الأوسط في السنن و الإجماع و الإختلاف: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوحماد صغیر احمد، در مقدمه کتاب پس از حمد الهی و درود بر پیامبر اکرم(ص) و خاندان و تابعان آن حضرت می‌نویسد: الاوسط في السنن و الإجماع و الإختلاف اثر صاحب خلافیات، [[ابن منذر، محمد بن ابراهيم|ابوبکر محمد بن ابراهیم بن منذر نیشابوری]] متوفی 318 هجری، ملقب به شیخ الحرم که فقیه دورانش در مکه بود، نیازی به تعریف و شناساندن این کتاب برای خوانندگان ندارد؛ تمام کتاب‌های فقهی و به‌ویژه کتاب‌های خلاف نزد بحث‎کنندگان در تطور حیات اجتماعی در ادوار مختلف اسلامی از مصادر ارزشمند به‎حساب می‌آیند. محقق می‌نویسد: «و اننا لنجد فی هذا الکتاب من الفوائد و المواد ما لا نجده فی ای مصدر آخر یعنی بهذا الموضوع»؛ یعنی این کتاب حاوی فواید و مباحثی است که دیگر کتاب‌هایی که درباره این موضوع بحث کرده‌اند خالی از این موارد هستند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39830/1/9 ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص9]</ref>

[[ابن منذر، محمد بن ابراهيم|ابن منذر]] عنایت شدیدی به حدیث و طرق روایت آن داشته است؛ وی بابی از ابواب فقه و مسئله‌ای از مسائل آن را ذکر نکره مگر این‌که حدیث و طرق آن را هم در آن ذکر کرده و به آن استدلال کرده است و اگر در جایی حدیث صحیح یا اساساً حدیثی یافت نشده او به‌صراحت ذکر می‌کند که حدیث صحیح و روایتی در این باب وجود ندارد. شیوه وی در احادیث این است که حدیث صحیح را بر تمامی آرای معارضش مقدم می‌دارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39830/1/57 ر.ک: همان، ص57]</ref> وی در این کتاب عادت جالبی در اشاره به حدیث یا اثر دارد؛ هرجا که حدیث صحیح و ثابتی در مسئله وجود داشته باشد می‌گوید: ثبت عن النبی(ص) یا صح عنه انه فعل کذا یا قال کذا و همچنین در آثار مانند این‌که می‌گوید ثبت عن علی[ع] انه فعل کذا یا قال کذا؛ و اگر حدیث ضعیفی در مسئله باشد که در نزد وی ثابت نشده باشد یا این‌که سندش متصل نباشد می‌گوید: روینا عن النبی(ص) یا یروی عنه یا مثلاً یروی عن [[امام على(ع)|علی]][ع] و سپس حدیث یا اثر را به‌صورت مسند ذکر می‌کند. البته این شیوه او در این کتاب است و در دیگر کتاب‌هایش شیوه‌های دیگری در ذکر حدیث دارد مثلاً در «اختلاف العلماء» فقط حدیث را به‌صورت مسند ذکر کرده و به اثر اشاره می‌نماید یا مثلاً در «الاشراف»، اشاره به حدیث یا اثر با همان شیوه اکتفا می‌نماید.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39830/1/57 ر.ک: همان]</ref>