أخبار بغداد و ما جاورها من البلاد: تفاوت میان نسخه‌ها

أخبار بغداد و ما جاورها من البلاد (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۳۹

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ، ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹

جز

جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 محقق سپس به معرفی [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسی]] پرداخته و به فعالیت‎های علمی و اطلاع وسیع او از تاریخ بغداد اشاره کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>‎. وی در بررسی پیشینه نگارش تاریخ بغداد، تصریح کرده که ابتدا سلسله آثار تاریخی که عنوان بغداد را با خود داشت، نوشته شد، اما احوال مناطق پراکنده‌ای از عراق را در بر داشت یا اینکه در یک عنوان واحد تمامی عراق یا بیشتر مناطق آن را جمع کرده بود. اولین بار ابراهیم فصیح حیدری، تاریخ بغداد و بصره و نجد را در کتاب واحدی با نام «عنوان المجد في بيان أحوال بغداد و البصرة و نجد» گرد آورد. سپس نویسندگان دیگری در آثار خود به این موضوع پرداختند؛ تا اینکه [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسی]] نیز به تاریخ شهرش علاقه‌مند شد و موسوعه کوچکی در سه بخش فراهم آورد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/12 ر.ک: همان، ص13-12]</ref>‎.
-[[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسی]] در «أخبار بغداد و ما جاورها من البلاد»، به تحقیق درباره سرزمینش پرداخت و مقدمه‌ای طولانی، قریب به هفده صفحه بر آن نوشت. سپس تصمیم گرفت آن را مختصر کند و تغییراتی در آن صورت دهد؛ لذا آن را بازنویسی کرد. او هدفش از نگارش این کتاب را این دانسته که خواننده: «از آنچه بر سرزمینش گذشته اطلاع یابد؛ چراکه بغداد از اعظم بلاد اسلام و محل استقرار خلفای بزرگی بوده است و بلاها و سختی‎های روزگار بر آن گذشته است، تا جایی ‎که منجر به مشکلاتی شد که حتی در خواب هم به ذهن، خطور نمی‌کند و صبح کرد درحالی‌که دشمنان آن را به ارث برده بودند»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/14 ر.ک: همان، ص14]</ref>‎.
+[[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسی]] در «أخبار بغداد و ما جاورها من البلاد»، به تحقیق درباره سرزمینش پرداخت و مقدمه‌ای طولانی، قریب به هفده صفحه بر آن نوشت. سپس تصمیم گرفت آن را مختصر کند و تغییراتی در آن صورت دهد؛ لذا آن را بازنویسی کرد. او هدفش از نگارش این کتاب را این دانسته که خواننده: «از آنچه بر سرزمینش گذشته اطلاع یابد؛ چراکه بغداد از اعظم بلاد اسلام و محل استقرار خلفای بزرگی بوده است و بلاها و سختی‌های روزگار بر آن گذشته است، تا جایی ‎که منجر به مشکلاتی شد که حتی در خواب هم به ذهن، خطور نمی‌کند و صبح کرد درحالی‌که دشمنان آن را به ارث برده بودند»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/14 ر.ک: همان، ص14]</ref>‎.
 [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسی]] به ارائه چهره شهر بغداد به خواننده، در عصر پیشرفتش توجه کرده است. وی در این کار از مصادر پراکنده تاریخی و تاریخ شهرها کمک گرفته است؛ مهم‎ترین این آثار «[[معجم البلدان]]» [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت]] و کتاب مختصری با نام «[[مراصد الاطلاع علی أسماء الأمكنة و البقاع|مراصد الاطلاع]]» نوشته [[ابن عبدالحق، عبدالمؤمن بن عبدالحق|ابن عبدالحق]] است که به [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت]] هم نسبت داده شده است و مقدمه‌ای که [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] آن را برای تاریخ بزرگش «[[تاريخ مدينة السلام]]» نوشته است. همچنین از منابع دست دوم دیگری نیز استفاده کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/15 ر.ک: همان، ص15]</ref>‎.
@@ خط ۴۹: / خط ۴۹: @@
 وی در برخی استدلالاتی که برای تعیین مکان‌ها کرده، به خطا رفته است. بیشترین سبب این اشتباهات نیز تشابه اسمی بین محلاتی است که از بین رفته و محلاتی که در عصر او وجود داشته است؛ مثلاً او با اعتماد به تشابه اسمی، جعفریه در عصر عباسی را محله جعیفر در جانب غربی بغداد دانسته است؛ بااینکه جعفریه عباسیه از محلات نهر معلی شمرده می‌شده، پس در جانب شرقی بوده است نه غربی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/17 ر.ک: همان،ص17]</ref>‎.
-نویسنده، در بحث از تاریخ اجتماعی عراق، از گروه‌های مختلف جامعه، از قبیل مسلمانان، مسیحیان و یهودیان سخن گفته و ویژگی‎های هر فرقه، از قبیل عادات و رسوم آنها را ذکر کرده است. همچنان‌که قبایل زمان خود و به‌ویژه در منطقه بصره را ذکر کرده و مکان‌های اسکان و خاستگاهشان را مطرح کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/19 ر.ک: همان، ص20-19]</ref>‎.
+نویسنده، در بحث از تاریخ اجتماعی عراق، از گروه‌های مختلف جامعه، از قبیل مسلمانان، مسیحیان و یهودیان سخن گفته و ویژگی‌های هر فرقه، از قبیل عادات و رسوم آنها را ذکر کرده است. همچنان‌که قبایل زمان خود و به‌ویژه در منطقه بصره را ذکر کرده و مکان‌های اسکان و خاستگاهشان را مطرح کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/19 ر.ک: همان، ص20-19]</ref>‎.
 او در این اثر تنها به شهر بغداد بسنده نکرده، بلکه تمام اقلیم معروف این شهر در عصر عباسی، اعم از شهرها، قریه‌ها، محلات و مراکز مختلف آن را معرفی کرده است. همچنین اهتمام خاصی به شبکه‎ رودهایی که در آن عصر در دو طرف بغداد به دو شاخه تقسیم می‌شده داشته است؛ بلکه محدوده مباحث را گسترش داده تا سرزمین‌های دیگر، مانند بصره و نجد و یمن را هم در بر بگیرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21976/1/20 ر.ک: همان، ص20]</ref>‎.