پرش به محتوا

المواقف في علم الكلام: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ل' به 'ه‌ل'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ل' به 'ه‌ل')
خط ۲۰: خط ۲۰:
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =23920
| کتابخانۀ دیجیتال نور =23920
| کتابخوان همراه نور =14701
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۴۴: خط ۴۵:
پنجمین موقف کتاب که مبحث الهیات است، با ذکر ادله اثبات صانع آغاز شده است. تنزیه خداوند، اثبات صفات الهی، بررسی صفات اختلافی و بررسی رؤیت از جمله سرفصل‎های عناوین این موقف است. نویسنده در رابطه با رؤیت خداوند به دیدگاه فخر رازی اشاره می‌کند که مؤمنین روز قیامت خداوند را مشاهده می‌کنند؛ چراکه اگر بگوییم نمی‌بینند برخلاف اجماع است. سپس با استناد به آیات قرآن کریم و اشاره به دیدگاه متکلمین، چگونگی رؤیت را مورد بررسی قرار می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص309-299</ref>.  
پنجمین موقف کتاب که مبحث الهیات است، با ذکر ادله اثبات صانع آغاز شده است. تنزیه خداوند، اثبات صفات الهی، بررسی صفات اختلافی و بررسی رؤیت از جمله سرفصل‎های عناوین این موقف است. نویسنده در رابطه با رؤیت خداوند به دیدگاه فخر رازی اشاره می‌کند که مؤمنین روز قیامت خداوند را مشاهده می‌کنند؛ چراکه اگر بگوییم نمی‌بینند برخلاف اجماع است. سپس با استناد به آیات قرآن کریم و اشاره به دیدگاه متکلمین، چگونگی رؤیت را مورد بررسی قرار می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص309-299</ref>.  


در ششمین موقف کتاب در تعریف نبوت، ایجی کلمه نبی را منقول عرفی از معنای لغوی می‌گیرد. برخی گفته‌اند: به‎لحاظ لغوی، نبی در اصل «منبئ» بوده و از ماده «نبأ» برگرفته شده است؛ زیرا‎ پیامبر‎ کسی‎ است که از خداوند خبر‎ می‌دهد‎. برخی‎ آن را از «نبوة»، به معنای رفعت، مشتق کرده‌اند و دلیلشان نیز علو مرتبت و مکانت نبی در میان مخلوقات، یا در میان‎ بشر‎ است‎. گروه دیگر آن را از «طریق» برگرفته‌اند؛ زیرا‎ نبی‎ وسیله‌ای جهت رسیدن آدمی به خداوند است. اشعریان معتقدند نبی کسی است که خداوند او را برای ابلاغ مطالبی‎ به‌سوی‎ مردم فرستاده است. شرایط و استعداد خاصی نیز لازم نیست تا‎ با تحقق آنها کسی پیامبر شود؛ خداوند هرکه را بخواهد به پیامبری برمی‌گزیند و خود می‌داند رسالتش را‎ کجا‎ قرار‎ دهد. عدم لزوم شرط و استعداد خاص، برای نقد دیدگاه فیلسوفان است؛ زیرا‎ فیلسوفان شرایط، احوال و اوصاف ویژه را برای نبی در نظر گرفته‌اند که بدون آن کسی نمی‌تواند‎ پیامبر‎ باشد‎. نزد فلاسفه، به کسی می‌توان پیامبر اطلاق کرد که دست‎کم سه ویژگی‎ عمده‎ در‎ او جمع باشد: اطلاع از غیب، انجام کارهای خارق‎العاده و دیدن فرشتگان و شنیدن کلامشان.
در ششمین موقف کتاب در تعریف نبوت، ایجی کلمه نبی را منقول عرفی از معنای لغوی می‌گیرد. برخی گفته‌اند: به‌لحاظ لغوی، نبی در اصل «منبئ» بوده و از ماده «نبأ» برگرفته شده است؛ زیرا‎ پیامبر‎ کسی‎ است که از خداوند خبر‎ می‌دهد‎. برخی‎ آن را از «نبوة»، به معنای رفعت، مشتق کرده‌اند و دلیلشان نیز علو مرتبت و مکانت نبی در میان مخلوقات، یا در میان‎ بشر‎ است‎. گروه دیگر آن را از «طریق» برگرفته‌اند؛ زیرا‎ نبی‎ وسیله‌ای جهت رسیدن آدمی به خداوند است. اشعریان معتقدند نبی کسی است که خداوند او را برای ابلاغ مطالبی‎ به‌سوی‎ مردم فرستاده است. شرایط و استعداد خاصی نیز لازم نیست تا‎ با تحقق آنها کسی پیامبر شود؛ خداوند هرکه را بخواهد به پیامبری برمی‌گزیند و خود می‌داند رسالتش را‎ کجا‎ قرار‎ دهد. عدم لزوم شرط و استعداد خاص، برای نقد دیدگاه فیلسوفان است؛ زیرا‎ فیلسوفان شرایط، احوال و اوصاف ویژه را برای نبی در نظر گرفته‌اند که بدون آن کسی نمی‌تواند‎ پیامبر‎ باشد‎. نزد فلاسفه، به کسی می‌توان پیامبر اطلاق کرد که دست‎کم سه ویژگی‎ عمده‎ در‎ او جمع باشد: اطلاع از غیب، انجام کارهای خارق‎العاده و دیدن فرشتگان و شنیدن کلامشان.


