دیوان داوری شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}  

==ساختار==

در ابتدای کتاب در بخشی به‌طور مفصل به شرح حال و خصوصیات و توانایی‌های داوری پرداخته شده است.

اشعار داوری از تازگی و کیفیت خاصی برخوردار است؛ به‌طوری‌که معانی و مضامین و طرز ادای کلام وی را در دیگر دواوین کمتر می‌توان یافت و صبغه سخن وی کاملا از دیگر شعرا ممتاز است. منتقدین و صاحبان تذکره همه کم‌وبیش به بزرگی مقام او در شاعری اذعان کرده‌اند. شادروان مهدی حمیدی، وی را اشعر شعرای عصر قاجار می‌داند و درباره سنخ سخن و امتیاز وی بر دیگران بیان می‌دارد که داوری گل سرسبد خانواده وصال است و باآنکه زود از دنیا رفته، یک دنیا ذوق و لطف از خود به یادگار گذاشته. سبک اصلی او را از این جهت قصیده‌سرایی می‌توان گفت که این نوع شعر در دیوان او بیشتر از سایر انواع شعر یافت می‌شود و الا در اقسام سخن بیش‎وکم مهارت و هنرمندی داشته. اکثر مسمط‎های او که به سبک و شیوه مسمطات منوچهری پرداخته شده، از جهت لفظ و معنی بهترین مسمط‎های زبان فارسی است.<ref>ر.ک: شرح حال داوری، ص26-27</ref>.

بیشتر قصائد داوری نعت رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و مدح ناصرالدین شاه و شاهزادگان و حکام فارس و برخی دیگر همچون محمد شاه قاجار، حسین خان نظام‌الدوله والی فارس، حسام‌الدوله و غیره است.<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>.

در این اشعار است که با قبر پدرش سخن می‌گوید، از مسافرت و فراق برادرانش حرف می‌زند، از دست کسانی که با او می‌ستیزند به لحن جان‌سوزی گله می‌کند، برادران به‌هندرفته خود را با لطف بیانی به شیراز و رکن‌آباد، می‌خواند، نشستن کنیزک سیاه خود را در بستر سفید به هنگام خواب ترسیم می‌نماید، چیزهایی که دیگران از ذکر آنها عجز داشته یا به خیال ذکر آنها نیفتاده‌اند به نظم می‎آورد، نقش پندارها و آرزوها و تأثرات را می‌نماید و چشم خواننده روشن می‌گردد که بعد از سال‎های سال، شاعری پیدا شده که برخلاف دیگران معلوم است دلی در سینه‌اش می‌تپد و قلبی در نهادش می‌خروشد، متأثر می‌شود، شکوه می‌کند، خوشحال می‌شود، فریاد شادی می‌کشد، سریع التأثیر است، زود می‌رنجد، کسانی را که به پدرش خرده می‌گیرند به زندگی و زبان‌آوری خود تهدید می‌کند، عرق حمیتی دارد، بوی محبت و الفتی از گفتار او به مشام می‌رسد، گرمی حرارت خانوادگی که در دواوین دیگر تجلی نیافته، در دیوان وی آشکار شده، قلب افسرده را گرم و روشن می‌کند و این نکات مجموعا نشان می‎‎دهد که داوری را موجب و باعثی بر سخن گفتن بوده است.<ref>ر.ک: همان، پاورقی ص‎27</ref>.