الزهد (وکیع بن جراح): تفاوت میان نسخه‌ها

از لابه‎لای کتاب‌شناسی‌ها و فهرست‎ها و دیگر منابع‎ کهن‎، حدود‎ صد عنوان كتاب الزهد را‎ می‎‎توان‎ شناسایی کرد که بخش اندکی از آن - حدود بیست اثر- به‌صورت خطی به ما رسیده و تعداد چهارده اثر به‌صورت‎ چاپی‎ وجود‎ دارد. قدیمی‌ترین كتاب الزهد از زاهد و محدث شیعی ابوحمزه ثابت بن دینار ثمالی، شاگرد امامان چهارم تا ششم است‎ که‎ فقط‎ نامی از آن باقی مانده و كتاب الزهد عبدالله بن مبارک‎ مروزی (متوفی 246ق) اولین کتابی به شمار می‌آید که در زهد به‌صورت کامل به دست ما رسیده‎ است‎. دیگر‎ کتاب‌های موجود، به ترتیب تاریخ درگذشت نویسندگان آن‌ها عبارتند‎ از‎: كتاب الزهد معافی بن عمران موصلی (متوفی ١٨٥ق)، كتاب الزهد وکیع بن جراح رؤاسی (متوفی ١٩٧ق)، كتاب الزهد اسد بن‎ موسی‎ اموی‎ مصری (متوفی ٢١٢ق) که بخش کوچکی از آن باقی مانده است؛ كتاب الزهد‎ احمد‎ بن‎ حنبل مروزی (متوفی ٢٤١ق)، كتاب الزهد في الدنیا و ما فيها از هناد بن سری کوفی (متوفی ٢٤٣‎ق)،‎ كتاب الزهد‎ ابوداوود سجستانی (متوفی ٢٧٥ق) صاحب سنن أبی داوود، كتاب الزهد ابوحاتم رازی (متوفی ٢٧٧ق) که خلاصه‌ای‎ از آن موجود است؛ كتاب الزهد ابن ابی دنیا (متوفی ٢٨١ق)، كتاب الزهد‎ ابن‎ ابی عاصم شیبانی (متوفی ٢٨٧ق)، معنی الزهد از ابوسعید بن اعرابی بصری (متوفی ٣٤٠‎ق)، کتاب الفوائد و الزهد و الرقائق و المراثي از جعفر خلدی (متوفی ٣٤٨ق)، كتاب الزهد الكبير ابوبکر بیهقی‎ (متوفی ٤٥٨‎ق)، كتاب الزهد خطیب بغدادی (متوفی ٤٦٣ق). کتاب‌های یادشده، درمجموع بیش از ٨٥٠٠ حدیث‎ و سخن‎ و حکایت را شامل می‌گردند. بخش عمده‌ای از این آثار، احادیث‎ زهدآمیز‎ رسول‎ خدا(ص) است. پس از رسول خدا(ص) از بسیاری از صحابه و تابعان و تبع تابعان و زهاد و صوفیه‎، سخنانی‎ وجود‎ دارد یا حکایاتی از زندگی زاهدانه ایشان نقل شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/60129/157 ر.ک: سوری، محمد، ص158-157]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41965/1/144 مقدمه محقق ص153-144]</ref>‏.