پرش به محتوا

رسائل سیاسی عصر قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎خ' به 'ه‌خ'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎س' به 'ه‌س')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎خ' به 'ه‌خ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۴: خط ۴۴:


===سیاست مدن===
===سیاست مدن===
«نخستین رساله از این مجموعه با نام «سیاست مدن»، اثری است که آن را اندرزنامه‎نویسی، به نام حاج میرزا موسی ساوجی پدید آورده است. این نویسنده، در سال 1268 و ظاهرا در همان آغاز صدارت میرزا آقاخان نوری، مدتی پس از نوشتن رساله «دستور الأطباء في علاج وبا»، رساله «سیاست مدن» را نگاشت و آن را از طریق مقرب‌الحضره، میرزا اسدالله‎خان برای ناصرالدین شاه فرستاد. نوشته ساوجی با رویکردی اندرزگرایانه نوشته شده و غالب مباحث آن بر بنیاد میراث اندرزنامه‎نویسنان سلف استوار شده است. ضرورت تأسیس و استقرار حکومت در قالب مباحثی چون ضرورت «انتظام نظام مدینه» یا «انتظام احوال رعایا و بنی‌آدم» نخستین بحث محوری ساوجی در سیاست مدن است»<ref>همان</ref>.
«نخستین رساله از این مجموعه با نام «سیاست مدن»، اثری است که آن را اندرزنامه‎نویسی، به نام حاج میرزا موسی ساوجی پدید آورده است. این نویسنده، در سال 1268 و ظاهرا در همان آغاز صدارت میرزا آقاخان نوری، مدتی پس از نوشتن رساله «دستور الأطباء في علاج وبا»، رساله «سیاست مدن» را نگاشت و آن را از طریق مقرب‌الحضره، میرزا اسدالله‌خان برای ناصرالدین شاه فرستاد. نوشته ساوجی با رویکردی اندرزگرایانه نوشته شده و غالب مباحث آن بر بنیاد میراث اندرزنامه‎نویسنان سلف استوار شده است. ضرورت تأسیس و استقرار حکومت در قالب مباحثی چون ضرورت «انتظام نظام مدینه» یا «انتظام احوال رعایا و بنی‌آدم» نخستین بحث محوری ساوجی در سیاست مدن است»<ref>همان</ref>.


===شرح عیوب و علاج نواقص مملکتی ایران===
===شرح عیوب و علاج نواقص مملکتی ایران===
خط ۶۵: خط ۶۵:
نویسنده این اثر، نواب علی‌بخش‎میرزا (به احتمال قوی پسر جهان‎گیرمیرزا نویسنده تاریخ نو) و از جمله دانش‎آموختگان دارالفنون و آشنا به علوم و دانش‎های جدید آن زمان است. او، نویسنده‌ای روشن‎فکر و درعین‎حال، بسیار متشرع و پایبند به ارزش‎های دینی و ملی است.<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>.
نویسنده این اثر، نواب علی‌بخش‎میرزا (به احتمال قوی پسر جهان‎گیرمیرزا نویسنده تاریخ نو) و از جمله دانش‎آموختگان دارالفنون و آشنا به علوم و دانش‎های جدید آن زمان است. او، نویسنده‌ای روشن‎فکر و درعین‎حال، بسیار متشرع و پایبند به ارزش‎های دینی و ملی است.<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>.


«اساسی‌ترین بحث علی‌بخش قاجار در ميزان ‎الملل، نقد قشری از فرنگی‌مآبان یا به تعبیر او اهل دبه است. اهل دبه غریب موجوداتی بودند که دو عنصر لاقیدی اعتقادی و تحقیر باورهای ناشی از شریعت و تمایل به هرزگی و مسخرگی در سلوک و رفتار و گفتار با یکدیگر را یک‎جا در وجود خود جمع کرده بودند. به روایت علی‌بخش قاجار، این قشر از عناصر فرنگی‌مآب که یکسره مقلد آداب و رفتار و شیوه سلوک فرنگیان بودند، در شیوه مسخرگی تا به جایی پیش می‌رفتند که از نثار رکیک‎ترین فحش‎های عرضی و ناموسی به یکدیگر، آن‌هم به‎خاطر بلند شدن صدای خنده، هیچ ابائی نمی‌کردند. در نزد اینان همه مرزهای آزرم شکسته بود و تعصب در همه امور و تمامی ارزش‎ها حتی نوامیس نیز معنایی نداشت»<ref>همان، ص25</ref>.
«اساسی‌ترین بحث علی‌بخش قاجار در ميزان ‎الملل، نقد قشری از فرنگی‌مآبان یا به تعبیر او اهل دبه است. اهل دبه غریب موجوداتی بودند که دو عنصر لاقیدی اعتقادی و تحقیر باورهای ناشی از شریعت و تمایل به هرزگی و مسخرگی در سلوک و رفتار و گفتار با یکدیگر را یک‎جا در وجود خود جمع کرده بودند. به روایت علی‌بخش قاجار، این قشر از عناصر فرنگی‌مآب که یکسره مقلد آداب و رفتار و شیوه سلوک فرنگیان بودند، در شیوه مسخرگی تا به جایی پیش می‌رفتند که از نثار رکیک‎ترین فحش‎های عرضی و ناموسی به یکدیگر، آن‌هم به‌خاطر بلند شدن صدای خنده، هیچ ابائی نمی‌کردند. در نزد اینان همه مرزهای آزرم شکسته بود و تعصب در همه امور و تمامی ارزش‎ها حتی نوامیس نیز معنایی نداشت»<ref>همان، ص25</ref>.


===رساله در اصلاح امور===
===رساله در اصلاح امور===
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش