۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دیوان رباعیات اوحدالدین کرمانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ن‌گ' به 'ن‌گ'
جز (جایگزینی متن - 'م‌ب' به 'م‌ب') |
جز (جایگزینی متن - 'ن‌گ' به 'ن‌گ') |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور = | ||
| کتابخوان همراه نور =12900 | |||
| کد پدیدآور =7560 | | کد پدیدآور =7560 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۷: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
[[باستانی پاریزی، محمدابراهیم|باستانی پاریزی]]، در مقدمه کتاب به ذکر پیشینه بررسی اشعار [[اوحدالدین کرمانی، ح‍ام‍د ب‍ن اب‍ی‌ال‍ف‍خ‍ر|اوحدالدین کرمانی]] پرداخته است. سپس چگونگی فراهم شدن این اثر را | [[باستانی پاریزی، محمدابراهیم|باستانی پاریزی]]، در مقدمه کتاب به ذکر پیشینه بررسی اشعار [[اوحدالدین کرمانی، ح‍ام‍د ب‍ن اب‍ی‌ال‍ف‍خ‍ر|اوحدالدین کرمانی]] پرداخته است. سپس چگونگی فراهم شدن این اثر را این‌گونه توضیح می‌دهد: «وقتی خبر شدم که دوست بزرگوار و جوان فاضل و محقق محبوب ما آقای [[ابو محبوب، احمد|ابومحبوب]] همت بر به انجام رساندن این مهم بسته و وقت و کوشش خود را صرف تهیه و تنظیم و ترتیب و تصحیح رباعیات همشهری نامدار ما – [[اوحدالدین کرمانی، ح‍ام‍د ب‍ن اب‍ی‌ال‍ف‍خ‍ر|اوحدالدین کرمانی]] - ساخته‌اند و استاد بزرگوار عال‌ی‌قدر عارف معارف ولایت، هم‌ولایتی شیخ عطار، آقای دکتر شفیعی کدکنی با عین عنایت و چشم خریداری بدان نگریسته، آقای [[ابو محبوب، احمد|ابومحبوب]] را در این راه دشوار همراهی و هدایت کرده‌اند، معلوم است که تا چه حد خشنودی و انبساط دست داد، مخصوصاًً که به اشاره آن استاد، این بنده ناتوان را نیز در این ثواب سهیم ساخته، لطف فرموده اشاره کرده‌اند تا چند سطری، مقدمه‌گونه، بر این رباعیات بنویسد»<ref>ر.ک: مقدمه باستانی پاریزی، ص7-6</ref>. | ||
مصحح، در مقدمه خویش، به شرح حال، اساتید، شاگردان و آثار [[اوحدالدین کرمانی، ح‍ام‍د ب‍ن اب‍ی‌ال‍ف‍خ‍ر|اوحدالدین کرمانی]] پرداخته و در توضیح اعتقاد و روش او می‌نویسد: «وی فقیه شافعی بوده و از رباعیات وی نیز پیداست که ظواهر شرع را کاملاً رعایت می‌کرده است. اما طریقه او در تصوف مبنی بر ستایش زیبایی و مظاهر آن بود و خود این روش را | مصحح، در مقدمه خویش، به شرح حال، اساتید، شاگردان و آثار [[اوحدالدین کرمانی، ح‍ام‍د ب‍ن اب‍ی‌ال‍ف‍خ‍ر|اوحدالدین کرمانی]] پرداخته و در توضیح اعتقاد و روش او می‌نویسد: «وی فقیه شافعی بوده و از رباعیات وی نیز پیداست که ظواهر شرع را کاملاً رعایت می‌کرده است. اما طریقه او در تصوف مبنی بر ستایش زیبایی و مظاهر آن بود و خود این روش را این‌گونه بیان می‌کند: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۵: | ||
{{ب|''این صورت زیبا که توش می‌بینی''|2='' آن شاهد نیست لیکن این سایه اوست»''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص71-70</ref>. | {{ب|''این صورت زیبا که توش می‌بینی''|2='' آن شاهد نیست لیکن این سایه اوست»''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص71-70</ref>. | ||
ابومحبوب، در مقدمه‌اش این کتاب را کامل‌ترین اثر در رابطه با این شاعر دانسته و مباحث مطرحشده در آن را | ابومحبوب، در مقدمه‌اش این کتاب را کامل‌ترین اثر در رابطه با این شاعر دانسته و مباحث مطرحشده در آن را این‌گونه تشریح کرده است: «به‌جز این مجموعه که اساس کار ماست اثر کامل و تدوین‌شده دیگری از اوحدالدین در دست نیست. این مجموعه تشکیل شده است از یک مقدمه که خود کاتب به نثر مصنوع نگاشته و پس از آن فصولی را به نثر آورده و به آن «فواید» نام داده است. این بخش همه به زبان عربی است که ترجمه آنها را در پاورقی آورده‌ام. | ||
