۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
حكمة العين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ى‌خ' به 'ى‌خ') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه') |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
شاید به‌جرأت بتوان گفت که «حكمة العين» [[کاتبی قزوینی، علی بن عمر|کاتبى]]، از جمله معدود کتاب‌هایى است که در حکمت مشّایى اینچنین پایبند به استدلالهاى منطقى است و در هرکجا که استدلال را ضعیف و مخدوش ببیند، با صراحت آن را ردّ مى‌کند، بدون آنکه مسلّمّیت اصل مسئله را مخدوش سازد. | شاید به‌جرأت بتوان گفت که «حكمة العين» [[کاتبی قزوینی، علی بن عمر|کاتبى]]، از جمله معدود کتاب‌هایى است که در حکمت مشّایى اینچنین پایبند به استدلالهاى منطقى است و در هرکجا که استدلال را ضعیف و مخدوش ببیند، با صراحت آن را ردّ مى‌کند، بدون آنکه مسلّمّیت اصل مسئله را مخدوش سازد. | ||
از | از ویژگی‌هاى این کتاب، اندیشه‌هاى ریاضى اوست که در سراسر کتاب به چشم مى‌خورد. در مبحث وحدت و کثرت درباره نظریه اعداد سخن مى‌گوید و در مبحث جواهر و اعراض در مقوله کمّ، از عادّ کردن اعداد بحث مى‌کند و به اعداد منطق و اصمّ اشاره دارد و نیز در همین مقوله به بیان برخى از مسائل هندسى مىپردازد. در بخش طبیعیات غیر از آنکه از جسم و زمان و مکان و جهت و میل و حرکت گفتگو مى‌کند یک مقاله آن را به احکام افلاک اختصاص مىدهد و تنها به ساختار اجرام فلکى که قدما آن را در طبیعیات مطرح مى‌کردند اکتفا نمى‌کند، بلکه در حدّ هشت صفحه از این متن حاضر را به جنبه‌هاى ریاضى افلاک مىپردازد و با عباراتى موجز و استوار فلکهاى تدویر و خارج المرکز و حامل و مدیر و حرکات خورشید و ماه و سیارات خمسه را مطرح مى‌کند و علاوه بر آنکه آنها را با رصد مشاهده کرده است، براى قرب و بعد و اوج و حضیض و سرعت و بطؤ و حرکت قهقرایى (رجعى) سیارات و حرکت بر توالى و حرکت برخلاف توالى و امثال آن استدلال مى‌کند، تا جایى که میرک بخارى، هشتاد صفحه از شرح خود را به تشریح استدلالهاى موجز [[کاتبی قزوینی، علی بن عمر|کاتبى]] مىپردازد و براى توضیح آنها جابه‌جا به اصول موضوعه هندسه اقلیدسى استناد مى‌کند... | ||
[[کاتبی قزوینی، علی بن عمر|کاتبى]]، «حكمة العين» را که اثر مستقلّ اوست، در دو بخش الهى و طبیعى تصنیف کرده است. | [[کاتبی قزوینی، علی بن عمر|کاتبى]]، «حكمة العين» را که اثر مستقلّ اوست، در دو بخش الهى و طبیعى تصنیف کرده است. | ||