پاتانجلی: تفاوت میان نسخه‌ها

د)- پاتانجلی که رساله‌ای است اولا به تصوّف و ثانیا به فلسفه هندی، چنان‌که از افادت استاد رئیس به اوایل آن برمی‌آید، از جمله ذخایر حکمای هند می‌بوده است به زبان سانسکریت و همچون سایر کتب کذایی آنان موزون و حاوی مسائلی فنّی در باب ادب و چون آن را در شمار سایر ذخایر حرفا به حرف بهر او (‎استاد رئیس) خوانده بوده‌اند و او بدان احاطت یافته بوده است، ضمیر او اجازت نکرده بوده است که راغبین بدان را از آن محروم بگذارد و هم از اینجا می‌بوده است که آن را تعریب فرموده است، امّا نه به ترجمت محض، بل به‌گونه‌ای دیگر که خود می‌آورد به چند مقام و بالاخصّ به همان اوایل رساله از پی تمهید عذری و این است آنکه:... لذلك اضطررت في النّقل إلی خلط النّصّ بذلك التّفسير المزيد و إجراء الكلام علی ما يشبه السؤال و الجواب و إلی إسقاط ما يتعلّق بالنّحو و اللّغة و هذا عذر قدّمته لتفاوت حجم الكتاب في اللّغتين عند المقايسة بينهما حتّی لا يظنّ ظانّ أنّ ذلك لإخلال بمعنی بل يتحقّق أنّه للتّنقيح عمّا يعود» [یعنی از این جهت ناچار شدم نقل مطلب را با تفسیری که به آن می‌افزایم بیامیزم و همچنین کلام را به‌صورتی مانند سؤال و جواب مطرح کنم و مطالب نحوی و لغوی و... را رها کنم و عذرم را در اینجا پیشاپیش می‌گویم تا به‎خاطر تفاوت حجم کتاب در زبان‌های عربی و هندی کسی نپندارد که این کار از سر اخلال به معنا بوده است...]<ref>ر.ک: همان، صفحات هفت و هشت</ref>.

# اثری موزون بوده و فهمش به‎خاطر در بر داشتن مسائل تخصصی بر عموم مردم مشکل بوده است؛

# وی به‎خاطر تبیین بهتر مطالب، نکاتی را به آن افزوده و یا محتوا را به‌صورت پرسش و پاسخ مطرح کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحات هشت و نه</ref>.