المصباح الزاهر في القراءات العشر البواهر: تفاوت میان نسخه‌ها

نویسنده در باب سوم کتابش به بیان ترتیب ائمه قرائت و سبب در این ترتیب و اصطلاحات مربوط به حالت اجتماع و انفراد آنان می‌پردازد. او چنین می‌نگارد: ابورویم نافع بن عبدالرحمن بن ابی‌نعیم مدنی، سپس ابوجعفر یزید بن قعقاع مدنی، سپس ابوسیعد عبدالله بن کثیر مکی، سپس ابوعمران عبدالله بن عامر که قاری اهل شام بود، سپس ابوبکر عاصم بن ابوالنجود کوفی، سپس ابوعماره حمزة بن حبیب زیات کوفی، سپس ابوالحسن علی بن حمزه کسائی کوفی، پس از او ابومحمد خلف بن هشام بزار کوفی، پس از او ابوعمرو زبان بن علاء بصری و سپس ابومحمد یعقوب بن اسحاق حضرمی بصری؛ پس اگر نافع و ابوجعفر و ابن کثیر اتفاق نمودند، می‌گویم: اهل حجاز این‎گونه قرائت کرده‌اند و هنگامی که ابن کثیر از آنان جدا گردد، می‌گویم: اهل مدینه چنین قرائت کرده‌اند. اگر ابوعمرو بن علاء و یعقوب اتفاق نمایند، می‌گویم: اهل بصره این‎طور قرائت کرده‌اند و در اتفاق ابوعمرو و یعقوب و اهل کوفه، می‌گویم: اهل عراق چنین قرائت کرده‌اند و مابقی اهل عراق را به کوفه نسبت می‌دهم. درباره مکی و شامی می‌گویم: ابن کثیر قرائت کرده، عامر قرائت کرده. اینها ائمه ده‌گانه قرائت در حجاز و شام و عراق هستند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19432/1/15 ر.ک: همان، ص14-15]</ref>.

وی درباره ترتیبی که برای قاریان ذکر کرده این‎گونه توضیح می‌دهد: من به دلیل اقتدا به امام ابوبکر بن مجاهد با نافع شروع کردم؛ زیرا او نیز در کتابش با نافع شروع کرده است و نیز چون او از قاریان سبعه است و به‌علاوه قاری مدینه است که اکثر قرآن در آنجا نازل شد. پس از نافع، ابوجعفر را ذکر کردم؛ زیرا او نیز از اهالی مدینه است و از قاریان عشره می‌باشد... پس از آنان، ابن کثیر را آوردم؛ زیرا او از مکه است و به مدینه نزدیک. همچنین این کار را به دلیل اینکه میان اهل حجاز جمع کنم، انجام دادم. پس از آنان، ابن عامر را گفتم؛ زیرا او جماعتی از صحابه را دیده است و ولید بن مسلم روایت کرده که او بر خود عثمان قرائت کرده است... پس از او اهل کوفه را ذکر کردم و میان آنان جمع کردم. اولین آنان عاصم بن ابوالنجود است که وفاتش در سال 127 بود و پس از او ابوعماره حمزة بن حبیب زیات و سپس ابوالحسن علی بن حمزه کسائی و پس از او خلف بن هشام بزار. این چهارتن از اهل کوفه هستند. پس از آنان بصریان و عاصم و ابوعمرو و زبان بن علاء بصری و یعقوب حضرمی را بیان کردم. این ترتیبی است که در بیان قاریان ده‌گانه اتخاذ کردم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19432/1/15 ر.ک: همان، ص15]</ref>.