[[المرصد الثاني في تعريف مطلق العلم|ایجی]]‎ در‎ بیان‎ این ویژگی‌ها و اینکه نباید کسی منکر امکان و تحقق آنها شود، بیشتر دیدگاه‌هایی را که‎ ابن‎ سینا‎ در نمط دهم اشارات و تنبیهات، به‌عنوان راه‌های توجیه امکان امور فوق بیان‎ کرده‎ است‎، ذکر می‌کند. امکان اطلاع از امور غیب به این دلیل باید به دیده قبول‎ نگریسته‎ شود که نفوس انسانی مجردند و با عوالمی‌که صور این عالم در آنها منتقش‎ شده‎، ارتباط‎ دارند. با مشاهده صور موجود در مجردات و اجرام فلکی، آن‌را برای دیگران نقل می‌کنند و بدین‎ طریق‎ از‎ غیب خبر می‌دهند. حتی کسانی‌که مریض یا در خوابند و تعلقشان با عالم‎ مادی‎ کمتر‎ شده، می‌توانند از غیب اطلاع دهند، چه رسد به نفوس انبیا که منخرط در سلک‎ قدس‎ بوده‎ و مدام بدان متصلند.
[[المرصد الثاني في تعريف مطلق العلم|ایجی]]‎ در‎ بیان‎ این ویژگی‌ها و اینکه نباید کسی منکر امکان و تحقق آنها شود، بیشتر دیدگاه‌هایی را که‎ ابن‎ سینا‎ در نمط دهم اشارات و تنبیهات، به‌عنوان راه‌های توجیه امکان امور فوق بیان‎ کرده‎ است‎، ذکر می‌کند. امکان اطلاع از امور غیب به این دلیل باید به دیده قبول‎ نگریسته‎ شود که نفوس انسانی مجردند و با عوالمی‌که صور این عالم در آنها منتقش‎ شده‎، ارتباط‎ دارند. با مشاهده صور موجود در مجردات و اجرام فلکی، آن‌را برای دیگران نقل می‌کنند و بدین‎ طریق‎ از‎ غیب خبر می‌دهند. حتی کسانی‌که مریض یا در خوابند و تعلقشان با عالم‎ مادی‎ کمتر‎ شده، می‌توانند از غیب اطلاع دهند، چه رسد به نفوس انبیا که منخرط در سلک‎ قدس‎ بوده‎ و مدام بدان متصلند.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش