خانقاه: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۱ اکتبر ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'مثنوي' به 'مثنوی'
جز (جایگزینی متن - 'ن‎گ' به 'ن‌گ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'مثنوي' به 'مثنوی')
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =خانقاه
| عنوان‌های دیگر =خانقاه


مثنوي عرفاني و اخلاقي به پيروي از بوستان سعدي  
مثنوی عرفانیو اخلاقي به پيروي از بوستان سعدي  
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[فقیر اصطهباناتی، علی]] (نويسنده)
[[فقیر اصطهباناتی، علی]] (نويسنده)
خط ۱۳: خط ۱۳:
| موضوع =آداب طريقت - شعر
| موضوع =آداب طريقت - شعر


شعر عرفاني - قرن 14
شعر عرفانی- قرن 14


شعر فارسی - قرن 14
شعر فارسی - قرن 14


| ناشر =مرکز پژوهشي ميراث مکتوب  
| ناشر =مرکز پژوهشی ميراث مکتوب  


| مکان نشر =ايران - تهران  
| مکان نشر =ايران - تهران  
خط ۲۶: خط ۲۶:
| شابک =964-6781-38-1
| شابک =964-6781-38-1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =32155
| کتابخانۀ دیجیتال نور =28685
| کتابخوان همراه نور =28685
| کد پدیدآور =10876
| کد پدیدآور =10876
| پس از =
| پس از =
خط ۳۵: خط ۳۶:


==ساختار==  
==ساختار==  
کتاب، مشتمل بر یک دیباچه، چهار باب و یک فصل‎ ضمیمه‎ است. هریک از باب‌های چهارگانه خلوت، سکوت، جوع و سهر به ده فصل تقسیم شـده‎ و در هـر فصل پس از بیان مبانی، حـکایتی بـه‌عنوان شاهد از پیشوایان دین‎، فرمانروایان پیشین، فیلسوفان و عارفان‎ آورده‎ شده است.
کتاب، مشتمل بر یک دیباچه، چهار باب و یک فصل‎ ضمیمه‎ است. هریک از باب‌های چهارگانه خلوت، سکوت، جوع و سهر به ده فصل تقسیم شده‎ و در هر فصل پس از بیان مبانی، حکایتی به‌عنوان شاهد از پیشوایان دین‎، فرمانروایان پیشین، فیلسوفان و عارفان‎ آورده‎ شده است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
[[فقیر اصطهباناتی، علی|میرزا‎ حسینعلی]]،‎ معروف به میرزا علی، ملقب به معین‌الشریعه و متخلص به فقیر از جمله شیفتگان [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] است که‎ سـه اثـر خود: خرابات، خانقاه و گنج فقیر را به پیروی‎ از‎ گلستان‎، بوستان‎ و غزل‎های سعدی پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/119 ر.ک: بی‌نام، ص119]</ref>‎.  
[[فقیر اصطهباناتی، علی|میرزا‎ حسینعلی]]،‎ معروف به میرزا علی، ملقب به معین‌الشریعه و متخلص به فقیر از جمله شیفتگان [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] است که‎ سه اثر خود: خرابات، خانقاه و گنج فقیر را به پیروی‎ از‎ گلستان‎، بوستان‎ و غزل‎های سعدی پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/119 ر.ک: بی‌نام، ص119]</ref>‎.  


زبان [[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر]] در «خانقاه»، ساده و بیانش روان است، هرچند در مواردی از واژگان کهن‎ فارسی بهره برده است. همچنین از واژه‌های متداول در زبان مردم شیراز و فـارس بـا هدف حفظ‎ آنها از خطر رکود و نابودی استفاده کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/119 ر.ک: همان]</ref>‎.  
زبان [[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر]] در «خانقاه»، ساده و بیانش روان است، هرچند در مواردی از واژگان کهن‎ فارسی بهره برده است. همچنین از واژه‌های متداول در زبان مردم شیراز و فارس با هدف حفظ‎ آنها از خطر رکود و نابودی استفاده کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/119 ر.ک: همان]</ref>‎.  


کتاب خانقاه، مثنوی اخلاقی - عرفانی سروده سخنور فاضل و سخنران پرمایه‌ای از دیار شعر و ادب و عرفان، شیراز است که در اواخر دوره قاجار سروده شده است. فقیر سه کتاب به تبعیت از آثار جاودان [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] نگاشته که هم ارادت خود را به رفعت‎دهنده زبان و ادب فارسی نمایان سازد و هم خوانندگان آثار خود را فیض هنری و معنوی بخشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/12 ر.ک: مقدمه مصحح، ص12]</ref>‎.  
کتاب خانقاه، مثنوی اخلاقی - عرفانی سروده سخنور فاضل و سخنران پرمایه‌ای از دیار شعر و ادب و عرفان، شیراز است که در اواخر دوره قاجار سروده شده است. فقیر سه کتاب به تبعیت از آثار جاودان [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] نگاشته که هم ارادت خود را به رفعت‌دهنده زبان و ادب فارسی نمایان سازد و هم خوانندگان آثار خود را فیض هنری و معنوی بخشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/12 ر.ک: مقدمه مصحح، ص12]</ref>‎.  


او خود در دیباچه کتاب در سبب نگاشتن یا سرودن «خانقاه» می‌گوید:  
او خود در دیباچه کتاب در سبب نگاشتن یا سرودن «خانقاه» می‌گوید:  
خط ۶۱: خط ۶۲:
نکته قابل توجه در کتاب خانقاه آن است که [[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر شیرازی]] با آنکه خود در مدارس و مجامع علمی و ادبی، روزگاری، درس خوانده است که از آغاز دوران مدرسه، یعنی از مکتب‎خانه، حروف و الفاظ و متون عربی تدریس می‌شد (و طبعاً چه در آن متون و چه متون فارسی قدیم، غلبه با لغات عربی بود) در کتاب خانقاه کوشیده است تا آنجا که ممکن است واژه‌های فارسی به‌کار برد؛ به‌طوری‌که درصد لغات عربی در اشعار خانقاه بسیار پایین است و در بعضی صفحات از چند لغت ‎تجاوز نمی‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/16 ر.ک: همان، ص16]</ref>‎.  
نکته قابل توجه در کتاب خانقاه آن است که [[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر شیرازی]] با آنکه خود در مدارس و مجامع علمی و ادبی، روزگاری، درس خوانده است که از آغاز دوران مدرسه، یعنی از مکتب‎خانه، حروف و الفاظ و متون عربی تدریس می‌شد (و طبعاً چه در آن متون و چه متون فارسی قدیم، غلبه با لغات عربی بود) در کتاب خانقاه کوشیده است تا آنجا که ممکن است واژه‌های فارسی به‌کار برد؛ به‌طوری‌که درصد لغات عربی در اشعار خانقاه بسیار پایین است و در بعضی صفحات از چند لغت ‎تجاوز نمی‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/16 ر.ک: همان، ص16]</ref>‎.  


[[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر شیرازی]] باآنکه قابل قیاس با [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] نیست، اما به نظر می‌رسد، محسنات کار سعدی را در آن روزگارانی که هنوز مباحث نقد ادبی، موسیقی کلام، صور خیال و این‌گونه ادراکات وصف‎ناشدنی معمول نبود یا اگر بود، به‌گستردگی امروز نبود، درک کرده است و در حد توان خود کوشیده است نه فقط از نظر ظاهر و وزن و قافیه، مقلد [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] یا دیگر قدما باشد، بلکه ریزه‌کاری‌ها و هنرهای بزرگان ادب و بالاخص [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را پیش چشم و نصب‌العین خود داشته باشد. ساده‎نویسی یا ساده‌گویی او در خانقاه، مولود همین فکر است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/16 ر.ک: همان، ص17-16]</ref>‎.  
[[فقیر اصطهباناتی، علی|فقیر شیرازی]] باآنکه قابل قیاس با [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] نیست، اما به نظر می‌رسد، محسنات کار سعدی را در آن روزگارانی که هنوز مباحث نقد ادبی، موسیقی کلام، صور خیال و این‌گونه ادراکات وصف‎ناشدنی معمول نبود یا اگر بود، به‌گستردگی امروز نبود، درک کرده است و در حد توان خود کوشیده است نه فقط از نظر ظاهر و وزن و قافیه، مقلد [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] یا دیگر قدما باشد، بلکه ریزه‌کاری‌ها و هنرهای بزرگان ادب و بالاخص [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را پیش چشم و نصب‌العین خود داشته باشد. ساده‌نویسی یا ساده‌گویی او در خانقاه، مولود همین فکر است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32155/1/16 ر.ک: همان، ص17-16]</ref>‎.  


مثنوی او همانند بوستان با ستایش خداوند آغاز می‌شود و نحوه حمد و ثنای او به پروردگار، چه در مجموع و چه در ابیات، فحوای کلام [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را یادآور است و کلام وی را به ذهن متبادر می‌کند و خود این تبادر موجب می‌شود که خاطره کلام بلند سخن سعدی که در خاطر هر دوستدار ادب فارسی‌زبان است، به یاری فقیر بشتابد و یاد سروده‌های [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]، مکمل کلام شاگرد مکتبش شود.  
مثنوی او همانند بوستان با ستایش خداوند آغاز می‌شود و نحوه حمد و ثنای او به پروردگار، چه در مجموع و چه در ابیات، فحوای کلام [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] را یادآور است و کلام وی را به ذهن متبادر می‌کند و خود این تبادر موجب می‌شود که خاطره کلام بلند سخن سعدی که در خاطر هر دوستدار ادب فارسی‌زبان است، به یاری فقیر بشتابد و یاد سروده‌های [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]]، مکمل کلام شاگرد مکتبش شود.  
خط ۹۱: خط ۹۲:


==پانویس ==
==پانویس ==
<references />
<references/>
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۹۷: خط ۹۸:
#[[:noormags:89747|بی‌نام، «تازه‌های میراث مکتوب»، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه میراث، زمستان 1378 و بهار 1379، شماره 7 و 8، صفحه 37 تا 141]].
#[[:noormags:89747|بی‌نام، «تازه‌های میراث مکتوب»، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه میراث، زمستان 1378 و بهار 1379، شماره 7 و 8، صفحه 37 تا 141]].


== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
خط ۱۰۸: خط ۱۱۰:
   
   
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:25 آبان الی 24 آذر(97)]]
[[رده:سال97-25آبان الی24آذر]]