۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المنتخب من بعض الكتب الإسماعيلية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ن‌ح' به 'ن‌ح') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه') |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
}} | }} | ||
'''المنتخب من بعض الكتب الإسماعيلية'''، نوشته مستشرق روسی [[ایوانوف، ولادیمیر آلکسی یویچ|ولادیمیر آلکسی یویچ ایوانف]] (متوفی 1348ش)، حاوی بخشهایی از هفت کتاب فرقه اسماعیلیه در معرفی عقاید و تفکرات آنهاست. تحقیق و | '''المنتخب من بعض الكتب الإسماعيلية'''، نوشته مستشرق روسی [[ایوانوف، ولادیمیر آلکسی یویچ|ولادیمیر آلکسی یویچ ایوانف]] (متوفی 1348ش)، حاوی بخشهایی از هفت کتاب فرقه اسماعیلیه در معرفی عقاید و تفکرات آنهاست. تحقیق و پاورقی‌های کتاب به قلم [[مير احمد، عمار|عمار میر احمد]] و مقدمه نیز به قلم [[جمال‌الدين، صباح|جمال‌الدین صباح]] نوشته شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
# بخشی از کتاب افتتاح الدعوة: افتتاح الدعوة، یکی از مصادر مهم تاریخ فاطمیان است. فرحات دشراوی در مقدمه افتتاح الدعوة می‌گوید: «برایم روشن است که افتتاح مهمترین و اصلی‌ترین منبع برای شناخت وضعیت فاطمیان در مغرب است؛ کلید فهم مجهولات تاریخی فاطمیان در سرزمین ما و روشنگر حقیقت دعوت آنان و نمایانگر نور تمدّنی است که در عهد آنان جلوه‌گر شده است». «افتتاح نص اصلی روایت تاریخ مربوط به پیدایش دعوت فاطمیان در مغرب است؛ یعنی مأخذ عمده‌ای که دیگر نقلهای مربوط به قرون چهارگانه پنجم، ششم، هفتم و هشتم هجری از آن نشأت گرفته‌اند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/7749/56 ر.ک: جوان آراسته، امیر، ص56]</ref>. | # بخشی از کتاب افتتاح الدعوة: افتتاح الدعوة، یکی از مصادر مهم تاریخ فاطمیان است. فرحات دشراوی در مقدمه افتتاح الدعوة می‌گوید: «برایم روشن است که افتتاح مهمترین و اصلی‌ترین منبع برای شناخت وضعیت فاطمیان در مغرب است؛ کلید فهم مجهولات تاریخی فاطمیان در سرزمین ما و روشنگر حقیقت دعوت آنان و نمایانگر نور تمدّنی است که در عهد آنان جلوه‌گر شده است». «افتتاح نص اصلی روایت تاریخ مربوط به پیدایش دعوت فاطمیان در مغرب است؛ یعنی مأخذ عمده‌ای که دیگر نقلهای مربوط به قرون چهارگانه پنجم، ششم، هفتم و هشتم هجری از آن نشأت گرفته‌اند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/7749/56 ر.ک: جوان آراسته، امیر، ص56]</ref>. | ||
#:در این قسمت نیز بخشهایی از دعوت فاطمیان ذکر شده که عبارت است از خروج مهدی به‌سوی سجلماسه. از بعضی منابع به دست می‌آید که سفر عبیدالله مهدی به‌همراه یک قافله تجاری به سجلماسه، یک حرکت تصادفی و یا صرفاً برای فرار از بنیعباس و دیگر مخالفان نبوده است. احتمال دارد وی می‌خواست ضمن پیشبرد دعوت اسماعیلیه در آن ناحیه به شناسایی راه‌های به دست آوردن طلا بپردازد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4954/53 ر.ک: چلونگر، محمدعلی، ص54-53]</ref>. سجلماسه در منتهی‌الیه جاده‌ای بود که از صحرا می‌گذشت؛ ازاین‌رو، تجار بسیاری از شام، عراق، اندلس و مغرب در آنجا مقیم بودند. فردی که در سجلماسه ساکن می‌شد، بهآسانی می‌توانست با شهرهای اطراف ارتباط برقرار کند. عبیدالله که از موقعیت تجاری شهر آگاه بود، همراه فرزندش القائم در هیئت و زی تجار در آنجا اقامت گزید و از آنجا با ابوعبدالله شیعی در ارتباط بود. در واقع سکونت او در سجلماسه موجب شد که قیام فاطمیان از دو نقطه همزمان پیگیری شود: ابوعبدالله در افریقیه و عبیدالله مهدی در مغرب الاقصی. عبیدالله مهدی در تماس با تجار عملاً زمینه گسترش دعوت را در نقاط مختلف مغرب و افریقیه فراهم می‌کرد. از طرف دیگر داعیان همراه کاروان‌های تجاری به این شهر می‌آمدند و با او تماس می‌گرفتند و دستورهای لازم را از او کسب می‌کردند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4954/57 ر.