میرزا نصرالله خان ناصرالسلطنه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '==وابسته‌ها== [[' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} [['
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ر' به 'ن‌ر')
جز (جایگزینی متن - '==وابسته‌ها== [[' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} [[')
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۳: خط ۳۳:
</div>
</div>


'''میرزا نصرالله خان ناصرالسلطنه''' (1281-1352ق)، از کارگزاران دولت قاجاری و وزیر خالصه‌جات و زراعت مظفرالدین شاه بود. وی در سال 1317-1318 در سن 37 سالگی به حج رفت و در سفرهای اول و سوم مظفرالدین شاه به فرنگ او را همراهی‎کرد. از سفرهای حج و فرنگش در 1332 کتابی با عنوان «سفرنامه ناصری» به‌جا مانده است.
'''میرزا نصرالله خان ناصرالسلطنه''' (1281-1352ق)، از کارگزاران دولت قاجاری و وزیر خالصه‌جات و زراعت مظفرالدین شاه بود. وی در سال 1317-1318 در سن 37 سالگی به حج رفت و در سفرهای اول و سوم مظفرالدین شاه به فرنگ او را همراهی‌کرد. از سفرهای حج و فرنگش در 1332 کتابی با عنوان «سفرنامه ناصری» به‌جا مانده است.


==تولد==
==ولادت==
او در سفرنامه‌ای که با عنوان سفرنامه ناصری نگاشته، درباره تولدش می‌نویسد: «این بنده در سال هزارودویست‌وهشتادویک (1281) هجری در ماه محرم در تبریز متولد شده و به نصرالله مسمی شدم»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: جعفریان، رسول، ص9]</ref>.
او در سفرنامه‌ای که با عنوان سفرنامه ناصری نگاشته، درباره تولدش می‌نویسد: «این بنده در سال هزارودویست‌وهشتادویک (1281) هجری در ماه محرم در تبریز متولد شده و به نصرالله مسمی شدم»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: جعفریان، رسول، ص9]</ref>.


==وفات==
==وفات==
تاریخ درگذشت دقیق او در یادداشت پسرش بر همان سفرنامه، این‎گونه ذکر شده است: «مرحوم آقا که در 16 محرم 1352 داعی الهی را اجابت کرده و این دنیای فانی را ترک کرده، 72 سال داشت»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref>.
تاریخ درگذشت دقیق او در یادداشت پسرش بر همان سفرنامه، این‌گونه ذکر شده است: «مرحوم آقا که در 16 محرم 1352 داعی الهی را اجابت کرده و این دنیای فانی را ترک کرده، 72 سال داشت»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref>.


ازاین‌رو آنچه برخی منابع، درباره وفات وی در 1351ق، در هشتاد سالگی ذکر کرده‌اند، اشتباه به نظر می‌رسد. وی در مدفن خانوادگی‌اشان در قم دفن شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.
ازاین‌رو آنچه برخی منابع، درباره وفات وی در 1351ق، در هشتاد سالگی ذکر کرده‌اند، اشتباه به نظر می‌رسد. وی در مدفن خانوادگی‌اشان در قم دفن شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.


==خاندان==
==خاندان==
نصرالله خان دیبا، «از سادات طباطبایی دیبای تبریز بوده و پدرش میرزا رفیع رئیس‌العلماء از چهره‌های شناخته‌شده تبریز بوده است. این خاندان بیش از آنکه روحانی باشند، خاندانی اداری و وابسته به دولت قاجار بودند»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref>. ناصرالسلطنه درباره خاندان و نسبش چنین می‌نویسد: «چون خانواده‌ام از طایفه طباطبا که الآن ثبت اسامی اجدادم در دفتر طباطبایی‎های زوالی موجود و بدین قرار است: پدرم میرزا رفیع‎الدین نظام‌العلماء بن حاج میرزا علی‌اصغر مستوفی بن... ابراهیم بن حسن مثنی بن امام حسن مجتبی بن امیرالمؤمنین علی بن ابی‎طالب(ع) و از جمله خانواده‌های معروف و طرف توجه و مرحمت اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاه مظفرالدین شاه هستند، لازم به شرح نمی‌دانم»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>.
نصرالله خان دیبا، «از سادات طباطبایی دیبای تبریز بوده و پدرش میرزا رفیع رئیس‌العلماء از چهره‌های شناخته‌شده تبریز بوده است. این خاندان بیش از آنکه روحانی باشند، خاندانی اداری و وابسته به دولت قاجار بودند»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref>. ناصرالسلطنه درباره خاندان و نسبش چنین می‌نویسد: «چون خانواده‌ام از طایفه طباطبا که الآن ثبت اسامی اجدادم در دفتر طباطبایی‌های زوالی موجود و بدین قرار است: پدرم میرزا رفیع‌الدین نظام‌العلماء بن حاج میرزا علی‌اصغر مستوفی بن... ابراهیم بن حسن مثنی بن امام حسن مجتبی بن امیرالمؤمنین علی بن ابی‎طالب(ع) و از جمله خانواده‌های معروف و طرف توجه و مرحمت اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاه مظفرالدین شاه هستند، لازم به شرح نمی‌دانم»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>.


خانواده وی در دستگاه اداری و حکومتی قاجاریه نفوذ داشتند و همین مسئله عاملی برای پدید آمدن قدرتی برای آنان و درعین‎حال درگیری با دیگر دولت‌مردان قاجاری بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/8 ر.ک: همان، ص8]</ref>.
خانواده وی در دستگاه اداری و حکومتی قاجاریه نفوذ داشتند و همین مسئله عاملی برای پدید آمدن قدرتی برای آنان و درعین‌حال درگیری با دیگر دولت‌مردان قاجاری بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/8 ر.ک: همان، ص8]</ref>.


