۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مآثر الإنافة في معالم الخلافة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ن‌ک' به 'ن‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ب' به 'ی‌ب') |
جز (جایگزینی متن - 'ن‌ک' به 'ن‌ک') |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''مأثر الإنافة في معالم الخلافة (یادگارهای نیکوی عصر خلافت)'''، اثر [[قلقشندی، احمد بن علی|شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عبدالله قلقشندی]]، با تحقیق عبدالستار احمد فرّاج، کتابی است درباره تاریخ خلفا و مکاتبات ایشان که به زبان عربی نوشته شده است. | '''مأثر الإنافة في معالم الخلافة (یادگارهای نیکوی عصر خلافت)'''، اثر [[قلقشندی، احمد بن علی|شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عبدالله قلقشندی]]، با تحقیق عبدالستار احمد فرّاج، کتابی است درباره تاریخ خلفا و مکاتبات ایشان که به زبان عربی نوشته شده است. | ||
این کتاب، در بین دیگر آثار نویسنده، کمتر شناخته شده و مورد توجه قرار گرفته است. | این کتاب، در بین دیگر آثار نویسنده، کمتر شناخته شده و مورد توجه قرار گرفته است. چنان‌که «کلود کاهن» در کتاب «درآمدی بر تاریخ شرق اسلامی» که به انبوهی از منابع متعدد از جمله آثار [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] مراجعه یا اشاره دارد، هیچ نامی از این کتاب و فواید آن در تاریخنگاری ذکر نکرده است<ref>ر.ک: خیراندیش، عبدالرسول، ص5</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
در فصل دوم از باب دوم، [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] به طبقهبندی جدیدی از تاریخ خلافت بر اساس مقر خلفا دست زده است. مباحث این قسمت، شامل ایامی است که خلافت در مدینه قرار داشت، بعد به شام (دمشق) رفت و این در دوره بنی‌امیه بود. پس از آن، به عراق (کوفه و بغداد) در فاصله سالهای 132 تا 656ق، یعنی دوره عباسیان عراق و سپس نوبت به مصر می‌رسد که از 658 تا 922ق، به طول انجامید. در دنباله همین مباحث، [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] استنتاج جدیدی از استقرا در تاریخ خلافت ارائه می‌دهد؛ یعنی به «شعار خلافت» و چگونگی آن در ادوار گوناگون می‌پردازد<ref>ر.ک: همان</ref>. | در فصل دوم از باب دوم، [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] به طبقهبندی جدیدی از تاریخ خلافت بر اساس مقر خلفا دست زده است. مباحث این قسمت، شامل ایامی است که خلافت در مدینه قرار داشت، بعد به شام (دمشق) رفت و این در دوره بنی‌امیه بود. پس از آن، به عراق (کوفه و بغداد) در فاصله سالهای 132 تا 656ق، یعنی دوره عباسیان عراق و سپس نوبت به مصر می‌رسد که از 658 تا 922ق، به طول انجامید. در دنباله همین مباحث، [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] استنتاج جدیدی از استقرا در تاریخ خلافت ارائه می‌دهد؛ یعنی به «شعار خلافت» و چگونگی آن در ادوار گوناگون می‌پردازد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
آخرین نکته‌ای که وجه ابتکاری اثر [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] بشمار می‌آید، گشودن بابی تحت عنوان «كيفية تولية الملوك الخلفاء» است. در این مبحث، [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] چگونگی سیطره و آمریت ملوک (سلاطین) بر خلفا را برمی‌شمارد و آن را دارای دو حالت می‌داند: حالت اول مربوط به دروه آلبویه و سلجوقیان بود. | آخرین نکته‌ای که وجه ابتکاری اثر [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] بشمار می‌آید، گشودن بابی تحت عنوان «كيفية تولية الملوك الخلفاء» است. در این مبحث، [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] چگونگی سیطره و آمریت ملوک (سلاطین) بر خلفا را برمی‌شمارد و آن را دارای دو حالت می‌داند: حالت اول مربوط به دروه آلبویه و سلجوقیان بود. چنان‌که می‌دانیم تقریبا از اواسط قرن چهارم تا اواسط قرن ششم، عباسیان تحت سلطه سلسله‌های ایرانی آلبویه و سلجوقیان بوده‌اند. حالت دوم را نویسنده مربوط به دوره ممالیک می‌داند؛ یعنی دوره‌ای که خلافت به مصر منتقل شد و این دورانی است که وی تأکید می‌کند، رسوم دگرگون شده و این جان کلام اوست و در دنباله از رسوم خلافت در مصر سخن می‌گوید<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
مقایسه این قسمت از کتاب با کتابی چون «رسوم دارالخلافة» اثر هلالی صابی، با مفرداتی از کتاب «زبدة النصر» یا «[[راحة الصدور و آية السرور در تاریخ آل سلجوق|راحة الصدور]]»، بهخوبی ارزش تحولی را که [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] در کتاب خود منعکس کرده، نشان خواهد داد؛ تحولی که مرگ تدریجی خلافت در عصر مملوکان تحت تأثیر ملوک را بازگو می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>. | مقایسه این قسمت از کتاب با کتابی چون «رسوم دارالخلافة» اثر هلالی صابی، با مفرداتی از کتاب «زبدة النصر» یا «[[راحة الصدور و آية السرور در تاریخ آل سلجوق|راحة الصدور]]»، بهخوبی ارزش تحولی را که [[قلقشندی، احمد بن علی|قلقشندی]] در کتاب خود منعکس کرده، نشان خواهد داد؛ تحولی که مرگ تدریجی خلافت در عصر مملوکان تحت تأثیر ملوک را بازگو می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||