ک: همان، ص58-57]</ref>. | #:در این قسمت نیز بخشهایی از دعوت فاطمیان ذکر شده که عبارت است از خروج مهدی به‌سوی سجلماسه. از بعضی منابع به دست می‌آید که سفر عبیدالله مهدی به‌همراه یک قافله تجاری به سجلماسه، یک حرکت تصادفی و یا صرفاً برای فرار از بنیعباس و دیگر مخالفان نبوده است. احتمال دارد وی می‌خواست ضمن پیشبرد دعوت اسماعیلیه در آن ناحیه به شناسایی راه‌های به دست آوردن طلا بپردازد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4954/53 ر.ک: چلونگر، محمدعلی، ص54-53]</ref>. سجلماسه در منتهی‌الیه جاده‌ای بود که از صحرا می‌گذشت؛ ازاین‌رو، تجار بسیاری از شام، عراق، اندلس و مغرب در آنجا مقیم بودند. فردی که در سجلماسه ساکن می‌شد، بهآسانی می‌توانست با شهرهای اطراف ارتباط برقرار کند. عبیدالله که از موقعیت تجاری شهر آگاه بود، همراه فرزندش القائم در هیئت و زی تجار در آنجا اقامت گزید و از آنجا با ابوعبدالله شیعی در ارتباط بود. در واقع سکونت او در سجلماسه موجب شد که قیام فاطمیان از دو نقطه همزمان پیگیری شود: ابوعبدالله در افریقیه و عبیدالله مهدی در مغرب الاقصی. عبیدالله مهدی در تماس با تجار عملاً زمینه گسترش دعوت را در نقاط مختلف مغرب و افریقیه فراهم می‌کرد. از طرف دیگر داعیان همراه کاروان‌های تجاری به این شهر می‌آمدند و با او تماس می‌گرفتند و دستورهای لازم را از او کسب می‌کردند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4954/57 ر.ک: همان، ص58-57]</ref>. | ||
# باب هفده از کتاب [[زهر المعاني]]: نویسنده در ابتدای این باب به موضوع وفات اسماعیل فرزند [[امام جعفر صادق(ع)]] اشاره کرده و تصریح می‌کند که آن حضرت تا سه روز هر فردی از | # باب هفده از کتاب [[زهر المعاني]]: نویسنده در ابتدای این باب به موضوع وفات اسماعیل فرزند [[امام جعفر صادق(ع)]] اشاره کرده و تصریح می‌کند که آن حضرت تا سه روز هر فردی از بنی‌هاشم را که برای عرض تسلیت و عزا بر جسد اسماعیل حاضر می‌شد، بر وفات او شاهد می‌گرفت. پس از سه روز آن حضرت امر به حمل او به‌سوی قبر داد و پوشش از صورت اسماعیل برداشت و به کسانی که حاضر بودند گفت: آیا این فرزندم اسماعیل نیست؟ همه گفتند: بله. پس شهادت آنها بر این مطلب را تجدید کرد و سپس او را دفن کرد. با این اوصاف نویسنده به ظهور اسماعیل پس از آن در بصره و روی آوردن مردم به‌سوی او اشاره می‌کند؛ درحالی‌که می‌گفتند: این اسماعیل بن جعفر است که زنده شده است. تا اینکه اسماعیل بر پیرمردی که در دکان خود نشسته بود گذشت و او که یکی از شیعیان و موالیان پدرش بود، به او گفت: ای فرزند دختر رسول دستم را بگیر؛ خداوند دستت را بگیرد. او به‌سوی پیرمرد رفت و پشت او را با دست مبارکش مسح کرد، پشت پیرمرد راست و بیماری‌اش درمان شد و مردم شاهد بر این موضوع بودند. سپس غایب شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29081/1/68 ر.ک: متن کتاب، 69-68]</ref>. | ||
#:نویسنده سپس در بخش دیگری سعی دارد با استناد به حدیث ثقلین و آیات قرآن، امامت اسماعیل را اثبات نماید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29081/1/72 ر.ک: همان، ص73-72]</ref>. | #:نویسنده سپس در بخش دیگری سعی دارد با استناد به حدیث ثقلین و آیات قرآن، امامت اسماعیل را اثبات نماید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/29081/1/72 ر.ک: همان، ص73-72]</ref>. | ||
# کتاب أسرار النطقاء جعفر بن منصور الیمن: این کتاب در شرح حال انبیای ناطق از آدم(ع) تا محمد(ص) و تأویلات باطنى قصص قرآن و تورات است.<ref>ر.ک: بهمن‌پور، محمدسعید، ص423</ref>. | # کتاب أسرار النطقاء جعفر بن منصور الیمن: این کتاب در شرح حال انبیای ناطق از آدم(ع) تا محمد(ص) و تأویلات باطنى قصص قرآن و تورات است.<ref>ر.ک: بهمن‌پور، محمدسعید، ص423</ref>. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
مراجع و فهارس اعلام، اماکن و قبائل و جماعات در انتهای کتاب ذکر شده است. فهرست مختصر مطالب نیز در ابتدای کتاب آمده است. | مراجع و فهارس اعلام، اماکن و قبائل و جماعات در انتهای کتاب ذکر شده است. فهرست مختصر مطالب نیز در ابتدای کتاب آمده است. | ||
در | در پاورقی‌های کتاب، آدرس آیات و روایات، اختلاف نسخ و برخی توضیحات ذکر شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||