۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مآثر الإنافة في معالم الخلافة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'خ‌ن' به 'خ‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌خ' به 'ه‌خ') |
جز (جایگزینی متن - 'خ‌ن' به 'خ‌ن') |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''مأثر الإنافة في معالم الخلافة (یادگارهای نیکوی عصر خلافت)'''، اثر [[قلقشندی، احمد بن علی|شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عبدالله قلقشندی]]، با تحقیق عبدالستار احمد فرّاج، کتابی است درباره تاریخ خلفا و مکاتبات ایشان که به زبان عربی نوشته شده است. | '''مأثر الإنافة في معالم الخلافة (یادگارهای نیکوی عصر خلافت)'''، اثر [[قلقشندی، احمد بن علی|شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عبدالله قلقشندی]]، با تحقیق عبدالستار احمد فرّاج، کتابی است درباره تاریخ خلفا و مکاتبات ایشان که به زبان عربی نوشته شده است. | ||
این کتاب، در بین دیگر آثار نویسنده، کمتر شناخته شده و مورد توجه قرار گرفته است. چنان‌که «کلود کاهن» در کتاب «درآمدی بر تاریخ شرق اسلامی» که به انبوهی از منابع متعدد از جمله آثار [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] مراجعه یا اشاره دارد، هیچ نامی از این کتاب و فواید آن در | این کتاب، در بین دیگر آثار نویسنده، کمتر شناخته شده و مورد توجه قرار گرفته است. چنان‌که «کلود کاهن» در کتاب «درآمدی بر تاریخ شرق اسلامی» که به انبوهی از منابع متعدد از جمله آثار [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] مراجعه یا اشاره دارد، هیچ نامی از این کتاب و فواید آن در تاریخ‌نگاری ذکر نکرده است<ref>ر.ک: خیراندیش، عبدالرسول، ص5</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
در آخرین باب، به رخدادهای آغاز خلافت هریک از خلفا و امور غریب و ویژگی‌های مربوط به هرکدام از آنها اشاره شده و در خاتمه نیز مناقب المعتضدبالله، خلیفه هم‌عصر نویسنده، بیان گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>. | در آخرین باب، به رخدادهای آغاز خلافت هریک از خلفا و امور غریب و ویژگی‌های مربوط به هرکدام از آنها اشاره شده و در خاتمه نیز مناقب المعتضدبالله، خلیفه هم‌عصر نویسنده، بیان گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>. | ||
نویسنده در ذکر تاریخ خلفا، مبنای | نویسنده در ذکر تاریخ خلفا، مبنای تاریخ‌نگاری خویش را بر تنظیم فهرستی بلند از ترتیب زمانی خلفا قرار داده است. او پس از برشمردن خلفا، آنها را به چهار دسته تقسیم کرده است؛ یعنی خلفای راشدین، اموی، عباسی بغداد و عباسیان مصر که مورد اخیر را به‌عنوان رده چهارم قرار داده است. تا اینجا تاریخ‌نگاری [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] واجد نکته‌ای خاص در روششناسی نیست و صرفا مبحث تاریخ عباسیان مصر که معاصر با آنان بوده است، از نظر دست اول بودن قسمت عمده اخبار، اهمیت دارد. جنبه‌های ابتکاری این اثر، با این اقدام شروع می‌شود که نویسنده در ذکر خلفا، از شماره استفاده می‌کند و سپس، نام، لقب و کنیه هریک از آنان را برمی‌شمارد. در ادامه برای هر خلیفه، دو مبحث را پی می‌گیرد: یکی تحت عنوان «الحوادث و الماجريات في خلافته» و دیگری، تحت عنوان «ولايات الأمصار في خلافته»<ref>ر.ک: خیراندیش، عبدالرسول، ص5</ref>. | ||
در مبحث اول، وقایع مربوط به دربار خلفا و در مبحث دوم، رویدادهای شهرهای مهم گزارش می‌شود. این روش را نویسنده برای فاصله محرم 656ق، که خلیفه المستعصم به دستور هلاکوخان کشته شد، تا رجب 658ق، که المستنصر احمد بن الظاهر در مصر به خلافت برداشته شد نیز به کار برده و چون در این مدت، خلیفه و خلافتی در کار نبوده، آن را به‌عنوان یک استثنا، تحت عنوان «ولايات الأمصار في هذه المدة» می‌نویسد؛ یعنی به‌جای «خلافت»، واژه «مدت» را به کار می‌برد<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>. | در مبحث اول، وقایع مربوط به دربار خلفا و در مبحث دوم، رویدادهای شهرهای مهم گزارش می‌شود. این روش را نویسنده برای فاصله محرم 656ق، که خلیفه المستعصم به دستور هلاکوخان کشته شد، تا رجب 658ق، که المستنصر احمد بن الظاهر در مصر به خلافت برداشته شد نیز به کار برده و چون در این مدت، خلیفه و خلافتی در کار نبوده، آن را به‌عنوان یک استثنا، تحت عنوان «ولايات الأمصار في هذه المدة» می‌نویسد؛ یعنی به‌جای «خلافت»، واژه «مدت» را به کار می‌برد<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>. | ||