۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'هک' به 'هک') |
جز (جایگزینی متن - 'نک' به 'نک') |
||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
# آوردن برخى اصطلاحات و تعبیرات نظامى عصر قاجار، همچون: استحکامات برّیه و بحریه، اسلحه ناریه، تفنگهای خاراشکاف، فشنگ و خرطوش، البسه عسکریه، ارّاده بارکش و جز آن؛ | # آوردن برخى اصطلاحات و تعبیرات نظامى عصر قاجار، همچون: استحکامات برّیه و بحریه، اسلحه ناریه، تفنگهای خاراشکاف، فشنگ و خرطوش، البسه عسکریه، ارّاده بارکش و جز آن؛ | ||
# واژگان ویژه: مراد واژگانى است که بسا در متون دیگر کمتر به چشم مىخورد و از اختصاصات نثر میرزا در کیمیاى سعادت است. ما در اینجا براى نمونه برخى از آنها را مىآوریم: | # واژگان ویژه: مراد واژگانى است که بسا در متون دیگر کمتر به چشم مىخورد و از اختصاصات نثر میرزا در کیمیاى سعادت است. ما در اینجا براى نمونه برخى از آنها را مىآوریم: | ||
آسمانکورش: آسمانغرّش؛ انداز: اندازه؛ آفتاب و خورتاب و خودتاب (در مقایسه لغوى و معنایى)؛ احسان پاشیدن: نیکى کردن بر همگان؛ از شست به در رفتن: از دست رفتن؛ بزک و تزک، در برابر «الزينة» در متن؛ بوستانافروز: آفتابگردان؛ پالهنگ: لگام اسب یدک که به لگام اصلى بسته شود، قیدوبند و رهنمود؛ چامهگو: قصیدهسرا؛ دارایى داشتن و دارایى کردن: داشتن و نگاهدارى؛ در ماده: درباره، در باب؛ دست افتادن: به دست افتادن؛ دستچینان: مفسدان؛ دست و پى بریدن: دستوپا بریدن؛ راهپیمایى دوستى: پیمودن راه دوستى؛ رنگ و ریو: فریب و تزویر؛ روزمانى دراز: روزگارى دراز؛ سخنبرى: سخنچینی، سعایت؛ صاف کردن: منقح کردن مطلب در بحث، | |||
کتره و لیچار؛ کوتاه انداختن: این ترکیب در لغتنامه دهخدا و فرهنگ معین نیامده است؛ گفتهها سرودن: گفتن؛ نىگوهر: عَرَض (در برابر گوهر/ جوهر، در فلسفه)؛ هیربد: در معنى حکیم و فرزانه<ref>مقدمه مصحح، ص20-21</ref>. | کتره و لیچار؛ کوتاه انداختن: این ترکیب در لغتنامه دهخدا و فرهنگ معین نیامده است؛ گفتهها سرودن: گفتن؛ نىگوهر: عَرَض (در برابر گوهر/ جوهر، در فلسفه)؛ هیربد: در معنى حکیم و فرزانه<ref>مقدمه مصحح، ص20-21</ref>. | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
در تصحیح این اثر، تکیه ما از یکسو، بر قرائت درست نسخه و هشیارى در یافتن اشتباهات کاتب و از سوى دیگر مقایسه موارد ابهام با متن تهذيب الأخلاق (طهارة الأعراق) به تصحیح زُریق و چاپ بیروت بوده است. | در تصحیح این اثر، تکیه ما از یکسو، بر قرائت درست نسخه و هشیارى در یافتن اشتباهات کاتب و از سوى دیگر مقایسه موارد ابهام با متن تهذيب الأخلاق (طهارة الأعراق) به تصحیح زُریق و چاپ بیروت بوده است. | ||
