۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
یکصدوسیزده سند از روابط فرهنگی - تجاری ایران و هند (1289-1329خورشیدی) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۷ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۴۸
، ۷ سپتامبر ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'نه' به 'نه'
جز (جایگزینی متن - 'هها' به 'هها') |
جز (جایگزینی متن - 'نه' به 'نه') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
بمبئی یکی از بندرهای مهم و دومین شهر پرجمعیت و از کانون راههای بینالمللی هند است. در سده سیزدهم و نیمه اول سده چهاردهم، از مهمترین مراکز طبع و نشر کتابهای فارسی بود. میرزا محمد بن محمد رفیع شیرازی (متولد 1269)، بازرگان اهل شیراز در 1285 نخستین شرکت نشر و فروش کتابهای فارسی بمبئی را تأسیس کرد. او در این کار چنان موفق بود که به «ملکالکتّاب» معروف شد. | بمبئی یکی از بندرهای مهم و دومین شهر پرجمعیت و از کانون راههای بینالمللی هند است. در سده سیزدهم و نیمه اول سده چهاردهم، از مهمترین مراکز طبع و نشر کتابهای فارسی بود. میرزا محمد بن محمد رفیع شیرازی (متولد 1269)، بازرگان اهل شیراز در 1285 نخستین شرکت نشر و فروش کتابهای فارسی بمبئی را تأسیس کرد. او در این کار چنان موفق بود که به «ملکالکتّاب» معروف شد. | ||
در واقع ایرانیان ساکن بمبئی از لحاظ تاریخی به دو گروه مشخص تقسیم میشوند: کسانی که اصلاً از مراکز فرهنگی مانند شیراز، اصفهان و کاشان بودند و بیشتر به کار تجارت اشتغال داشتند و آن گروه از مهاجرانی که پس از 1326ش، عمدتاًً از یزد، به هند آمدند و به مشاغلی همچون رستورانداری، خبازی و بقالی پرداختند. | در واقع ایرانیان ساکن بمبئی از لحاظ تاریخی به دو گروه مشخص تقسیم میشوند: کسانی که اصلاً از مراکز فرهنگی مانند شیراز، اصفهان و کاشان بودند و بیشتر به کار تجارت اشتغال داشتند و آن گروه از مهاجرانی که پس از 1326ش، عمدتاًً از یزد، به هند آمدند و به مشاغلی همچون رستورانداری، خبازی و بقالی پرداختند. آنها موقوفاتی نیز در بمبئی برجای گذاشتند که «موقوفات انجمن فتوت اثناعشری یزدیان بمبئی» نامیده میشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/31545/1/7 ر.ک: مقدمه، ص7-12]</ref>. | ||
برخی از مکاتباتی که در این اثر به چشم میخورد، مکاتبه در مورد موضوعات زیر میباشند: منع دخول و حمل و فروش تریاک، تجارت انغوزه، واگذاری تعمیر و تکمیل ریلگذاری بندر شاپور، مسافرت و بازدید برخی از اشخاص از ایران یا هند، ضبط و رفع توقیف اموال کسانی چون میرزا یحیی، دو کتابچه درباره | برخی از مکاتباتی که در این اثر به چشم میخورد، مکاتبه در مورد موضوعات زیر میباشند: منع دخول و حمل و فروش تریاک، تجارت انغوزه، واگذاری تعمیر و تکمیل ریلگذاری بندر شاپور، مسافرت و بازدید برخی از اشخاص از ایران یا هند، ضبط و رفع توقیف اموال کسانی چون میرزا یحیی، دو کتابچه درباره خاندانهای ایرانیان مقیم هندوستان و معرفی آنها و راز قدرت باری تعالی از حکیم منهاجالدین دهلوی درباره قدرت خداوند و خواص گیاهان و سخنان حکیمانه و... است. بیشتر این اسناد بهصورت دستنویس و برخی از آنها ماشینی است. در میان آنها تعدادی نیز بهصورت تلگراف ارسال شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/31545/1/19 ر.ک: متن کتاب، اسناد شماره 1-81]</ref>. | ||
در این اثر، سند شماره 92 و 93 (با اختلاف خیلی جزئی در متن) تکرار شده است؛ که نویسنده در سند اول در ذیل آن نوشته: «تقاضای عاجل میرزا یحیی درباره تصرف املاکش در بمبئی و کراچی از انجمن فتوت یزدیان بمبئی، 1329/7/27» و در سند دوم چنین قید نموده است: «رونوشت تقاضای میرزا یحیی از انجمن فتوت، 1329/7/27». | در این اثر، سند شماره 92 و 93 (با اختلاف خیلی جزئی در متن) تکرار شده است؛ که نویسنده در سند اول در ذیل آن نوشته: «تقاضای عاجل میرزا یحیی درباره تصرف املاکش در بمبئی و کراچی از انجمن فتوت یزدیان بمبئی، 1329/7/27» و در سند دوم چنین قید نموده است: «رونوشت تقاضای میرزا یحیی از انجمن فتوت، 1329/7/27». | ||