۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
واحد تبریزی، رجب‌علی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ى‌ب' به 'ى‌ب'
جز (جایگزینی متن - 'ت‌م' به 'ت‌م') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'ى‌ب' به 'ى‌ب') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
دسته دیگر فیلسوفانى هستند که با وجود برخوردارى از نظام فکرى - فلسفى خاص (عموما مشاء) به‌شدت متأثر از آموزه‌هاى اسلامى بوده و در جاىجاى آثار بهظاهر حکمى خویش از آیات و روایات مختلف بهره‌مند بوده و حتى در به کرسى نشاندن نظریه‌اى کاملا فلسفى، متوسل به کلام خدا شده‌اند. به نظر مىرسد این دسته از متفکران مسلمان سعى در جمع بین دین و فلسفه داشته‌اند که البته بهرغم تکلفات بارد، توفیق چندانى در این زمینه به دست نیاورده‌اند. | دسته دیگر فیلسوفانى هستند که با وجود برخوردارى از نظام فکرى - فلسفى خاص (عموما مشاء) به‌شدت متأثر از آموزه‌هاى اسلامى بوده و در جاىجاى آثار بهظاهر حکمى خویش از آیات و روایات مختلف بهره‌مند بوده و حتى در به کرسى نشاندن نظریه‌اى کاملا فلسفى، متوسل به کلام خدا شده‌اند. به نظر مىرسد این دسته از متفکران مسلمان سعى در جمع بین دین و فلسفه داشته‌اند که البته بهرغم تکلفات بارد، توفیق چندانى در این زمینه به دست نیاورده‌اند. | ||
شیخ رجبعلى تبریزى را مىتوان در زمره این گروه از فلاسفه جاى داد. فلسفه این فیلسوف منبعث از دینشناسى او و متکى بر نصوص دینى | شیخ رجبعلى تبریزى را مىتوان در زمره این گروه از فلاسفه جاى داد. فلسفه این فیلسوف منبعث از دینشناسى او و متکى بر نصوص دینى مى‌باشد که بعضا در آثار خود به‌صراحت به نقل آیات و روایات در تأیید و تقویت احکام فلسفىاش پرداخته است. دلبستگىهاى فکرى ملا رجبعلى تنها به حوزه نصوص دینى محدود نمىشود. وى در آثارش علاقه زایدالوصفى به «اثولوجیا»ى منسوب به ارسطو نشان داده و از کتاب «قاطیغوریاس» و از نوشته‌هاى معلم ثانى مطالبى نقل مىکند که تعلق خاطرش را به شیوه اندیشه مشائیان قدیم، بر آفتاب مىافکند. | ||
شیخ تبریزى از محىالدین بن عربى نیز با عنوان شیخ اکبر یاد کرده و همواره صوفیه و عرفاى اهل تفکر را مورد احترام قرار مىدهد؛ هرچند قائل به اشتراک معنوى وجود نیست و وجود را همچون «فلوطین»، فوق هستى مىداند. | شیخ تبریزى از محىالدین بن عربى نیز با عنوان شیخ اکبر یاد کرده و همواره صوفیه و عرفاى اهل تفکر را مورد احترام قرار مىدهد؛ هرچند قائل به اشتراک معنوى وجود نیست و وجود را همچون «فلوطین»، فوق هستى مىداند. | ||
شیخ رجبعلى اگرچه سعى وافرى در حفظ اصول اعتقادات دینى خود دارد، اما در مباحث فلسفى چونان فیلسوفى تنزیهى وارد میدان مىشود و اصرار بر اصالت ماهیت دارد. وى منکر وجود ذهنى است و قائل به اشتراک لفظى وجود | شیخ رجبعلى اگرچه سعى وافرى در حفظ اصول اعتقادات دینى خود دارد، اما در مباحث فلسفى چونان فیلسوفى تنزیهى وارد میدان مىشود و اصرار بر اصالت ماهیت دارد. وى منکر وجود ذهنى است و قائل به اشتراک لفظى وجود مى‌باشد و به همین علت برخى او را از اصحاب اصالت تسمیه (NOMINALISM) دانسته‌اند. البته با استناد صرف به رساله «الأصل الأصيل» اثبات این قضیه دشوار است، لیکن با توجه به اینکه ملا رجبعلى فیلسوفى حسىمذهب بوده و در آثار دیگرش به‌صراحت منکر کلیات و منکر وجود ذهنى شده است، مىتوان تا حدود زیادى موضوع «نومینالیست» بودن را بر او حمل کرد؛ صرف نظر از اینکه وى در همین رساله الأصل الأصيل، اسم بدون مسمى را محال دانسته است که این امر با «نومینالیسم» سازگار نیست. | ||
ملا رجبعلى در رساله مذکور بر آن بوده که کل فلسفه خود را بر مبناى قاعده مشهور «الواحد لا يصدر عنه إلا الواحد» پىریزى نماید و تلاش کرده که همه استدلالات و مباحث خود را بهنوعى به قاعده «الواحد» مرتبط کند»<ref>همان، ص4-6</ref>. | ملا رجبعلى در رساله مذکور بر آن بوده که کل فلسفه خود را بر مبناى قاعده مشهور «الواحد لا يصدر عنه إلا الواحد» پىریزى نماید و تلاش کرده که همه استدلالات و مباحث خود را بهنوعى به قاعده «الواحد» مرتبط کند»<ref>همان، ص4-6</ref>. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
«اگر تقریرات دروس ملا رجبعلى را که توسط شاگردانش به انجام رسیده، جزو آثار وى قلمداد کنیم، تعداد آنها بیش از حد انتظار خواهد بود. اما آنچه که به قلم خود او بر صفحه کاغذ جارى شده است، ازاینقرار | «اگر تقریرات دروس ملا رجبعلى را که توسط شاگردانش به انجام رسیده، جزو آثار وى قلمداد کنیم، تعداد آنها بیش از حد انتظار خواهد بود. اما آنچه که به قلم خود او بر صفحه کاغذ جارى شده است، ازاینقرار مى‌باشد: | ||
# رساله در اثبات واجب (به زبان فارسى)؛ | # رساله در اثبات واجب (به زبان فارسى)؛ | ||
# اصول آصفیه یا «الأصل الأصيل» (به زبان عربى)؛ | # اصول آصفیه یا «الأصل الأصيل» (به زبان عربى)؛ | ||