تفاوتهای مهم میان متن و ترجمه را که در سرنوشت معنى مؤثر بود در حاشیه آوردیم. درعینحال آنچه به آن اشاره شد همه تغییراتى نیست که مترجم در کار خود داشته است، بلکه نمونههایى است براى آگاهى خواننده که در ارزیابى این ترجمه معیارى براى سنجش نسبت میان ترجمه و متن به دست داشته باشد و در استناد سخن به مصنف جانب احتیاط را نگاه بدارد. آنچه در میان دو قلاب [] نهاده شد از مصحح است. چه در مطاوى متن، چه در عنوانها و چه در لابهلای حواشى مترجم، اعم از اینکه به این مطلب در جاى خود اشارهاى شده باشد یا نه. مترجم در این ترجمه | تفاوتهای مهم میان متن و ترجمه را که در سرنوشت معنى مؤثر بود در حاشیه آوردیم. درعینحال آنچه به آن اشاره شد همه تغییراتى نیست که مترجم در کار خود داشته است، بلکه نمونههایى است براى آگاهى خواننده که در ارزیابى این ترجمه معیارى براى سنجش نسبت میان ترجمه و متن به دست داشته باشد و در استناد سخن به مصنف جانب احتیاط را نگاه بدارد. آنچه در میان دو قلاب [] نهاده شد از مصحح است. چه در مطاوى متن، چه در عنوانها و چه در لابهلای حواشى مترجم، اعم از اینکه به این مطلب در جاى خود اشارهاى شده باشد یا نه. مترجم در این ترجمه چنانکه در شیوه او باز نمودیم، جایجای مطالبى بهتفصیل افزوده است که گاه تحت عنوان «مترجم گوید» و گاه بدون عنوان است که مصحح براى یکدست شدن بر همه آنها عنوان مزبور را نهاده است. | ||
علاوه بر این، آن را با سطرهاى کوتاهتر و با فاصلهاى از متن آورده است تا میان سخنان مصنف و مترجم خلط نشود. درعینحال مترجم ابیاتى از شعر و جز آن را بدون هیچ نشانهاى در لابهلای ترجمهاش مىنهد که در پاورقى به افزودگى آنها اشاره شده است. | علاوه بر این، آن را با سطرهاى کوتاهتر و با فاصلهاى از متن آورده است تا میان سخنان مصنف و مترجم خلط نشود. درعینحال مترجم ابیاتى از شعر و جز آن را بدون هیچ نشانهاى در لابهلای ترجمهاش مىنهد که در پاورقى به افزودگى آنها اشاره شده است. | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
مترجم در ترجمه خود میان واوهاى استیناف و عطف در آغاز عبارات فرقى ننهاده و همه را در ترجمه آورده و کار نقطهگذارى را بهویژه در پایان جملهها دشوار کرده است. به همین سبب در نقطهگذارى ضنّتى نشان دادهایم و در فصل و وصل بیشتر از نشانه ویرگول (،) سود جستهایم. | مترجم در ترجمه خود میان واوهاى استیناف و عطف در آغاز عبارات فرقى ننهاده و همه را در ترجمه آورده و کار نقطهگذارى را بهویژه در پایان جملهها دشوار کرده است. به همین سبب در نقطهگذارى ضنّتى نشان دادهایم و در فصل و وصل بیشتر از نشانه ویرگول (،) سود جستهایم. | ||
در رسمالخط نسخه، ناگزیر به تغییر شدیم که ضبط نسخه و صورت تغییریافته نمونههایى از آن چنین است: نهچسبد/ نچسبد؛ ایستادهگى/ ایستادگى؛ خانها/ خانهها؛ اندازه - همزه بهجای یاى نکره - / اندازهاى؛ مسالمه/ مسالمت؛ رذیله/ رذیلت؛ جودة/ جودت؛ چنانیکه/ | در رسمالخط نسخه، ناگزیر به تغییر شدیم که ضبط نسخه و صورت تغییریافته نمونههایى از آن چنین است: نهچسبد/ نچسبد؛ ایستادهگى/ ایستادگى؛ خانها/ خانهها؛ اندازه - همزه بهجای یاى نکره - / اندازهاى؛ مسالمه/ مسالمت؛ رذیله/ رذیلت؛ جودة/ جودت؛ چنانیکه/ چنانکه؛ پیرامان/ پیرامون؛ میلیان/ میلیون، که سه مورد اخیر نه از باب رسمالخط، بلکه به علّت دوگانگى در ضبط آنها بود که در همه موارد بهصورت رایج یکدست شده است<ref>ر.ک: همان، ص22-24</ref>. | ||
فهارس فنی در انتهای کتاب آمده است. | فهارس فنی در انتهای کتاب آمده است. |
ویرایش