اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

اهل سنت برخلاف شیعه معتقد به انسداد باب اجتهاد هستند و معتقدند که همه باید از چهار نفر، یعنی ابوحنیفه، شافعی، مالک و احمد بن حنبل تقلید کنند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/105 ر.ک: همان، ص105]</ref>. از بیان بیشتر محققان و اعترافات اکثر دانشمندان اهل سنت به دست می‌آید که در آغاز قرن چهارم هجری باب اجتهاد در میان اهل سنت بسته شد و همه به شیوه تقلید گراییدند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/105 ر.ک: همان]</ref>.  

جواهری، اجتهاد در عصر معصومین(ع) را به دو دوره عصر رسالت و عصر امامت تقسیم نموده است. اجتهاد در عصر رسالت، سبک، کم زحمت و ساده بود و ‎نیازی به مقدمات علمی فراوان نداشت. اجتهاد در این عصر، به مباحث نظری و استدلالی پیچیده وابسته نبود، مسائل تازه و رویدادهای پیچیده زیاد نبودند و همه رویدادها و یا بسیاری از آن‌ها نص خاصی داشتند. آرا و نظریات متفاوت و متضاد وجود نداشت. اجتهاد، تنها نیازمند کمی ادراک، فهم و تأمل بود تا با مراجعه به منابع بتوان حکم مسئله را استخراج کرد. ارتباط مستقیم قاریان با پیامبر(ص) آثاری داشت. آگاهی بیشتر آنان به نخستین منبع فقه اجتهادی، که قرآن بود و آشنایی با خصوصیات و ویژگی‌های آیات، زمان و مکان صدور و شأن نزول آن‌ها، همگی نقش مهمی در تسهیل استنباط داشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/126 ر.ک: همان، ص126]</ref>. در این دوره، عده‌ای از صحابه، جزء فقهای شیعه به ‎حساب می‌آمده‌اند؛ از جمله: ابن عباس، سلمان فارسی، ابوذر غفاری، ابورافع، ابراهیم، عمار بن یاسر و مقداد. همین افراد با شخصیت‎های دیگری همچون جابر بن عبدالله انصاری، از معروفان به فتوا بوده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127]</ref>. اجتهاد صحابه پس از جنگ احزاب، اجتهاد سعد بن معاذ، اجتهاد عمار در تیمم و... نمونه‌هایی از اجتهاد صحابه در عصر رسالت است که نویسنده به شرح آن‌ها پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127-132]</ref>.