تصور والایی که عقل انسانی در هنگام اندیشه در ذات الهی به آن می‌رسد، اندیشه‌ای که دلایل و شواهد زیادی برای دلالت بر آن جلوی دیده انسان گذاشته شده است، دور می‌زند. این رسائل را بزرگانی در دوران‌های مختلف نگاشته‌اند که از مدارس فکری متعدد و متنوع اسلامی، یعنی معتزله و شیعه امامیه و شیعه زیدیه و اهل سنت هستند. با وجود اختلاف در مذاهب، همه آنان در این دو قضیه، یعنی عدل و توحید، اتفاق نظر دارند. ارائه این متون می‌تواند شاهد صادقی بر اصالت فکر اسلامی ( | این متون اسلامی از بزرگان اندیشه عقلانی مسلمانان انتخاب شده و حول دو قضیه از مهمترین قضایای اندیشه اسلامی، بلکه انسانی، یعنی «عدل» به معنی آزادی و مسئولیت و اختیار انسان در حالت فردی و اجتماعی و ارتباط این امر با خالق این انسان و همچنین «توحید»، یعنی تصور والایی که عقل انسانی در هنگام اندیشه در ذات الهی به آن می‌رسد، اندیشه‌ای که دلایل و شواهد زیادی برای دلالت بر آن جلوی دیده انسان گذاشته شده است، دور می‌زند. این رسائل را بزرگانی در دوران‌های مختلف نگاشته‌اند که از مدارس فکری متعدد و متنوع اسلامی، یعنی معتزله و شیعه امامیه و شیعه زیدیه و اهل سنت هستند. با وجود اختلاف در مذاهب، همه آنان در این دو قضیه، یعنی عدل و توحید، اتفاق نظر دارند. ارائه این متون می‌تواند شاهد صادقی بر اصالت فکر اسلامی (به‌لحاظ اسلوب و منهج) در این قضایا باشد؛ زیرا عصر تألیف این کتاب‌ها بر عصر ترجمه علوم انسانی از یونانی و... پیشی دارد<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>. | ||
از دیگر فوایدی که در ذکر این رسائل هست، در دسترس قرار گرفتن نصوص اصلی اندیشه فلسفی و کلامی اسلامی است که با کنار هم قرار دادن آنها، امکان وحدت - نه صِرفا تقریب - را قوت می‌بخشد. وحدتی که در مقابله با دشمنان اسلامی، امری است ضروری. همچنین نشان می‌دهد که این آثار، به قول محمد عماره، «أكفان موتی» و یا «قید و بندهایی که گامهای امت را به گذشته دور می‌بندد» نیست، بلکه انرژی خلاق و روح جاری و ساری در عقل و وجدان امت است که امروز آنها را | از دیگر فوایدی که در ذکر این رسائل هست، در دسترس قرار گرفتن نصوص اصلی اندیشه فلسفی و کلامی اسلامی است که با کنار هم قرار دادن آنها، امکان وحدت - نه صِرفا تقریب - را قوت می‌بخشد. وحدتی که در مقابله با دشمنان اسلامی، امری است ضروری. همچنین نشان می‌دهد که این آثار، به قول محمد عماره، «أكفان موتی» و یا «قید و بندهایی که گامهای امت را به گذشته دور می‌بندد» نیست، بلکه انرژی خلاق و روح جاری و ساری در عقل و وجدان امت است که امروز آنها را به‌لحاظ فرهنگی به گذشته‌شان متصل می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>. | ||
«[[رسالة في القدر]]» [[بصری، حسن|حسن بصری]]، در پاسخ به استفسار عبدالملک بن مروان از عقاید او در مخالفتش، در مسئله «قدر»، با [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] نوشته شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص111</ref>. [[بصری، حسن|حسن بصری]] در پاسخی که به عبدالملک می‌نویسد، اعتقادش را در میان علمای مسلمان، مسبوق به سابقه می‌داند و به آیات مختلف قرآن تمسک می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص118</ref>. | «[[رسالة في القدر]]» [[بصری، حسن|حسن بصری]]، در پاسخ به استفسار عبدالملک بن مروان از عقاید او در مخالفتش، در مسئله «قدر»، با [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] نوشته شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص111</ref>. [[بصری، حسن|حسن بصری]] در پاسخی که به عبدالملک می‌نویسد، اعتقادش را در میان علمای مسلمان، مسبوق به سابقه می‌داند و به آیات مختلف قرآن تمسک می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص118</ref>. | ||