قسمت اول آن درباره انواع مردم و سعادت و شقاوت آنهاست. سپس قسمتی در طلب، قسمتی در اقسام وجود، موعظه اوحدالدین به خلیفه المستنصر و کلامی موجز در محبت و معصیت است؛ پس از آن سه قسمت دیگر که آنها هم به زبان عربی است، آورده شده است که هر سه از مناقب اوست و اولی در مناقب اوحدالدین آمده است و دوتای دیگر در آن نیست. پس از آن نظمی به فارسی تحت عنوان «وزن معجون» آمده و به اوحدالدین نسبت داده شده است؛ البته شبیه به آن در نسخه خطی دیگری هم آمده است که متعلق به دارالکتب قاهره است. پس از این نظم، فهرست فصول و ابواب رباعیات و بعد از آن نیز رباعیات در دوازده باب با فصول مختلف و موضوعات گوناگون آغاز می‌شود. البته این تقسیم‌بندی‌ها از خود کاتب است»<ref>ر.ک: همان، ص78</ref>. | قسمت اول آن درباره انواع مردم و سعادت و شقاوت آنهاست. سپس قسمتی در طلب، قسمتی در اقسام وجود، موعظه اوحدالدین به خلیفه المستنصر و کلامی موجز در محبت و معصیت است؛ پس از آن سه قسمت دیگر که آنها هم به زبان عربی است، آورده شده است که هر سه از مناقب اوست و اولی در مناقب اوحدالدین آمده است و دوتای دیگر در آن نیست. پس از آن نظمی به فارسی تحت عنوان «وزن معجون» آمده و به اوحدالدین نسبت داده شده است؛ البته شبیه به آن در نسخه خطی دیگری هم آمده است که متعلق به دارالکتب قاهره است. پس از این نظم، فهرست فصول و ابواب رباعیات و بعد از آن نیز رباعیات در دوازده باب با فصول مختلف و موضوعات گوناگون آغاز می‌شود. البته این تقسیم‌بندی‌ها از خود کاتب است»<ref>ر.ک: همان، ص78</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
در ابتدای بخش ضمائم کتاب، بحثی تحت عنوان نقد انتساب مطرح شده است. نویسنده در این بحث به این نکته تصریح کرده که بسیاری از رباعیات این متن به دیگران نیز منسوب شده است که گاهی این انتساب درست و گاهی نادرست است. سپس به بررسی این موضوع پرداخته و البته نتایج این بررسی را صددرصد صحیح و بی‌خدشه ندانسته است. اعتبار نسخه یا انتساب، زندگی شاعر، سبک کلام و اجماع نسخ و تذکره‌های معتبر چهار موردی است که محقق اثر توجه به آنها را در این مطالعه لازم دانسته است. سپس با اشاره به 12 نسخه مورد استفاده‌اش در قریب به سی صفحه رباعیات منتسب را با ذکر شماره مطرح کرده است؛ مثلاً رباعی 129 را منسوب به عطار دانسته که در مختارنامه آمده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص327</ref>. | در ابتدای بخش ضمائم کتاب، بحثی تحت عنوان نقد انتساب مطرح شده است. نویسنده در این بحث به این نکته تصریح کرده که بسیاری از رباعیات این متن به دیگران نیز منسوب شده است که گاهی این انتساب درست و گاهی نادرست است. سپس به بررسی این موضوع پرداخته و البته نتایج این بررسی را صددرصد صحیح و بی‌خدشه ندانسته است. اعتبار نسخه یا انتساب، زندگی شاعر، سبک کلام و اجماع نسخ و تذکره‌های معتبر چهار موردی است که محقق اثر توجه به آنها را در این مطالعه لازم دانسته است. سپس با اشاره به 12 نسخه مورد استفاده‌اش در قریب به سی صفحه رباعیات منتسب را با ذکر شماره مطرح کرده است؛ مثلاً رباعی 129 را منسوب به عطار دانسته که در مختارنامه آمده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص327</ref>. | ||
ابومحبوب، تعلیقات خود را نیز | ابومحبوب، تعلیقات خود را نیز این‌گونه توضیح داده است: «در قسمت تعلیقات نیز حتی‌المقدور موارد اشاره به آیات و روایات را با ذکر مأخذ آورده‌ام و ابیات عربی را ترجمه کرده‌ام و اسامی تاریخی و ضربالمثلها را نیز توضیح داده‌ام؛ البته به‌طور حتم غالباً ً منابع فکری این رباعیات از روایات بوده است که برخی بسیار مشهور هم هستند؛ به‌خصوص در رباعیات اخلاقی و عبادی. به‌هرحال حتی‌المقدور آشکارترین و نزدیکترین و روشنترین اشارات را با مأخذ ذکر کرده‌ام<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص84</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||