میرزا اسدالله خان ناظم‌الدوله عموی ناصرالدوله و برادر نظام‌العلماء در روسیه درس خوانده و مدت‎ها در وزات خارجه کار کرده و مناصبی در سفارت ایران در سن‎پترزبورگ و تفلیس و اسلامبول داشت و اواخر عمرش رئیس دارالشورای کبرا بود و در سال 1319 درگذشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/8 ر.ک: همان]</ref>.
میرزا اسدالله خان ناظم‌الدوله عموی ناصرالدوله و برادر نظام‌العلماء در روسیه درس خوانده و مدت‎ها در وزات خارجه کار کرده و مناصبی در سفارت ایران در سن‌پترزبورگ و تفلیس و اسلامبول داشت و اواخر عمرش رئیس دارالشورای کبرا بود و در سال 1319 درگذشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/8 ر.ک: همان]</ref>.


میرزا محمود خان علاءالملک، وزیر مختار ایران در اسلامبول نیز برادر دیگر نظام‌العلماء و عموی دیگر ناصرالدوله است. وی شش سال سفیر ایران در عثمانی بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/8 ر.ک: همان]</ref>.
میرزا محمود خان علاءالملک، وزیر مختار ایران در اسلامبول نیز برادر دیگر نظام‌العلماء و عموی دیگر ناصرالدوله است. وی شش سال سفیر ایران در عثمانی بود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/8 ر.ک: همان]</ref>.
خط ۵۷: خط ۵۷:
خود ناصرالسلطنه درباره تحصیلاتش چنین می‌گوید: «از سن هفت سالگی تا هزاروسیصد (1300) مشغول تحصیل علم ادبیه و فقه و اصول و بعضی علوم متداوله آن زمان بوده. آقای حاجی میرزا رفیع نظام‌العلماء، پدر بزرگوارم، می‌خواستند مثل خودشان در جزو اهل عمایم و علما باشم. اقوام دیگر مایل بودند که داخل سلک نوکر باب شوم...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>.
خود ناصرالسلطنه درباره تحصیلاتش چنین می‌گوید: «از سن هفت سالگی تا هزاروسیصد (1300) مشغول تحصیل علم ادبیه و فقه و اصول و بعضی علوم متداوله آن زمان بوده. آقای حاجی میرزا رفیع نظام‌العلماء، پدر بزرگوارم، می‌خواستند مثل خودشان در جزو اهل عمایم و علما باشم. اقوام دیگر مایل بودند که داخل سلک نوکر باب شوم...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>.


در مجله الکترونیکی ویستا گفته شده: وی فرانسه را به‎خوبی می‌دانست و علاوه بر ناصرالسلطنه، به دبیرالسلطنه نیز لقب داشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.
در مجله الکترونیکی ویستا گفته شده: وی فرانسه را به‌خوبی می‌دانست و علاوه بر ناصرالسلطنه، به دبیرالسلطنه نیز لقب داشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.


==مناصب و فعالیت‎های سیاسی==
==مناصب و فعالیت‎های سیاسی==
ناصرالسلطنه درباره دخولش در سلک مناصب دولتی می‌گوید: پدرش مایل بوده که عالم و اهل عمامه باشد، ولی دیگر اقوامش دوشت داشته‌اند که به نوکری و خدمت سلطان برسد و در نهایت پس از استخاره، میرزا عبدالرحیم خان قائم‎مقام که در میان خانواده‌شان برحسب سن و مقام از همه محترم‎تر و دارای سمت ریاست بوده، از یکی از کارگزاران سلطان که در آن زمان ولیعهد آذربایجان بوده، درخواست شغلی برای ناصرالسلطنه می‌کند. آن شخص هم به این درخواست پاسخ داده و نصرالله خان را به‌عنوان منشی حضوری خودش به‌کار می‌گیرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>.
ناصرالسلطنه درباره دخولش در سلک مناصب دولتی می‌گوید: پدرش مایل بوده که عالم و اهل عمامه باشد، ولی دیگر اقوامش دوشت داشته‌اند که به نوکری و خدمت سلطان برسد و در نهایت پس از استخاره، میرزا عبدالرحیم خان قائم‌مقام که در میان خانواده‌شان برحسب سن و مقام از همه محترم‎تر و دارای سمت ریاست بوده، از یکی از کارگزاران سلطان که در آن زمان ولیعهد آذربایجان بوده، درخواست شغلی برای ناصرالسلطنه می‌کند. آن شخص هم به این درخواست پاسخ داده و نصرالله خان را به‌عنوان منشی حضوری خودش به‌کار می‌گیرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref>.


«نصرالله خان ناصرالسلطنه... در آغاز منشی حضور مظفرالدین شاه، سپس وزیر خالصه‌جات آذربایجان و در سلطنت مظفرالدین شاه وزیر خالصه‌جات کل ایران بود. زمانی هم وزارت خزانه را داشت. او در سفر اول و سوم مظفرالدین شاه به فرنگ، همراه وی بود»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: همان، ص8-9]</ref>.
«نصرالله خان ناصرالسلطنه... در آغاز منشی حضور مظفرالدین شاه، سپس وزیر خالصه‌جات آذربایجان و در سلطنت مظفرالدین شاه وزیر خالصه‌جات کل ایران بود. زمانی هم وزارت خزانه را داشت. او در سفر اول و سوم مظفرالدین شاه به فرنگ، همراه وی بود»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20784/1/9 ر.ک: همان، ص8-9]</ref>.
خط ۶۹: خط ۶۹:


==پانویس==
==پانویس==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۷۵: خط ۷۵:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[سفرنامه ناصری]]
[[سفرنامه ناصری]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده: 25 مهر الی 24 آبان(97)]]
[[رده:سال97-25مهر الی24 آبان]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش