۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
کلیات اوحدی اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ل‌ک' به 'ل‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه') |
جز (جایگزینی متن - 'ل‌ک' به 'ل‌ک') |
||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
در دهنامه [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]]، برخلاف روش معمول، سه نامه اول از زبان عاشق به معشوق و پس از آن نامه‌ها یکدرمیان از عاشق به معشوق و بالعکس است. عاشق، نامه اول را به دست باد می‌سپارد. پس از آنکه نامه به دست معشوق می‌رسد و او از وصل عاشق سر باز می‌زند، شاعر تا انتهای کتاب پس از هر پاسخ، تحت عنوان خلاصه سخن، این سنگدلی معشوق را آزمایش عاشق دانسته و با ذکر حکایتی توضیح می‌دهد. در آخر معشوق به عاشق پاسخ مثبت می‌دهد و [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]] دهنامه را با ذکر حکایت حاجی‌ای که به عشق دیدن جمال کعبه خستگی بیابان را بر خود هموار ساخته و خاتمه‌ای در اشاره به نام‌گذاری دهنامه به «منطق العشاق» و طلب بخشش از خداوند به پایان می‌برد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35600/2/478 ر.ک: متن، کتاب، ص479-478]</ref>. | در دهنامه [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]]، برخلاف روش معمول، سه نامه اول از زبان عاشق به معشوق و پس از آن نامه‌ها یکدرمیان از عاشق به معشوق و بالعکس است. عاشق، نامه اول را به دست باد می‌سپارد. پس از آنکه نامه به دست معشوق می‌رسد و او از وصل عاشق سر باز می‌زند، شاعر تا انتهای کتاب پس از هر پاسخ، تحت عنوان خلاصه سخن، این سنگدلی معشوق را آزمایش عاشق دانسته و با ذکر حکایتی توضیح می‌دهد. در آخر معشوق به عاشق پاسخ مثبت می‌دهد و [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]] دهنامه را با ذکر حکایت حاجی‌ای که به عشق دیدن جمال کعبه خستگی بیابان را بر خود هموار ساخته و خاتمه‌ای در اشاره به نام‌گذاری دهنامه به «منطق العشاق» و طلب بخشش از خداوند به پایان می‌برد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35600/2/478 ر.ک: متن، کتاب، ص479-478]</ref>. | ||
از سده پیش از حمله مغولان تا سده پیش از به قدرت رسیدن قزلباشان و تأسیس سلسله صفویّه سرودن منظومه‌های عرفانی شامل مباحث اجتماعی و تربیتی و اخلاقی و حتی انتقادی نسبت به حاکمان و صاحبان مناصب ظاهری دین، رواج یافته بود. عطّار، سنایی، مولوی، شیخ شبستری و نیز [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]] سراینده منظومه باارزش جام جم، در زمره نامدارترین این گویندگان بشمار رفته‌اند. در این منظومه‌های معروف، فزون بر مواعظ و نصایح به‌طور مستقیم و غیر مستقیم، اوضاع و احوال زمان و آشفتگی نهادها و کارکردهای اجتماعی و سیاسی و چگونگی دست‌اندازی‌های نااهلان بر فضایل جامعه و مذهب و کم‌بها شدن رفتارها و سنّتهای کارساز و شیوع رذایل و قبایح، اعتیاد به می‌خوارگی و کشیدن بنگ، | از سده پیش از حمله مغولان تا سده پیش از به قدرت رسیدن قزلباشان و تأسیس سلسله صفویّه سرودن منظومه‌های عرفانی شامل مباحث اجتماعی و تربیتی و اخلاقی و حتی انتقادی نسبت به حاکمان و صاحبان مناصب ظاهری دین، رواج یافته بود. عطّار، سنایی، مولوی، شیخ شبستری و نیز [[اوحدي، رکن‌الدين|اوحدی]] سراینده منظومه باارزش جام جم، در زمره نامدارترین این گویندگان بشمار رفته‌اند. در این منظومه‌های معروف، فزون بر مواعظ و نصایح به‌طور مستقیم و غیر مستقیم، اوضاع و احوال زمان و آشفتگی نهادها و کارکردهای اجتماعی و سیاسی و چگونگی دست‌اندازی‌های نااهلان بر فضایل جامعه و مذهب و کم‌بها شدن رفتارها و سنّتهای کارساز و شیوع رذایل و قبایح، اعتیاد به می‌خوارگی و کشیدن بنگ، دغل‌کاری در لباس علم و فقه و قضا و فتوّت، در میان مردم نیز مورد عنایت قرار گرفته است. حقیقت این است که منظومه جام جم فقط به دنبال مثنوی‌های آن عصر به سبک حديقة الحقيقة سنایی سروده نشده، بلکه با رعایت سبک شعری، رسالت و حوالتی تاریخی و فرهنگی نیز برعهده داشته است. اوحدی، سرودن جام جم را در دوره کمال و پختگی، به خواست غیاثالدّین محمّد بن رشیدالدّین فضل‌اللّه به سال 237ق، آغاز کرده و در رمضان سال بعد به پایان رسانده است. شاعر با توانمندی تمام بر قامت دانش و ذوق و آگاهی‌های خود، جامه زیبای مثنوی را پوشانیده و با صداقت بیان کرده است که: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''نامه اولیاست این نامه''|2=''مبر این را به شهر هنگامه''}} | {{ب|''نامه اولیاست این نامه''|2=''مبر این را به شهر هنگامه''}} | ||