بررسی و تحقیق در جنبش مشروطیت ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

فصل اول، مقدماتی است در شناخت جنبش مشروطه؛ ازاین‌رو، ابتدا رابطه علما با جنبش مشروطه مورد بررسی قرار گرفته و سپس به بحث پیرامون رابطه مشروطه با استبداد و استعمار، حرکت مشروطه‌خواهی و ابعاد آن، نقش انگلیسی‌ها در تحولات ایران عصر قاجار و مشروطه و منورالفکرها پرداخته شده است. نویسنده بر این باور است که نقش اول و اساسی در جنبش آزادی‌خواهانه و عدالت‌خواهانه مردم در مشروطه را علما برعهده داشته و با نفوذ روحانی خود در جامعه و سابقه‌ای که به دلیل همین نفوذ معنوی از آن برخوردار بودند، توانستند جنبشی را علیه حکومت ظالمانه قاجار به وجود آورند. آنچه نویسنده در این فصل به دنبال آن است، پرداختن به این موضوع است که علما به کدامین بخش مشروطه تعلق دارند و آنها مدافع چه کسی بوده و مبارزه‌شان با چه کسانی بود؟<ref>ر.ک: متن کتاب، ص27</ref>.

در فصل سوم، به موضوع تصمیم‌گیری برای رفتن به سفارت، پرداخته شده است. از مسائلی که پیرامون آن اختلاف است، تصمیم‌گیری در رفتن به سفارت است. این مسئله، جدای از آنچه مربوط به خود همین مسئله می‌شود، ارتباط آن با برخی از قضاوت‎ها و دیدگاه‌ها راجع به اشخاص و قضایای دیگر است؛ به‌طوری‌که داشتن دیدگاه خاصی در اینجا، ما را رودر‎روی مشکلات دیگری قرار خواهد داد که به‌سادگی نمی‌توان درباره آنها قضاوت کرد<ref>ر.ک: همان، ص105</ref>.